ЖАЙЫҚ ӨЗЕНІНІҢ ТӨМЕНГІ АҒЫСЫНДАҒЫ ОРМАНДЫ АЛҚАПТА АЛҒАШ РЕТ ТІРКЕЛГЕН БОР КЕЗЕҢІНІҢ РЕЛИКТІ BATTARREA PHALLOIDES (DICKS.) PERS.
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2021.v88.i3.03Аннотация
Батыс Қазақстан облысы аумағында Жайық өзенінің төменгі ағысы аңғарынының орталық жайылмасында макромицеттердің түрлік құрамдарын анықтауға бағытталған зерттеулер барысында бор кезеңінің реликті, әдетте құрғақ, құмды жерлерде өсетін сапротрофты қалпақшалы саңырауқұлақтың - Battarrea phalloides (Dicks.) Pers. жаңа ареалы анықталды. Бұл түрдің таралу аймағы Еуразияның далалы және шөлейтті аумағын алып жатыр. Қазақстанда шығыс және оңтүстік аймақтарда, сонымен қатар Іле, Шу, Шарын, Сырдария өзендері мен Итассай өзенінің төменгі ағысында анықталып, тіркелген. Бұл саңырауқұлақ сирек кездесетін, жойылу қаупі төнген реликт түрлердің қатарына жатады. Сондықтан да мұндай түрлерді жойылып кетуден сақтаудың алғышарттарына олардың таралу ауқымдарын және қазіргі жағдайларын айқындау болып табылады.
Зерттеу жұмыстары далалық және шөлейтті аймақтың аймақтың шекарасында орналасқан Батыс Қазақстан облысы шегіндегі Жайық өзенінің төменгі ағысы аңғарынының орталық жайылмасында, жер бедері табақша тәрізді келген ойысшалардағы (жал аралық ойыстар) ақ теректі (Populus alba L.), шегіршінді (Ulmus laevis Pall.), талды (Salix alba L.) алқапты ұсақжапырақты қара теректі (Populus nigra L.) орманында 2020 жылдың көктем
Библиографиялық сілтемелер
Abdel-Azeem AM, Nafady NA. New records on the genus Tomophagus and Battarrea for mycobiota of Egypt.// Current Research in Environmental & Applied Mycology – 2019 – 9(1) –77–84 - Doi 10.5943/cream/9/1/8
Abdullina S.A. (1999) Spisok sosudistykh rasteniy Kazakhstana [List of vascular plants of Kazakhstan]. – Almaty. – 187p.
Bondarcev A.S., Zinger R.A. (1950) Rukovodstvo po sboru vysshih bazidial’nyh gribov dlja nauchnogo ih izucheniya [Guidance on the collection of higher basidiomycetes for the scientific study of], Trudy Botanicheskogo instituta im. V. L. Komarova. Ser. 2. – Vol. 6. –P. 499 – 543.
Cherepanov S.K. (1995) Sosudistye rasteniya Rosii I sopredelnyh gosudarstv [Vascular plants of Russia and neighboring states (within the former USSR)]. – SPb.: Mir i sem'ya. – 992 p.
ECCF (2019) Red List candidates.http://www.eccf.eu/candlist-subtotals.xlsEdgar RC
Ellis JB, Ellis MB. Fungi without gills (Hymenomycetes and Gasteromycetes): an identification handbook. – London: Chapman & Hall, 1990. – p. 342.
Ferretti, A., Saar, I., & Knijn, A. On two endangered species (Myriostoma coliforme and Battarrea sp.) sharing the same microhabitat. // Italian Journal of Mycology – 2020 – 49(1) – 1–7 – DOI: https://doi.org/10.6092/issn.2531-7342/10039
Garibova L.V. V carstve gribov (1981) [In the kingdom of mushrooms]. – M.: Lesn. prom-st'. – 192 p.
Garibova LV, Sidirova II (1997) Mushrooms. Encyclopedia of Russian nature [Griby. Enciklopedija prirody Rossii]. - Moscow: ABF. - 352 p.
Gibson I. Battarrea phalloides (DICKS.: PERS.) PERS. Desert drumstick. – In Klinkenberg, B., (Ed.), E-Flora BC: Electronic atlas of the plants of British Columbia [eflora.bc.ca]. – Lab for Advanced Spatial Analysis, Department of Geography, University of British Columbia, Vancouver, 2013. (Accessed: 09 Feb 2021).
Howladar S, Mahmoud Y Ag, Meriseel, A. Battarrea phalloides – new for Saudi Arabia. // Österr. Z. Pilzk 2013 – 22 – 1 – 6.
https://www.mushroomexpert.com/battarrea_phalloides.html
Index Fungorum Database. Available from http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp (accessed: 09 Feb 2021)
Ivancevic B, Mesic A, Tkalcec Z, Kusan I, Horjan I. Studies on Croatian Basidiomycota 3: the first record of Battarrea phalloides (Agaricales) with a worldwide taxonomic review of Battarrea species // Nova Hedwigia – 2016 – 102 – 197–209 – DOI: 10.1127/nova_hedwigia/2015/0300
Ivancevic B. Battarrea phalloides. In: IUCN 2019. The Global Fungal Red List Initiative. -2017. Accessed on 09 February 2021. http://iucn.ekoo.se/iucn/species_view/159853/
Jeffries P, McLain L. Synonymy between Battarrea phalloides and B. stevenii. // English Nature Research Reports – 2004 – 625 p.
Kantharaja R.; Krishnappa M. Morphological and molecular phylogenetic studies on Battarrea phalloides (Agaricales): a new report to Indian mycobiota. // Journal of Threatened Taxa – 2020 – 12(8) – 15881–15888 – DOI: https://doi.org/10.11609/jott.5679.12.8.15881-15888
Lacheva A M. New data of some rare larger fungi of Agaricaceae (Agaricales) in Bulgaria. // Science and Technologies – 2012 с – 2(6) – 24 – 29.
Martín MP, Johannesson H. Battarrea phalloides and B. stevenii, insight into a long-standing taxonomic puzzle. //Mycotaxon – 2000 – 76 – 67–75.
Martín MP, Rusevska K, Dueñas M, Karadelev M. Battarrea phalloides in Macedonia: genetic variability, distribution and ecology. // Acta Mycologica – 2013 – 48 (1) – 113 – 122.
Morov V.P., Soltanov A.V. (2019) Pervaya nakhodka gribov roda Battarrea Persoon (Agaricomycetes, Tulostomataceae) v Samarskoj oblasti [First find of mushrooms Battarrea Persoon (Agaricomycetes, Tulostomataceae) in Samara region.] // Samarskaya Luka: problemy regional'noj i global'noj ekologii. – V. 28, № 3 - 172 – 173 – DOI 10.24411/2073-1035-2019-10251
Rahimova E.V., Nam G.A., Ermekova B.D., Dzhetigenova U.K., Kyzmetova L.A., Esengulova B.ZH. (2017) Raznoobrazie gribov pustynnyh nizkogorij yugo-vostoka Kazahstana i hrebta Ketmen' [Variety of fungi of desert low mountains of the southeast of Kazakhstan and the Ketmen ridge] – Almaty. – 296 p.
Sarkina I. S. (2014а) Napochvennye makromicety parkov Nikitskogo botanicheskogo sada [Soil macromycetes in the parks of the Nikitsky Botanical Garden] // Nauchnye zapiski prirodnogo zapovednika «Mys Mart'yan». – Iss.5. – 318 p.
Sarkina I. S., Bagrikova N. A. (2017) Zanosnye vidy mikobioty na Yuzhnom beregu Kryma: makromicety [Aliens species of mycobiota оn Southern Coast of the Crimea: macromycetes] // Ekosistemy. – Iss.11(41). – pp. 3-9.
Schwartzman S. R., Filimonova N. M. (1970) Flora sporovykh rasteniy Kazakhstana. T. 6. Gasteromitsety [Flora of the spore plants of Kazakhstan. Vol. 6. Gasteromycetes]. – Alma-Ata: Nauka. – 318 p.
Serzhanina, G.I. (1984) Shlyapochnye griby Belorussii: opredelitel’ i konspekt flory [Agaricales in Belarus: Guide to Identification and Diversity]. – Moscow: Nauka i Tekhnika. - 406 p.
Shepherd LD, Cooper JA. First record of the fungus Battarrea phalloides (Agaricaceae) in New Zealand. // New Zealand Journal of Botany – 2017 – 1 – 6–DOI: 10.1080/0028825X.2017.1385491
Sossin P. E. (1973) Opredelitel gasteromicetov SSSR [Handbook of the gasteromycetes of the USSR]. – Leningrad: Nauka. – 164 p.
Uzunov B. New Localities of Battarrea phalloides (Basidiomycota) in Bulgaria. /Annual of Sofia University “St. Kliment Ohridski”. Faculty of Biology. Book 2 – Botany. – 2014 – 99 – 71 – 75.
Watling R., Gücin F., Isiloglu M. 1995. Battarraea phalloides – its history, biology and extention to its distribution. //Nova Hedwigia – 1995 – 60 (1/2) – 13 – 18.
