Rosaceae тұқымдасы Chamaeаmygdalus секциясының екі түрінің Шығыс Қазақстанда таралуы
DOI:
https://doi.org/10.26577//eb.2020.v82.i1.06Аннотация
Бұл мақалада Шығыс Қазақстан территориясындағы Rosaceae тұқымдасы Amygdalus туысының Chamaeammygdalus секциясының өкілдерінің екі түрінің таралуы бойынша жүргізілген зерттеулердің нәтижелері келтірілген (Amygdalus nana L. және Amygdalus ledebouriana Schlecht.). Зерттеу аясында әр түрлі ұйымдардын кеппешөп қорларынан алынған 100-ге жуық кеппешөп материалдары өңделді: Ботаника және фитожерсіндіру институтының (Алматы қ.), әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің (Алматы қ.), Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институтының (Алматы қ.), С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінің (Өскемен қ.), электрондық деректер базалары: М. Ломоносов атындағы Мәскеу мемлекеттік университетінің «Ноев Ковчег» атты тірі жүйелер депозитарийі, «Плантариум» (www.plantarium.ru) өсімдіктер түрлердің атласы және online анықтағыш жүйесі, С. Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан мемлекеттік университетінің «Электрондық кеппешөп қоры» атты электрондық іздеу жүйесі (Өскемен қ.) және басқа да дерек көздерінен. Зерттеулер маршрут-барлау әдісімен зерттелген және 1932 жылдан 2019 жылға дейінгі мәліметтерді флоралық аудандарының флоралық шаршыларымен өңдеу әдісімен жүргізілді. Мақалада зерттеу аймағы бойынша Chamaeammygdalus секциясының қысқаша өкілдерінің тізімі берілген. Зерттеу нәтижелері осы түрлердін таралу аймағын сипаттауға және сақтау шараларын ұйымдастыруға маңызды.
Түйін сөздері: Amygdalus, Chamaeamygdalus, Amygdalus nana, Amygdalus ledebouriana, сирек кездесетін түрлер, тіршілік ету ортасы.
Библиографиялық сілтемелер
1. Abdulina S.A. (1999) Spisok sosudistyh rastenij Kazahstana / pod red. R.V. Kamelina. – Almaty, – 187 p.
2. Abugalieva S., Turuspekov Y. (2017) Genetic diversity study of endemic and rare species of flora from Kazakhstan based on molecular and genetic methods // IV Vavilovskaya mezhdunarodnaya konferenciya «Idei N.I. Vavilova v sovremennom mire». – Sankt-Peterburg. – P. 213.
3. Abdulina S.A. (1999) Spisok sosudistyh rastenij Kazahstana / pod red. R.V. Kamelina. – Almaty, – 187 p.Ametov Ametov A.A. (2005) Botanika. – Almaty: Dyuіr, – 360 p.
4. Angiosperm Phylogeny Group. (2009) An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III // Botanical Journal of the Linnean Society, 161 (2): P. 105–121.
5. Artemov I.A., Badritdinov R.A., Bajkov K.S., Bajkova E.V., Banaev E.V., i dr. (2009) Illyustrirovannaya enciklopediya rastitel'nogo mira Sibiri // Novosibirski: Arta. – P. 230.
6. Browicz K., (1989) Conspect and chorology of the genera Amygdalus L. and Louiseania Carriere. Arbor Kornickie –34: P. 31–54.
7. Bykov B.A. (1973) Geobotanicheskij slovar'. 2-e izd. Alma-Ata: Nauka Kaz. SSR, – 216 p.
8. Bykov B.A. (1979) Ocherki istorii rastitel'nogo mira Kazahstana i Srednej Azii. Alma-Ata: Nauka, – 108 p.
9. Cherepanov S.K. (1995) Sosudistye rasteniya Rossii i sopredel'nyh gosudarstv. – SPb. – 992 p.
10. Distribution map: Dataset last updated: 2019; <https://obs.infoflora.ch/app/atlases/en/index.html>, (accessed on: 24.10.2019).
11. Flora Kazahstana. (1956) Tom 1. – Izd-vo AN KazSSR. – P. 31-32.
12. Flora Kazahstana. (1961) Tom 4. – Izd-vo AN KazSSR. – P. 505-508.
13. Flora Kazahstana. (1961) Tom 4. – Izd-vo AN KazSSR. – P. 505-508.
14. Flora Kazahstana. (1961) Tom 4. – Izd-vo AN KazSSR. – 1961. 507 p.
15. Flora Kazahstana. (1961) Tom 4. – Izd-vo AN KazSSR. – 1961. 508 p.
16. Flora SSSR. (1941) Tom 10. – Izd-vo AN SSSR. – 522 p.
17. Flora SSSR. (1941) Tom 10. – Izd-vo AN SSSR. – 522 p.
18. Flora SSSR. (1941) Tom 10. – Izd-vo AN SSSR. – P. 522-547.
19. Flora SSSR. (1941) Tom 10. – Izd-vo AN SSSR. – P. 522-547.
20. Google LLC (2019): Google maps; <https://goo.gl/maps/jt9sbWa24Q1cbdjDA>, (accessed on: 24.10.2019).
21. Illyustrirovannyj opredelitel' rastenij Kazahstana. (1972) – Alma-Ata, «Nauka», – tom 2. – P. 572.
22. International Plant Names Index (IPNI). Royal Botanic Gardens Kew: Kew Science; <https://www.ipni.org/n/77149441-1>, (accessed on: 24.10.2019).
23. Kotuhov Yu.A. (1995) Floristicheskoe raznoobrazie i redkie vidy Zapadno-Altajskogo zapovednika (Kazahstan) / YU.A. Kotuhov, A.A. Ivashchenko, D. Lajman. - P. 13-15.
24. Krasnaya kniga drevesnyh rastenij Srednej Azii (2009) – A. Istvud, G.Laz'kov , A.N'yuton – 12 p.
25. Krasnaya kniga Kazahstana. (2014) Tom 2 CHast' 1 Rasteniya. – Astana, – 149 p.
26. Krasnaya kniga Kazahstana. (2014) Tom 2 CHast' 1 Rasteniya. – Astana, – 149 p.
27. Land Information New Zealand (LINZ) (2019): <https://www.linz.govt.nz/data/geodetic-system/datums-projections-and-heights/geodetic-datums/world-geodetic-system-1984-wgs84>, (accessed on: 24.10.2019).
28. Lavrenko E.M., Sveshnikova V.M. Botanicheskaya geografiya i fitocenologiya (geobotanika) // Razvitie biologii v SSSR / pod red. B. E. Byhovskogo, S. R. Mikulinskogo i dr. M.: Nauka, 1967. P. 41 - 64.
29. Myrzagalieva A.B., Orazov A.E. (2018) Novye mestoobitaniya Amygdalus ledebouriana Schlecht. vo flore Vostochnogo Kazahstana // Vestnik Sem. gos. universiteta im. SHakarima. – №3 (83) – P. 267 - 270.
30. Myrzagalieva A.B., Samarhanov T.N., i dr. (2015) Rasprostranenie i ekologicheskaya priurochennost' nekotoryh redkih i endemichnyh rastenij Kazahstanskogo Altaya. // Vestnik Sem. gos. universiteta im. SHakarima. – №3 (71) – P. 122 - 126.
31. Mұhitdinov N.M. (2007) Biogeocenologiya negіzderі (oqu qyraly) – Almaty: al-Farabi atyndaғy Qazaq ylttyq universitetі, – 139 p.
32. Mұhitdinov N.M. (2011) Geobotanika (oqulyq) – Almaty: Dyuіr, – 344 p.
33. Orazov A.E. (red.) Elektronnaya poiskovaya sistema «Elektronnyj gerbarnyj kabinet» VKGU im.S. Amanzholova: Elektronnyj resurs. – UKa.: VKGU, 2019. – Rezhim dostupa: <https://fenit.vkgu.kz/ru/page/gerbarnyy-kabinet.html>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
34. Orazov A.E., Muhitdinov N.M., Myrzagalieva A.B., Turuspekov E.K., SHramko G., Kubentaev S.A. (2019). Rasprostranenie i harakteristika cenopopulyacij Amygdalus ledebouriana Schlecht. na territorii Narymskogo hrebta // Experimental Biology, 78(1), 36-45. doi:10.26577/eb-2019-1-1401.
35. Plantarium: otkrytyj onlajn atlas-opredelitel' rastenij i lishajnikov Rossii i sopredel'nyh stran. 2007—2019., <https://www.plantarium.ru/page/view/item/44309.html/>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
36. Plantarium: otkrytyj onlajn atlas-opredelitel' rastenij i lishajnikov Rossii i sopredel'nyh stran. 2007—2019., <http://www.plantarium.ru/>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
37. Plantarium: otkrytyj onlajn atlas-opredelitel' rastenij i lishajnikov Rossii i sopredel'nyh stran. 2007—2019., <https://www.plantarium.ru/page/view/item/2707/point/129.html>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
38. Ryabushkina N.A., Abugalieva S.I., Turuspekov E.K. Problema izucheniya i sohraneniya bioraznoobraziya flory Kazahstana // Biotekhnologiya. Teoriya i praktika. – 2016. – №3. – P.13-23.
39. Seregin A.P. (red.) Cifrovoj gerbarij MGU: Elektronnyj resurs. – M.: MGU, 2019. – Rezhim dostupa: <https://plant.depo.msu.ru/>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
40. Seregin A.P. (red.) Cifrovoj gerbarij MGU: Elektronnyj resurs. – M.: MGU, 2019. – Rezhim dostupa: <https://plant.depo.msu.ru/module/itemsearchpublic>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
41. Seryogin A.P. (2012) Struktura konspekta // Flora Vladimirskoj oblasti: Konspekt i atlas / A. P. Seryogin, pri uchastii E. A. Borovichyova, K. P. Glazunovoj, YU. S. Kokoshnikovoj, A. N. Sennikova. — Tula: Grif i K, — 620 p.
42. Seryogin A.P. (2012) Struktura konspekta // Flora Vladimirskoj oblasti: Konspekt i atlas / A. P. Seryogin, pri uchastii E. A. Borovichyova, K. P. Glazunovoj, YU. S. Kokoshnikovoj, A. N. Sennikova. — Tula: Grif i K, — 620 p.
43. The Plant List (2013). Version 1.1. Published on the Internet; <http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/rjp-25780>, (accessed on: 24.10.2019).
44. Turuspekov E.K., Myrzagalieva A.B., Kotuhov YU.A., Danilova A.N., Ogar' N.P., Amalova A.Y., Abugalieva S.I. (2017) Katalog endemichnyh, redkih, ischezayushchih i dikorastushchih hozyajstvenno-cennyh vidov rastenij Kazahstana. 1. Vostochnyj Kazahstan. Almaty. ISBN 978-601-332-051-9. – 250 p.
45. WFO (2019): World Flora Online. Published on the Internet; <http://www.worldfloraonline.org/taxon/wfo-0000985619>, (accessed on: 24.10.2019).
46. WFO (2019): World Flora Online. Published on the Internet; <http://www.worldfloraonline.org/taxon/wfo-0000985619>, (accessed on: 24.10.2019).
47. Yazbek M., Oh S.H. (2013) Peaches and almonds: phylogeny of Prunussubg. Amygdalus (Rosaceae) basedon DNA sequences and morphology. Plant Systematics and Evolution – 299, 1403–1418. doi:10.1007/s00606-013-0802-1.
2. Abugalieva S., Turuspekov Y. (2017) Genetic diversity study of endemic and rare species of flora from Kazakhstan based on molecular and genetic methods // IV Vavilovskaya mezhdunarodnaya konferenciya «Idei N.I. Vavilova v sovremennom mire». – Sankt-Peterburg. – P. 213.
3. Abdulina S.A. (1999) Spisok sosudistyh rastenij Kazahstana / pod red. R.V. Kamelina. – Almaty, – 187 p.Ametov Ametov A.A. (2005) Botanika. – Almaty: Dyuіr, – 360 p.
4. Angiosperm Phylogeny Group. (2009) An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG III // Botanical Journal of the Linnean Society, 161 (2): P. 105–121.
5. Artemov I.A., Badritdinov R.A., Bajkov K.S., Bajkova E.V., Banaev E.V., i dr. (2009) Illyustrirovannaya enciklopediya rastitel'nogo mira Sibiri // Novosibirski: Arta. – P. 230.
6. Browicz K., (1989) Conspect and chorology of the genera Amygdalus L. and Louiseania Carriere. Arbor Kornickie –34: P. 31–54.
7. Bykov B.A. (1973) Geobotanicheskij slovar'. 2-e izd. Alma-Ata: Nauka Kaz. SSR, – 216 p.
8. Bykov B.A. (1979) Ocherki istorii rastitel'nogo mira Kazahstana i Srednej Azii. Alma-Ata: Nauka, – 108 p.
9. Cherepanov S.K. (1995) Sosudistye rasteniya Rossii i sopredel'nyh gosudarstv. – SPb. – 992 p.
10. Distribution map: Dataset last updated: 2019; <https://obs.infoflora.ch/app/atlases/en/index.html>, (accessed on: 24.10.2019).
11. Flora Kazahstana. (1956) Tom 1. – Izd-vo AN KazSSR. – P. 31-32.
12. Flora Kazahstana. (1961) Tom 4. – Izd-vo AN KazSSR. – P. 505-508.
13. Flora Kazahstana. (1961) Tom 4. – Izd-vo AN KazSSR. – P. 505-508.
14. Flora Kazahstana. (1961) Tom 4. – Izd-vo AN KazSSR. – 1961. 507 p.
15. Flora Kazahstana. (1961) Tom 4. – Izd-vo AN KazSSR. – 1961. 508 p.
16. Flora SSSR. (1941) Tom 10. – Izd-vo AN SSSR. – 522 p.
17. Flora SSSR. (1941) Tom 10. – Izd-vo AN SSSR. – 522 p.
18. Flora SSSR. (1941) Tom 10. – Izd-vo AN SSSR. – P. 522-547.
19. Flora SSSR. (1941) Tom 10. – Izd-vo AN SSSR. – P. 522-547.
20. Google LLC (2019): Google maps; <https://goo.gl/maps/jt9sbWa24Q1cbdjDA>, (accessed on: 24.10.2019).
21. Illyustrirovannyj opredelitel' rastenij Kazahstana. (1972) – Alma-Ata, «Nauka», – tom 2. – P. 572.
22. International Plant Names Index (IPNI). Royal Botanic Gardens Kew: Kew Science; <https://www.ipni.org/n/77149441-1>, (accessed on: 24.10.2019).
23. Kotuhov Yu.A. (1995) Floristicheskoe raznoobrazie i redkie vidy Zapadno-Altajskogo zapovednika (Kazahstan) / YU.A. Kotuhov, A.A. Ivashchenko, D. Lajman. - P. 13-15.
24. Krasnaya kniga drevesnyh rastenij Srednej Azii (2009) – A. Istvud, G.Laz'kov , A.N'yuton – 12 p.
25. Krasnaya kniga Kazahstana. (2014) Tom 2 CHast' 1 Rasteniya. – Astana, – 149 p.
26. Krasnaya kniga Kazahstana. (2014) Tom 2 CHast' 1 Rasteniya. – Astana, – 149 p.
27. Land Information New Zealand (LINZ) (2019): <https://www.linz.govt.nz/data/geodetic-system/datums-projections-and-heights/geodetic-datums/world-geodetic-system-1984-wgs84>, (accessed on: 24.10.2019).
28. Lavrenko E.M., Sveshnikova V.M. Botanicheskaya geografiya i fitocenologiya (geobotanika) // Razvitie biologii v SSSR / pod red. B. E. Byhovskogo, S. R. Mikulinskogo i dr. M.: Nauka, 1967. P. 41 - 64.
29. Myrzagalieva A.B., Orazov A.E. (2018) Novye mestoobitaniya Amygdalus ledebouriana Schlecht. vo flore Vostochnogo Kazahstana // Vestnik Sem. gos. universiteta im. SHakarima. – №3 (83) – P. 267 - 270.
30. Myrzagalieva A.B., Samarhanov T.N., i dr. (2015) Rasprostranenie i ekologicheskaya priurochennost' nekotoryh redkih i endemichnyh rastenij Kazahstanskogo Altaya. // Vestnik Sem. gos. universiteta im. SHakarima. – №3 (71) – P. 122 - 126.
31. Mұhitdinov N.M. (2007) Biogeocenologiya negіzderі (oqu qyraly) – Almaty: al-Farabi atyndaғy Qazaq ylttyq universitetі, – 139 p.
32. Mұhitdinov N.M. (2011) Geobotanika (oqulyq) – Almaty: Dyuіr, – 344 p.
33. Orazov A.E. (red.) Elektronnaya poiskovaya sistema «Elektronnyj gerbarnyj kabinet» VKGU im.S. Amanzholova: Elektronnyj resurs. – UKa.: VKGU, 2019. – Rezhim dostupa: <https://fenit.vkgu.kz/ru/page/gerbarnyy-kabinet.html>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
34. Orazov A.E., Muhitdinov N.M., Myrzagalieva A.B., Turuspekov E.K., SHramko G., Kubentaev S.A. (2019). Rasprostranenie i harakteristika cenopopulyacij Amygdalus ledebouriana Schlecht. na territorii Narymskogo hrebta // Experimental Biology, 78(1), 36-45. doi:10.26577/eb-2019-1-1401.
35. Plantarium: otkrytyj onlajn atlas-opredelitel' rastenij i lishajnikov Rossii i sopredel'nyh stran. 2007—2019., <https://www.plantarium.ru/page/view/item/44309.html/>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
36. Plantarium: otkrytyj onlajn atlas-opredelitel' rastenij i lishajnikov Rossii i sopredel'nyh stran. 2007—2019., <http://www.plantarium.ru/>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
37. Plantarium: otkrytyj onlajn atlas-opredelitel' rastenij i lishajnikov Rossii i sopredel'nyh stran. 2007—2019., <https://www.plantarium.ru/page/view/item/2707/point/129.html>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
38. Ryabushkina N.A., Abugalieva S.I., Turuspekov E.K. Problema izucheniya i sohraneniya bioraznoobraziya flory Kazahstana // Biotekhnologiya. Teoriya i praktika. – 2016. – №3. – P.13-23.
39. Seregin A.P. (red.) Cifrovoj gerbarij MGU: Elektronnyj resurs. – M.: MGU, 2019. – Rezhim dostupa: <https://plant.depo.msu.ru/>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
40. Seregin A.P. (red.) Cifrovoj gerbarij MGU: Elektronnyj resurs. – M.: MGU, 2019. – Rezhim dostupa: <https://plant.depo.msu.ru/module/itemsearchpublic>, (data obrashcheniya: 24.10.2019).
41. Seryogin A.P. (2012) Struktura konspekta // Flora Vladimirskoj oblasti: Konspekt i atlas / A. P. Seryogin, pri uchastii E. A. Borovichyova, K. P. Glazunovoj, YU. S. Kokoshnikovoj, A. N. Sennikova. — Tula: Grif i K, — 620 p.
42. Seryogin A.P. (2012) Struktura konspekta // Flora Vladimirskoj oblasti: Konspekt i atlas / A. P. Seryogin, pri uchastii E. A. Borovichyova, K. P. Glazunovoj, YU. S. Kokoshnikovoj, A. N. Sennikova. — Tula: Grif i K, — 620 p.
43. The Plant List (2013). Version 1.1. Published on the Internet; <http://www.theplantlist.org/tpl1.1/record/rjp-25780>, (accessed on: 24.10.2019).
44. Turuspekov E.K., Myrzagalieva A.B., Kotuhov YU.A., Danilova A.N., Ogar' N.P., Amalova A.Y., Abugalieva S.I. (2017) Katalog endemichnyh, redkih, ischezayushchih i dikorastushchih hozyajstvenno-cennyh vidov rastenij Kazahstana. 1. Vostochnyj Kazahstan. Almaty. ISBN 978-601-332-051-9. – 250 p.
45. WFO (2019): World Flora Online. Published on the Internet; <http://www.worldfloraonline.org/taxon/wfo-0000985619>, (accessed on: 24.10.2019).
46. WFO (2019): World Flora Online. Published on the Internet; <http://www.worldfloraonline.org/taxon/wfo-0000985619>, (accessed on: 24.10.2019).
47. Yazbek M., Oh S.H. (2013) Peaches and almonds: phylogeny of Prunussubg. Amygdalus (Rosaceae) basedon DNA sequences and morphology. Plant Systematics and Evolution – 299, 1403–1418. doi:10.1007/s00606-013-0802-1.
Жүктелулер
Как цитировать
Orazov А. E., Mukhitdinov, N. M., Myrzagaliyeva А. B., Sramko, G., Tustubayeva, S. T., Karatayeva, A. C., & Turuspekov, Y. K. (2020). Rosaceae тұқымдасы Chamaeаmygdalus секциясының екі түрінің Шығыс Қазақстанда таралуы. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 82(1), 75–86. https://doi.org/10.26577//eb.2020.v82.i1.06
Шығарылым
Бөлім
БОТАНИКА
