Журналдың саясаты
Қолжазбаны жариялау мерзімі
«ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналы келесі белгіленген мерзімдерінде желілік (электрондық) форматта жылына 4 рет жиілікпен шығарылады: бірінші шығарылым ағымдағы жылдың 20 наурызына дейін, екінші нөмір - 20 маусымға дейін; үшінші шығарылым - 20 қыркүйекке дейін және төртінші шығарылым - 20 желтоқсанға дейін.
«ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналы авторлардан бұрын жарияланбаған мақалаларды қабылдайды. Мақалалар қазақ, орыс немесе ағылшын тілінде қабылданады, олар журналдың тақырыптық бағыттарына сәйкес келіп не қолжазба форматының талаптарына сәйкес жасалуы керек.
Ғылыми мақаланың қолжазбасын автор корреспонденция үшін (2 және одан да көп авторлар болған жағдайда қолжазбаның авторлық ұжымының санынан анықталады) редакцияға журналдың келесі нөмірі шыққанға дейін кемінде екі ай бұрын ұсынады. Журналға жариялау үшін қолжазбалар көлемде қабылданады (атауын, авторлар туралы мәліметтерді, аннотацияларды, кілт сөздерді, библиографияны қоспағанда) кемінде 1500 сөз және 7000 сөзден артық емес.
Қолжазба автормен электронды платформа арқылы барлық әдістемелік мақалалар мен оның авторларын көрсете отырып, корреспонденцияға жіберілуі керек. Бір автордың мақаласы (жеке немесе бірлескен авторлықта дайындалған) журналда күнтізбелік жыл ішінде бір реттен артық емес жарияланады.
Авторлар редакцияға бұрын басқа басылымдарда жарияланбаған (баспа, электронды және басқа ашық көздерде) шығарманың түпнұсқасын ұсынуы керек. Авторлар зерттеу нәтижелерінің сенімділігі, жаңалығы және дәлелдемесі үшін жауап береді. Қолжазбаны редакциялау кезеңінде журналдың рецензенттері «ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясында», сондай-ақ мақала жарияланғаннан кейін авторлар бұл қолжазбаны басқа басылымда жариялаумауға міндеттенеді.
Қолжазбамен жұмыс жасау кезеңдерінде, редакция, автор мен корреспонденциялар үшін байланыс электронды (онлайн) платформа OJS арқылы, ал ерекше жағдайларда - электрондық пошта арқылы жүзеге асырылады.
Журналдың редакциялық алқасы автордан / авторлардан алынған қолжазбаларды қарастырады, олардың рецензиясын ұйымдастырады және электронды платформа арқылы қолжазба алынған күннен бастап екі ай ішінде жариялау туралы немесе жариялаудан бас тарту туралы шешім қабылдайды.
Журналда жариялауға мақұлданған қолжазбаның авторлары әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің ғылыми журналдарында жариялау үшін бекітілген прейскурантқа сәйкес басылым үшін ақы төлеуге міндетті. PDF форматында жариялау үшін төлем туралы түбіртекті автор(лар) журнал редакциясының электронды мекен-жайына жібереді.
Қарыз алу және плагиат
«ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы», қолжазбаны формальды талаптарға (қолжазбаның рәсімдеу) сәйкестігін қарастырған кезде, плагиат тексеру жүйесі арқылы қолжазбада алынған мәтіннің бар-жоғын тексереді, оған қол жеткізу университет жазылымымен немесе ұлттық жазылым негізінде жүзеге асырылады.
Плагиатқа қарсы жүйемен тексеру нәтижелері бойынша 75% -дан кем болмайтын түпнұсқа қолжазбалар рецензияға қабылданады. Егер қолжазба журналды жобалау талаптарына сәйкес келмесе және плагиат тексеруінің нәтижелері бойынша жасалған түпнұсқа шығарма болмаса, қолжазба тиісті өзгертулер енгізу және журналдың электрондық платформасы арқылы редакциялық кеңестің қарауына қолжазбаны қайта жіберу үшін хат алмасу үшін авторға қайтарылады.
Егер авторлар қолжазбаны жазу кезінде шығармаларды, мақалаларды, ережелерді немесе басқа зерттеушілердің дәйексөздері мен мәлімдемелерін қолданған болса, онда олар міндетті түрде осы ғалымдардың еңбектеріне сілтеме жасап, келтірілген мәтінді дұрыс рәсімдеуі керек.
Баспа процесіне қатысатын адамдар, атап айтқанда «ҚазҰУ хабаршысы. Биологиялық серия» журналының редакциялық кеңесінің мүшелері, ғылыми жарияланымдардың жоғары сапасын қамтамасыз ету үшін, баспа қызметінде дұрыс емес ақпараттарды пайдалану, деректерді бұрмалауға, заң бұзушылықтарды болдырмау үшін алдын-алу шаралар қабылдайды. «ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналының редакция алқасының мүшелері халықаралық қауымдастық пен ҚазҰУ-да қабылданған ғылыми этика қағидаларын, стандарттары мен нормаларын бұзбауға міндеттенеді.
Халықаралық қауымдастық қабылдаған ғылыми этика принциптері, стандарттары мен нормалары бұзылған жағдайда және әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-де журналдың редакциялық алқасы «ҚазҰУ-нің ғылыми журналдары үшін басылым этикасы» әл-Фараби атындағы ҚазҰУ ғалымының этикалық кодексі әл-Фараби және жариялау этика комитетінің стандарттары (COPE) бойынша әрекет етуге міндеттенеді. Егер «ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясына» жіберілген мақала ғылыми этика қағидаларын, стандарттарын және нормаларын бұзғандығы дәлелденетін фактілері табылса, редакция осы мақаланы жарияланған санынан және журналдың ресми веб-сайтынан алып тастауға міндеттенеді (мақаланы кері қайтарып алу үшін) автордың (авторлардың) ғылыми этика қағидаларын, стандарттарын және нормаларын бұзуы туралы және журналдың келесі санында тиісті хабарландыру орналастырылады.
Ғылыми этика принциптері, стандарттары мен нормаларын бұзудың дәлелді фактісі анықталған мақаланың авторына (авторларына) «ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналына мақалалар жіберуге тыйым салынады және ғылыми этика қағидаларын, стандарттарын және нормаларын бұзу фактісін (лерін) анықтаған күннен бастап әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-де басқа да ғылыми журналдарда жариялауға келесі 3 күнтізбелік жыл ішінде тыйым салынады.
Рецензиялау процесі
Журналдың редакциясына келіп түскен қолжазбалар формальды талаптарға, дизайн талаптарына және плагиат тексеру жүйесі арқылы тексеруден өткен түпнұсқа қолжазбалар әрі қарай рецензиялауға жіберіледі.
Егер қолжазба авторы (лар) басқа ғалыммен (ғалымдармен) мүдделер қақтығысы болса, онда ол (авторлар) аталған қолжазбаны көрсетілген ғалымға (шолушыға) жібермеу үшін, ілеспе хатта осындай мүдделер қақтығысының болуын көрсетуі керек.
«ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналында, «екі жақты соқыр» рецензиялау қолданылып, қарастырылған қолжазба тақырыбы бойынша ғылым кандидаты, ғылым докторы, философия докторы (PhD) және ғылыми дәрежелері бар кем дегенде екі ғалым жүргізеді.
Рецензиялау құпия түрде жүргізіледі: мақала қолжазбасы рецензенттерге авторлар туралы деректерді көрсетпей, журналдың электрондық платформасы арқылы жіберіледі. Рецензенттерден қолжазбаның негізгі ғылыми критерийлерге сәйкестігін, сондай-ақ оның маңыздылық сапасын нақты, объективті және дәлелді бағалау талап етіледі.
Рецензенттерден қорытындылар алғаннан кейін жауапты редактор оларды авторға рецензенттердің деректерін көрсетпей, хат-хабар үшін, ескертулерге жауап беру және тиісті өзгерістер енгізу үшін, қолжазбаны электрондық платформа арқылы қайта жібереді. Автор(лар) ескертулерге жауап берместен, «ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналының редакциясына қайта жіберуден бас тарта алады.
Барлық ескертулерге жауап бергеннен кейін, рецензенттердің ескертулерін жою үшін қолжазбаға өзгерістер енгізгеннен соң, оны журнал редакциясына қайта жіберіп, кейін ғылыми редактор барлық материалдарды рецензентке (-терге) қайта рецензиялау үшін жібереді.
Екі рецензент пен жауапты редактордың оң қорытындысы бар қолжазба «ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналында жариялауға қабылданады. Редакциялық алқа мақұлдаған қолжазбалар журналдың шығуын қалыптастыру үшін жауапты хатшыға беріледі.
Егер рецензенттердің бірі қолжазба бойынша оң, ал екіншісі -теріс қорытынды берген жағдайда, қолжазбаны ғылыми редактор қолжазба тақырыбы бойынша маман болып табылатын үшінші рецензентке немесе редколлегия мүшесіне жібереді. Үшінші рецензент немесе редакциялық алқа мүшесі оң қорытынды берген жағдайда қолжазба жарияланымын қабылдау/қабылдамау туралы шешімді «ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналының ғылыми редакторы қабылдайды.
Екі теріс пікір болған жағдайда қолжазба журналда жарияланбайды.
Редакциялық алқа рецензиялау нәтижелері бойынша қабылдамаған мақалалар материалдарын өз мақсатында пайдаланбайды. Редактор немесе жауапты хатшы хат-хабар үшін авторға жариялаудан бас тарту туралы хабарлайды және рецензенттердің қорытындыларын жібереді.
Қолжазбаларға рецензиялар үш жыл бойы журналдың электронды платформасында электронды форматта сақталады.
Рецензиялау мерзімін мақалаға жауапты редакторлар тағайындайды, рецензенттердің қолжазбаны қарау мерзімі рецензенттерге материалды жіберген күннен бастап екі айдан аспайды.
Тегін қол жетімділік саясаты және мұрағаттау
«ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналы мен оның мазмұны журналдың ресми сайтында ашық түрде қол жетімді. Бұл әлемдік ғылыми қоғамдастықта журналға кеңірек ақпараттық қол жетімділікті қамтамасыз етеді.
Сондай-ақ, журналдың веб-сайтында авторлар мен оқырмандарға журнал қызметі туралы қажетті ақпарат ұсынылады, оларға: жариялау шарттары, қолжазбаларды журналға тапсыру және ұсыну ережелері, журнал қалыптастыру және қолжазбаларды қарау тәртібі, баспа этикасы, редакция алқасы туралы ақпарат, ғылыми редактор мен жауапты хатшының байланыс деректері жатады.
Оқырмандар мен авторлар журналдың және архивтердің ағымдағы кезеңдерінің электронды нұсқаларын алдыңғы кезеңдерге қарай алады. Журналдың барлық басылымдары электронды түрде Creative Commons Attribution лицензиясы (CC BY-NC 4.0) лицензия талаптары бойынша ақысыз және шектеусіз таратылады.
Авторлық құқық және лицензиялау
«ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журнал мақалаларының авторлары ғылыми жұмысқа құқығын сақтайды және алғашқы жарияланым құқығын туындымен бірге журналға бере отырып, оны Creative Commons Attribution лицензиясы (CC BY-NC 4.0) бойынша бір уақытта лицензиялай алады.
Қолжазбаның авторлығы қолжазбаны жасауға, тұжырымдаманы қалыптастыруға, мақаланы жазуға, нәтижелерді түсіндіруде тікелей қатысқан және ғылыми нәтижелер алуға айтарлықтай үлес қосқан зерттеушілерге тиесілі.
Creative Commons Attribution лицензиясының шарттары бойынша авторлар өздерінің қолжазбаларына құқықтарын сақтайды, сонымен бірге барлығына оларды еркін жүктеуге, қайта пайдалануға, қайта бастыруға, өзгертуге, таратуға немесе көшіруге мүмкіндік бере отырып, осы жұмыстың авторлығын міндетті түрде растай отырып және осы журналдағы бірегей басылымға сілтеме жасай алады. Барлық осы әрекеттер үшін журналға сілтеме көрсетілген кезде авторлардан немесе баспадан рұқсат талап етілмейді.
Құпиялық шарттары
Авторлар туралы ақпарат - олардың аты-жөні, туыстастығы, байланыс мәліметтері, олардың қызметі мен ғылыми дәрежесі туралы ақпарат, сондай-ақ халықаралық деректер базасындағы авторлар профилдерінің идентификаторларына сілтемелер «Авторлар туралы ақпарат» бөліміндегі мақалада орналастырылған.
«ҚазҰУ хабаршысы. Биология сериясы» журналында тағайындалған рецензенттерді қоспағанда, үшінші тарапқа жарияланғанға дейін қарауға қабылданған қолжазба туралы ақпаратты жарияламайды. Сондай-ақ, редакторлар рецензенттер туралы ақпаратты авторларға және басқаларға жарияламайды.
Басылым процесіне қатысушылардың осы және басқа да мінез-құлық нормалары, яғни авторлар, редакция алқасының мүшелері, баспагер мен шолушыларға арналған мінез-құлық қағидалары, нормалары мен стандарттары, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-нің ғылыми журналдары үшін жариялау этикасына негізделген.
