СОЛТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН АЙМАҚТАРЫНДА (КӨКЧЕТАУ ТАУЛАРЫ) ӨСЕТІН SERRATULA CORONATA L. БИОЛОГИЯЛЫҚ БЕЛСЕНДІ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ

Аннотация

Serratula coronata L. халықтық медицинада тұтқыр, өт айдаушы, қабынуға қарсы, қызбаға қарсы, құсуға қарсы және тыныштандыратын дәрі ретінде белгілі. Мақалада Солтүстік Қазақстан аймақтарында (Көкчетау тауында) өсетін Serratula coronata L.-ның фитоценоздық күйі мен биологиялық белсенділігін бағалау бойынша зерттеулердің нәтижелері ұсынылған. Serratula coronata L. бактерияларының Escherichia coli, ашытқы Candida parapsilosis және зең саңырауқұлақтары Aspergilus niger штаммдарына қарсы бактерияға қарсы және антимикробтық белсенділігі микробиологиялық әдістерді қолдану арқылы зерттелді.Алкоголь тұнбалары мен Serratula coronate L. тамырының сулы қайнатпасы бактерияға қарсы белсенділігімен ерекшеленді, ол ішек таяқшасының өсуін 1:512 (алкоголь тұнбасы), 1:8 (сулы қайнатпа) сұйылтуға дейін басады.Бұл өсімдіктің сулы сығындылары E. coli-ге қарсы айқын бактериостатикалық қасиеттерге ие. Serratula coronate L. тамырының сулы тұнбаларыC. parapsilosis ашытқысына қарсы фунгицидтік белсенділікке ие болды, ал өсімдік тамырларының алкогольдік тұнбасында сұйылтылған кезде A. niger оппортунистік зең саңырауқұлақтарына қарсы фунгицидтік және фунгистатикалық белсенділік байқалды. 1:8. Serratula coronata L. жер үсті және жер асты вегетативті мүшелерінің майлы және гидроспиртті сығындылары айқын паразиттерге қарсы белсенділікке ие.Сонымен қатар,Serratula coronate L. жер үсті мүшелерінің сулы-спирттік сығындыларында паразитке қарсы қасиеттердің қарқындылығы жоғары екені анықталды. Serratula coronata L. түрін ветеринариялық және фармацевтикалық препараттарды, тағамдық және жем-шөп қоспаларын өндіру үшін шикізат ретінде сәтті пайдалануға болатыны анықталды.