СОЛТҮСТІК ТЯНЬ-ШАНЬДАҒЫ ЖЕРҮСТІ БАУЫРЯҚТЫ МОЛЛЮСКАЛАРДЫҢ ТАРАЛУЫН ЭКСТРАПОЛЯЦИЯЛАНҒАН МӘЛІМЕТТЕР НЕГІЗІНДЕ ТАЛДАУ
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2023.v96.i3.08Кілттік сөздер:
Солтүстік Тянь-Шань, гастроподтар, түрлердің таралуы, экстраполяцияАннотация
Жарияланған дереккөздердің едәуір бөлігі толық емес мәліметтерді қамтиды, өйткені тірі организмдердің әртүрлілігі туралы білімнің басым көпшілігі мұражай коллекцияларында және монографиялық басылымдарда жинақталған. Жұмыста Солтүстік Тянь-Шаньдағы жер бетіндегі моллюскалардың табылуы туралы әдебиет деректері пайдаланылды. Осы толық емес деректерге сүйене отырып, жер бетіндегі моллюскалардың аймақ бойынша таралуын қайта құру жүргізілді. Нәтижелер Солтүстік Тянь-Шань қарынаяқты моллюскаларының түрлік байлығы географиялық локализацияға байланысты емес екенін көрсетті. Әртүрлі тау жоталарының фаунасында айтарлықтай ұқсастықтар табылды, кеңістіктік жақындық фауна ұқсастығының маңызды анықтаушысы болды. Іле Алатауы мен Күнгей Алатауының малакофаунасының айырмашылығы бұрынғы зерттеулерде Күнгей Алатауының толық көрсетілмегендігінен болса керек. Зерттеуде пайдаланылған деректерді қайта құру фаунаның әртүрлілігін алдын ала бағалаудың қарапайым және жылдам әдісі болып шықты. Қоршаған орта факторлары туралы деректерді қосу арқылы әдістің кейбір шектеулерін болдырмауға болады.
Библиографиялық сілтемелер
Assylbek A.M., Rakhimova Y.V., Yermekova B.D., Kyzmetova L.A., Jetigenova U.K., Sypabekkyzy G. Distribution of fungi of the genus Septoria in the Northern Tien Shan (Ile Alatau and Kungey Alatau, Kazakhstan) // Problems of Botany of South Siberia and Mongolia. – 2021. – Vol. 20. – No 1. – P. 36-40.
Bray J.R., Curtis J.T. An ordination of the upland forest communities of Southern Wisconsin. Ecological Monographs. – 1957. – Vol. 27 - P. 325-349.
Chupakhin V. M. Physical geography of Tien-Shan // Alma-Ata: Publishing of the Academy of Sciences of the KazSSR. – 1964.
Clarke K. R., Warwick R. M. Change in marine communities // An approach to statistical analysis and interpretation. – 2001. – Vol. 2. – P. 1-68.
Clarke, K.R. Non-parametric multivariate analysis of changes in community structure. // Australian Journal of Ecology – 1993. – Vol.18 – P. 117-143.
Engler R., Guisan A., Rechsteiner L. An improved approach for predicting the distribution of rare and endangered species from occurrence and pseudo‐absence data //Journal of applied ecology. – 2004. – Vol. 41. – No 2. – P. 263-274.
Gemejiyeva N. G. Diversity and resource potential of aromatic plants of the northern Tien Shan being promising for elaboration of domestic flavors substituting import ones // Proceedings of the XIV congress of the Russian botanical society and the conference "Botany in the modern world " – 2018. – Vol. 2. - P. 171.
Guisan A., Edwards Jr T. C., Hastie T. Generalized linear and generalized additive models in studies of species distributions: setting the scene // Ecological modelling. – 2002. – Vol. 157. – No 2-3. – P. 89-100.
Hammer D., Harper Ø., D.A.T., and Ryan P. D. PAST: Paleontological Statistics Software Package for Education and Data Analysis // Palaeontologia Electronica – 2001. - Vol.4 – P. 9.
Holetschek J. et al. The ABCD of primary biodiversity data access // Plant Biosystems-An International Journal Dealing with all Aspects of Plant Biology. – 2012. – Vol. 146. – No 4. – P. 771-779.
Korb S.K. A zoogeographical analysis of the vertical structure of the North Tian-Shanian butterfly fauna (Lepidoptera: Rhopalocera) and the questions of the faunagenesis in Central Asia //Caucasian Entomological Bulletin - 2012 - Vol 8 - P 273-286.
Likharev I. M., Rammelmeier E. S. Terrestrial mollusks of the fauna of the U.S.S.R. - Geology, 1962.
Mazirov M.A., Vasenev I.I., Ilahun A. Agroecological, Soil And Climatic Evaluation Of The Tien Shan Mountain System // Achievements of Science and Technology of AIC. – 2013. – No 2. – P. 32-34.
Nekhaev I. O. Newly arrived or previously overlooked: is there evidence for climate-driven changes in the distribution of molluscs in the Barents Sea? // Biodiversity and conservation. – 2016. – Vol. 25. – P. 807-825.
Nekhaev, I. O., Merkuliev, A. V. Missing and misidentified museum specimens hinder long-term monitoring: a case study of shell-bearing gastropods from the Kola Meridian transect, Barents Sea. // Polar Research – 2021. - Vol. 40.
Otradnykh I.G. Peculiarities of distribution of highland honeysuckles of the Northern Tien Shan. // Proceedings of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan. Biological Series. – 2009. – No 2. – P.43-46.
Robertson T., Döring M., Guralnick R., Bloom D., Wieczorek J., Braak K., ... & Desmet, P. The GBIF integrated publishing toolkit: facilitating the efficient publishing of biodiversity data on the internet. // PloS one – 2014. - Vol 9.
Salvador R.B. & Cunha C.M.. Natural history collections and the future legacy of ecological research. // Oecologia – 2020. - Vol. 192 - No.3 – P. 641-646.
Schileyko А.А., Rymzhanov T.S. Fauna of Land Mollusks (Gastropoda, Pulmonata Terrestria) of Kazakhstan and Adjacent Territories – Almaty - KMK Scientific Press - 2013.
Uvalieva K.K. Land Mollusks of Kazakhstan and adjacent territories - Alma-Ata: Publishing of the Academy of Sciences of the KazSSR – 1990.
