СОЛТҮСТІК ТЯНЬ-ШАНЬ ТАУЛЫ ОРМАНДАРЫНЫҢ СИРЕК ФЛОРАЛЫҚ ЭЛЕМЕНТТЕРІНІҢ МОНИТОРИНГІ
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2023.v94.i1.02Аннотация
Солтүстік Тянь-Шань таулы ормандары флоралық әртүрлілігімен және өсімдіктер қауымдастығының байлығымен ерекшеленеді, олардың ішінде бірегей реликтілер: шыршалар, алма ағаштары, өрік ағаштары, таудаған және тоғайлар. Шыршалар ішінде флоралық құрамы бойынша ең байы Picea schrenkiana Fisch. & C.A. Mey. (450-500 түр), алма ағаштары Malus sieversi (Ledeb.) M. Roem. (400 түр) және өрік ағаштары Armeniaca vulgaris Lam. (250 түр шамасында), ең кедейі – тоғай Hippophae rhamnoides L. (140 түр) және таудаған Celtis caucasica Willd. (119 түр) болып табылады. Бұл ормандардың құрамында Қызыл кітапқа еңген 24 түр, соның ішінде Hepatica falconeri (Thoms.) Steward, Epipactis palustris (L.) Crantz, Tulipa tarda Stapf және Gymnospermium altaicum (Pall.) Spach. арнайы зерттеу объектілері болып табылады. Мақалада соңғы үш түрдің табиғи популяциясын, атап айтқанда, генеративтік дарақтардың саны мен тығыздығын, жас спектрлерін және морфологиялық өзгергіштігін зерттеу нәтижелері көрсетілген...
Библиографиялық сілтемелер
Abdulina S.A. (1999) Spisok sosudistyh rastenij Kazahstana. Almaty, pp. 187
Abidkulova D.M., Ivashchenko A.A., Sramko G., Kurbatova N.V., Abidkulova K.T. (2021) Gymnospermium altaicum (Pall.) Spach (Berberidaceae), an early spring element of wild fruit forests of the Trans-Ili Alatau. Vestnik KazNU. Seriya biologicheskaya, vol.86, is. 1, pp. 14-26. doi:10.26577/eb. 2021.v86.i1.02
Arystangaliev S.A. (2022) Ocherki po geobotanike. Rastitelnyj pokrov gornyh rajonov Kazahstana. Almaty: LEM, pp.144
Botanika - geograficheskoe rajonirovanie. Botanicheskaya geografiya Kazahstana i Srednej Azii (v predelah pustynnoj oblasti). M.-SPb, pp.192-222.
Bykov B.A. (1978) Geobotanika. Alma-Ata, pp.288
Christenhusz M. J. M., Govaerts R., David J.C., Hall T., Borland K., Roberts P.S., Tuomisto A., Buerki S., Chase M. W., Fay M.F. (2013) Tiptoe through the tulips – cultural history, molecular phylogenetics and classification of Tulipa (Liliaceae). Bot. Journ. Linn., vol. 172, soc.
Dzhangaliev A.D., Salova T.N., Turekhanova R.M. (2003) The wild fruit and nut of Kazakhstan. Horticultural Reviews. Vol. 29. Wild Apple and Fruit of Central Asia, pp. 305-370.
Flora Kazahstana (1956-1966) Alma – Ata, Vv. 1-9.
Flora SSSR (1934-1964) M.-L., Vv. 1-30.
Ivashchenko A.A. (2012) Redkie rasteniya i rastitelnye soobshchestva Ile-Alatauskogo nacionalnogo parka: rasprostranenie i sostoyanie. Terra. Nauchnyj zhurnal, vol.13, pp. 53-65
Ivashchenko A.A., Almabek D.M., Tolenova A.D., Abidkulova K.T. (2022) Redkie vidy efemeroidnyh geofitov stepnogo poyasa Kazahstanskogo Tyan' – Shanya. Materialy IV mezhdunarodnoj nauchnoj konferencii, Kostanaj, pp. 303 - 310.
Ivashchenko A.A., Belyalov O.V. (2015) Novye floristicheskie nahodki na yuge i yuge-vostoke Kazahstana. Botanicheskie issledovaniya Sibiri i Kazahstana. Kemerovo, vol. 21, pp. 94 – 100.
Kaparbaj R.E., Ivashchenko A.A. (2021) Pechenochnica falkonera (Hepatica falconeri (Thoms.) Steward) v Kungej Alatau: izuchenie v prirode i opyt kultivirovaniya. Materialy Mezhdunarodnoj nauchno-prakticheskoj konferencii «Nezavisimost Kazahstana: Aspekty sohraneniya bioraznoobraziya» posvyashchennaya 80-letiyu doktora biologicheskih nauk, professora, Pochetnogo chlena Nacionalnoj akademii Nauk Respybliki Kazahstan, akademika KazNAEN Muhitdinova Nashtaya Muhitdinovicha, Almaty: Izd. Kazak universiteti, pp. 86-88.
Kaparbaj R.E., Ivashchenko A.A., Muhitdinov N.M., Arynov B.B. (2021) Kazakstandagy falkoner bauyrshobі (Hepatica falconeri (Thoms.) Steward) sirek kezdesetіn tyrdің taraluy men ekologiyasyna arnalgan materialdar. Experimental Biology, vol. 1, no. 86, pp. 27-36.
Krasnaya kniga Kazahstana (2014) Vol 2, no. 2 Rasteniya, Astana: LTD “Art-Print XXI”, pp. 452.
Kurochkina L., Rachkovskaya E., Roldugin I., Makulbekova G., Ogar N., Stogova L. (1999) Map-Scheme of Endangered Plant Commuinites Distribution. The National Strategy and Action Plan on Conservation and Sustainable Use of Biological Diversity of the Republic of Kazakhstan, Kokshetau, pp.91-93.
Metodiki introdukcionnyh issledovanii v Kazahstane (1987) Alma-ata: Nauka, pp.4-11.
Muhtubaeva S. K. (2017) Konspekt flory vostochnoj chasti hrebta Kungej Alatau. Almaty, pp. 272.
Nacionalnaya strategiya i plan dejstvij po sohraneniyu i sbalansirovannomu ispolzovaniyu biologicheskogo raznoobraziya Respubliki Kazahstan (1999) Kokshetau, pp. 336
Ogisu M., Awan M.R., Mabuchi T., Mikanagi Y. (2002) Morphology, phenology and citology of Hepatica falconeri in Pakistan. Kew Bull, vol. 57, no. 4, pp. 948-953.
Opredelitel rastenij Srednej Azii. Kriticheskij konspekt flory (1968-1993) Tashkent, Vv. 1-10.
Polevaya geobotanika (1959-1976) М. – L.: Nauka Vv. 1-5.
Popov M.G. (1940) Flora Almatinskogo gosudarstvennogo zapovednika. Alma-Ata, pp. 50.
Rabotnov T.A. (1960) Zhiznennye sostoyaniya vida v rastitelnom soobshchestve. Bul. MOIP. Otd.biol, vol 64, no. 3.
Rachkovskaya E.I., Safronova I.N., Volkova E.A. (2005) Botanika –
Roldugin I.I. (1989) Spruce forests of the Tien Shan (flora classification and dynamics). Alma-Ata: Nauka, pp. 304.
S"edina I.A., Otradnyh I.G. (2019) Opyt pervichnoj introdukcii redkih vidov Severnogo Tyan'-Shanya v usloviyah predgorij Zailijskogo Alatau. «Problemy botaniki Yuzhnoj Sibiri i Mongolii» - XVIII Mezhdunarodnaya nauchno-prakticheskaya konferenciya, Barnaul, pp. 623 – 626.
Tolenova A.D., Ivashchenko A.A., Moysiyenko I.I. (2021) Plant communities with the participation of Tulipa tarda Stapf in Kazakhstan: floristic composition and analysis. The Bulletin of KazNU., Ser. Ecological, vol. 1, no. 66, pp. 61 – 74.
Uranov A.A. (1967) Ontogenez i vozrastnoj sostav populyacij (vmesto predisloviya). Ontogenez i vozrastnoj sostav populyacij cvetkovyh rastenij, M: Nauka, pp.3-8.
Uranov A.A., Smirnova O.V. (1969) Klassifikaciya i osnovnye cherty razvitiya populyacij mnogoletnih rastenij. Bull. MOIP. Otd.biol., vol 74, no. 1, pp.119-135.
Vajnagij I.V. (1974) O metodike izucheniya semennoj produktivnosti rastenij. Botan.zh., vol.59, no. 6, pp. 836-831.
Zlobin Yu.A., Sklyar V.G., Klimenko A.A. (2013) Populyacii redkih vidov rastenij: teoreticheskie osnovy i metodika izucheniya. Sumi:Universitetskaya kniga, pp.439
