AMANITA VITTADINII (MORETTI) VITTAD. (AMANITACEAE, BASIDIOMYCOTA) ЖАЙЫҚ ӨЗЕНІ АҢҒАРЫ ҮШІН АЛҒАШ РЕТ АНЫҚТАЛҒАН МИКОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҢАЛЫҚ
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2023.v95.i2.03Кілттік сөздер:
Basidiomycota, Amanita vittadinii, макромицет, Жайық өзені, географиялық жаңалық, биоалуантүрлілікАннотация
Бұл мақалада 2019-2022 жылдар аралығында Батыс Қазақстан облысы шегіндегі Жайық өзені аңғары орманды алқабының микобиотасын зерттеу барысында аймақта алғаш рет анықталған, зерттеу аймағы үшін микологиялық жаңалық болып табылатын түр - Amanita vittadinii (Moretti) Vittad. жайлы мәліметтер көрсетілген. Далалық зерттеу жұмыстары негізінде бұл аймақ үшін бұрын-соңды тіркелмеген географиялық жаңалық, сапротрофты қалпақшалы саңырауқұлақ - Amanita vittadinii (Moretti) Vittad. жаңа ареалы анықталды. Зерттелген үлгілердің макро және микроморфометриялық сипаттамалары, анықталған тіршілік ортасы мен табиғи кешеніне сипаттама беріліп, әрі орман түзуші және шалғын түзуші негізгі қауымдастықтарға да геоботаникалық сипаттама жасалды.
Бұрындары бұл түр еліміздің тек оңтүстік аймақтары үшін ғана белгілі болатын, оның өзінде де тек бірен-сараң нүктелерінде ғана анықталғандықтан микологиялық тұрғыда аз зерттелген, және де ондағы мәліметтер жүйесіз, фрагментарлық сипатта. Ал Жайық өзені аңғарына қатысты айтатын болсақ бұл түр зерттелмеген түрлер қатарына жатады. Дегенмен, зерттеу нысанының экожүйедегі орны зор, редуценттер жүйесінің белсенді бір бөлігі болып табылатыны белгілі. Мақалада келтірілген мәліметттер тек Жайық өзені аңғары үшін ғана емес, еліміздің жалпы микофлоралық алуантүрлілігіне баға беру мәселесіне де қатысты құнды деректер қатарына жатады деген ойдамыз.
Библиографиялық сілтемелер
Abiev S.A. Zamanaui mikologiya [Modern mycology] (Almaty: Evero, 2018. – 296 p.). (In Kazakh)
Bas C. et al. A broader view on Amanita //Bollettino del Gruppo Micologico G. Bresadola:. – 2000. – V. 43. – №. 2. – P. 9-12. 9 Tulloss R.E., Yang Z.-L. Studies in the Amanitaceae [online]. Available from http://www.amanitaceae.org [accessed 10 June 2022].
Bas C. Morphology and subdivision of Amanita and a monograph of its section Lepidella //Persoonia-Molecular Phylogeny and Evolution of Fungi. – 1969. – V. 5. – №. 4. – P. 285-573.
Cai Q. et al. Multi-locus phylogeny of lethal amanitas: Implications for species diversity and historical biogeography //BMC Evolutionary Biology. – 2014. – V. 14. – №. 1. – P. 1-16. https://doi. org/10.1186/1471-2148-14-143
Cai Q., Cui Y. Y., Yang Z. L. Lethal amanita species in China //Mycologia. – 2016. – V. 108. – №. 5. – P. 993-1009.
Cui Y. Y. et al. The family Amanitaceae: molecular phylogeny, higher-rank taxonomy and the species in China //Fungal Diversity. – 2018. – V. 91. – №. 1. – P. 5-230.
Fedorenko V. A. Annotated checklist of Basidiomycota new to Republic of Kazakhstan //Current Research in Environmental & Applied Mycology (Journal of Fungal Biology). – 2019. – V. 9. – №. 1. – P. 271-287.
Harvey G. Letcher, Andy. 2007. Shroom: A Cultural History of the Magic Mushroom. New York: Ecco. ISBN 0 06 082828 5. pbk. 384 pages //Journal for the Study of Religion, Nature and Culture. – 2007. – V. 1. – №. 3. – P. 402-403.
Hess J., Pringle A. The natural histories of species and their genomes: asymbiotic and ectomycorrhizal Amanita fungi //Ad- vances in botanical research. – Academic Press, 2014. – V. 70. – P. 235-257. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-397940-7.00008-2 12 Tulloss R. E. et al. Amanita pruittii-a new, apparently saprotrophic species from US Pacific coastal states //Amanitace. – 2014. – V. 1. – №. 1. – P. 1-9.
Index Fungorum Database. Available from http://www.indexfungorum.org/names/Names.asp (Accessed: 07.06.2022)
IPNI. 2008. The International Plant Names Index. Author query. Available: http://www.ipni.org/ipni/authorsearchpage.do
Jenkins D. T. Amanita of North America. – Mad River Press, 1986.
Jo J. W. et al. A new species and two new records of Amanita (Amanitaceae; Basidiomycota) from South Korea //Phytotaxa. 2020. – V. 451. – №. 1. – P. 21–33.
Justo A. et al. Convergent evolution of sequestrate forms in Amanita under Mediterranean climate conditions //Mycologia. 2010. – V. 102. – №. 3. – P. 675-688. https://doi.org/10.3852/09-1911
Kirk P. M. et al. Ainsworth & Bisby’s Dictionary of the Fungi. 10th edn Wallingford: CAB International. – 2008.
Nascimento C. C. et al. Amanita dulciodora (Amanitaceae, Basidiomycota), a striking new species of Amanita section Lep- idella from Northeast Brazil //Plant Ecology and Evolution. – 2018. – V. 151. – №. 2. – P. 262-270.
Petrenko A.Z., Dzhubanov A.A., Fartushina M.M., Chernyshev D.M., Tubetov Zh.M. (2001) Natural and resource potential and designed projects of reserved fund of the West Kazakhstan region. – Ural’sk: RIO ZKGU. – 175 р. (In Russian)
Rahimova E.V., Nam G.A., Ermekova B.D., Dzhetigenova U.K., Kyzmetova L.A., Esengulova B.ZH. (2017) Raznoobrazie gribov pustynnyh nizkogorij yugo-vostoka Kazahstana i hrebta Ketmen’ [Variety of fungi of desert low mountains of the southeast of Kazakhstan and the Ketmen ridge] – Almaty. – 296 p.
Redhead S. A. et al. Saproamanita, a new name for both Lepidella E.-J. Gilbert and Aspidella E.-J. Gilbert (Amaniteae, Amanitaceae) //IMA fungus. – 2016. – V. 7. – №. 1. – P. 119-129.
Samgina D.I. (1981) Flora sporovyh rastenij Kazahstana [Flora of the spore plants of Kazakhstan. Аgarics.] Vol. 13(1). – Alma-Ata. – 272 р. (In Russian)
Silaeva T. B. et al. Rare plants and fungi: materials for maintenance of the Red Book of the Republic of Mordovia for 2014 //Publisher of the Mordovia State University, Saransk. – 2014. (In Russian)
Tănase C., Pop A. Red list of Romanian macrofungi species //Bioplatform–Romanian National Platform for Biodiversity. Edit. Academiei Române, Bucureşti. – 2005. – P. 101-107.
Tulloss R. E. Amanita-distribution in the Americas, with comparison to eastern and southern Asia and notes on spore character variation with latitude and ecology //Mycotaxon. – 2005. – V. 93. – №. 189. – P. e231.
Vasser S. P. Flora gribov Ukrainy. Amanital’nye griby [Mushroom flora of Ukraine. Amanita mushrooms ] (K.: Naukova dumka) – 1992. – P. 136-139. (In Russian)
Verma R. K., Pandro V. Diversity and distribution of amanitaceous mushrooms in India, two new reports from sal forest of central India //Indian Journal of Tropical Biodiversity. – 2018. – V. 26. – №. 1. – P. 42-54.
Verma R. K., Pandro V., Rao G. R. Two new records of gilled mushrooms of the genus Amanita (Agaricales: Amanitaceae) from India //Journal of Threatened Taxa. – 2020. – V. 12. – №. 1. – P. 15194-15200.
Vizzini A. et al. Epitypification of Agaricus vittadinii (Basidiomycota, Amanitaceae) //Phytotaxa. – 2017. – V. 326. – №.3. P. 230-234.
Vizzini A. et al. Variability, host range, delimitation and neotypification of Amanita simulans (Amanita section Vaginatae): collections associated with Helianthemum grasslands, and epitypification of A. lividopallescens //Phytotaxa. – 2016. – V. 280. – №.1. – P. 1–22.
Wolfe B. E., Tulloss R. E., Pringle A. The irreversible loss of a decomposition pathway marks the single origin of an ectomy- corrhizal symbiosis //PloS one. – 2012. – V. 7. – №. 7. – P. e39597. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0039597
Yang Z. L. Atlas of the Chinese species of Amanitaceae //Beijing: Science. – 2015.
Yang Z. L. et al. Amanita //Ectomycorrhizal Fungi Key Genera in Profile. – Springer, Berlin, Heidelberg, 1999. – С. 201-230. https://doi.org/10.1007/978-3-662-06827-4_8
Yang Z. L. et al. On taxonomic studies of the Chinese Amanitae //Mycosystem. – 2000. – V. 19. – №. 3. – P. 435-440.
Yang Z. L. Flora fungorum sinicorum. Vol. 27. Amanitaceae //Science, Beijing [in Chinese]. – 2005.
Yang Z. L., Cai Q., Cui Y. Y. Phylogeny, diversity and morphological evolution of Amanitaceae //Biosystematics and ecol- ogy Series. – 2018. – V. 34. – P. 359-380.
Yang Z. L., Cai Q., Cui Y. Y. Phylogeny, diversity and morphological evolution of Amanitaceae //Biosystematics and ecol- ogy Series. – 2018. – V. 34. – P. 359-380.
Zhang L. F., Yang J. B., Yang Z. L. Molecular phylogeny of eastern Asian species of Amanita (Agaricales, Basidiomycota): taxonomic and biogeographic implications //Fungal Divers. – 2004. – V. 17. – P. 219-238.
Zhang P. et al. A review on the diversity, phylogeography and population genetics of Amanita mushrooms //Mycology. – 2015. – V. 6. – №. 2. – P. 86-93.
Zhang P. et al. Lethal amanitas of East Asia characterized by morphological and molecular data //Fungal Diversity. – 2010. V. 42. – №. 1. – P. 119-133.
