КӘДІМГІ ГАРМАЛА ( PEGANUM HARMALA L.) МЫСАЛЫНДА АТЫРАУ ОБЛЫСЫНЫҢ ШӨЛ ЖӘНЕ ШӨЛЕЙТ АЙМАҚТАРЫНДА ӨСЕТІН ӨСІМДІКТЕРДІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ МЕН СЫРТҚЫ ОРТАҒА БЕЙІМДЕУШІЛІК ҚАБІЛЕТТЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2023.v95.i2.05Кілттік сөздер:
шөлді және шөлейт аймақтар, кәдімгі Гармала, анатомиялық құрылым, биоиндикатор, шөлейттену проблемаларыАннотация
Бұл мақалада Атырау облысының шөл және шөлейт аймағында өсетін өсімдіктер мен олардың сыртқы ортаға бейімдеушілік қасиеттерін зерттеу қорытындылары берілген. Шөлейттену индикаторы болып табылатын кәдімгі Гармала (Peganum harmala L.) өсімдігінің вегетативтік мүшелерінің анатомиялық құрылысының кейбір ерекшеліктері зерттелген. Қазіргі уақытта аймақтағы өсімдіктердің биологиялық ерекшеліктерін зерттеу бүгінгі таңда басты мәселелердің бірі болып табылады, ол шөлейттену проблемасымен байланысты.
Библиографиялық сілтемелер
Abutbul S., Golan-Goldhirsh A., Barazani O., Ofir R., Zilberg D. Screening of desert plants for use against bacterial pathogens in fish. Israeli J of Aquacult. -2005. – № 57.- P. 71-80.
Ageleuov E.A. Flory pojmy reki Ural [Flora of the floodplain of the Ural River]. // Alma-ata: Nauka. – 1987. – С. 56-67.
Al-Shamma A., Drake S., Flynn D.L., Mitscher L. A., Park Y.H., Rao G.S., Simpson A., Swayze J.K., Veysoglu T., Wu S.T. Antimicrobial agents from higher plants. Antimicrobial agents from Peganum harmala seeds. J Nat Prod. -1981. – №44. – P. 745- 747.
Asgarpanah J., Ramezanloo F. Chemistry, pharmacology and medicinal properties of Iranshahy et al. // AJP. -2019. – № 9 (6), – P. 1573-1580.
Barykina R. P., Veselova T. D., Devyatov A. G. Spravochnik po botanicheskoj mikrotehnike [Textbook on botanical micro- technics]. Moscow: MSU. – 2004. – С. 313-315.
Benbott A., Yahyia A., Belaidi A. Assessment of the antibacterial activity of crude alkaloids extracted from seeds and roots of the plant Peganum harmala L. // J Nat Prod Plant Resour. – 2012. – № 2. – P. 568-573.
Biologicheskij jenciklopedicheskij slovar [Biological Encyclopedic dictionary]. M.: Sov. Encyclopedia. – 1986. – С. 549-
Bisenov U. K, Bulkhanova D. K. Atyrau oblysynda өsetіn өsіmdіkterdің jekologijalyқ erekshelіkterі [Ecological features of
plants growing in Atyrau region] // International scientific and practical conference “Modern problems of physical and Mathematical Sciences and interdisciplinary research. – 2021. – С. 310-312.
Bisenov U.K., Kisimova G.O. Munaily aimakpen lastangan zherde osetin dominantty osimdikterdin biologiyalyk erekshelikteri. [Biological features of dominant plants growing on land contaminated with oilseeds] // Actual problems of natural sciences. Materials of the international scientific and practical conference. Atyrau, – 2019. – С. 98-102.
Bisenov U.K., Nurieva A. Plodorodie pochv na pastbishhnyh i senokosnyh ugod’jah v uslovijah Atyrauskoj oblasti. [Soil fertility on pasture and hayfields in the Atyrau region] // VI International Conference “Current Scientific research in the modern World”. -2019. – С. 44-48.
Bulkhanova D. K., Bisenov U. K. Atyrau oblysynyn topyrak zhamylgysy men osіmdіkterіnіn kazіrgі zhagdajy. [Ccurrent state of soil cover and vegetation of Atyrau region] // Republican scientific and practical conference “Science and education: actual issues, achievements, innovations”. Aktobe. – 2021. – С. 25-29.
Ebrahimi Gaskarei R1., Mukhambetov B., Bissenov U. Phytoremediation technique is eco-friendly and sustainable solution for the contaminated coastal environments cleanup in Atyrau region – Kazakhstan // The 22 Association of State Universities of The Caspian Region Countries University of Guilan,Iran. – 2019. – С. 15-17.
Gilazhov E. G. Novye materialy. Neftehimija i jekologija [New materials. Petrochemistry and ecology] // Selected works.
-2015. – №2. – С. 18-35.
Iranshahy M., Fazly Bazzaz S., Haririzadeh G., Abootorabi BZ., Mohamadi AM., Khashyarmanesh Z. Chemical composition and antibacterial properties of Peganum harmala L. Avicenna J Phytomed. -2019. – 9 (6). – С. 530-537.
Kazhenbayev E. Atyrau oblysynyт geografiyasy. [Geography of Atyrau region]. -2000. – С. 17-85.
Korovkin O.A. Anatomija i morfologija vysshih rastenij: slovar’ terminov. [Anatomy and morphology of higher plants: dictionary of terms] // M.: Bustard. – 2007. – С. 89-35.
Kultiasov I. M. Jekologija rastenij. [Plant ecology]. // Textbook-M.: Publishing House Moscow. – 2002. – С. 143-144.
Okolelova A. A., Kaplya V. N., Lapchenkov A. G. Evaluation of oil content in soils. // Scientific bulletin Series: Natural Sciences. – 2019. – 43 (1). – С 76-86.
Orekhov A.P. Himija alkaloidov [Chemistry of alkaloids]. // Moscow: Book on demand. – 2012. – С. 862-865.
Permyakov A.I. Mikrotehnika. [Microtechnics]. // M.: MSU. -1988. – С. 11-29.
Prozina M.N. Botanicheskaja mikrotehnika [Botanical microtechnics]. // M.: MSU. – 1960. – С. 260-267.
Russell J. Garmala obyknovennaja [Harmala is ordinary]. // Moscow: Book on demand. – 2013. -С. 109-110.
Shaikhmezhdenova U.G., Uteshkalieva A.M. Flora Atyrauskoj oblasti. [Flora of Atyrau region] // Bulletin of ASU, Atyrau.
– 2019. – 53 (2). – С. 54-59.
Taisumov M.A. Klassifikacija kserofitov Rossijskogo Kavkaza po morfologo-fiziologicheskim priznakam i shema ih delenija. [Classification of xerophytes of the Russian Caucasus by morphological and physiological characteristics and the scheme of their division] // Journal of Modern Problems of Science and Education. -2014. №3. – С. 7-10.
Yessenamanova M. S., Bissenov U. K., Nurgazy K. Sh., Dyussegaliyev M. Zh. Makhambet M. Physical and chemical properties of soils and plant biology of the territory of Atyrau region.// AIP Conference Proceedings. – 2021. – 2402 (060002). – С. 1-8.
Yessenamanova M. S., Bissenov U. K., Nurgazy K. Sh., Dyussegaliyev M. Zh., Zamzamova N. Analysis and characterization of the chemical composition of forage crops growing in Atyrau region. // AIP Conference Proceedings. – 2021. – 2402 (060003). – P. 2-5.
Zakharov V.P., Libizov N.I., Aslanov H.A. Lekarstvennye veshhestva iz rastenij i sposoby ih proizvodstva. [Medicinal substances from plants and methods of their production]. // Tashkent: Publishing House of the Academy of Sciences of the Uzbek SSR “FAN”. – 2008. – С. 146-147.
