ЖЕТІСУ АЛАТАУЫНДА КЕЗДЕСЕТІН ARTEMISIA FRIGIDA WILLD-НЫҢ ХИМИЯЛЫҚ ҚҰРАМЫН ЗЕРТТЕУ
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2021.v89.i4.09Аннотация
Қазақстанда жалпы емдік қасиеті бар өсімдіктер көп кездеседі, соның ішінде Artemisia L. түрлері өзінің медициналық және фармакологиялық қасиеттеріне байланысты буын қабыну ауруына, бауыр ауруына, өт жолдарына, асқазан, ревматизміне, суық тиюге, туберкулезге, анемияға, микробқа, қабынуға, тері ауруларына ем және бактерияға қарсы әсер көрсетіп, қатерлі ісік ауруын алдын алуды қамтамасыз ететін биологиялық белсенді заты бар өсімдік болып табылады. Сондықтан, отандық фармакологиялық әсері бар дәрілік заттардың түрлерін көбейтіп, фармацевтикалық өндіріс қажеттілігін қамтамасыз ету мақсатында, бұл реткі зерттеу жұмысына Қазақстанның Жетісу Алатауы, Үлкен Шымбұлақ өзенінің маңынан жиналған Artemisia frigida Willd (мұз жусан) өсімдігінің жер үсті бөлегі зерттеу объектісі ретінде алынып, оған сандық және сапалық талдау жасалды.
Аталған зерттеудің мақсаты – отандық фитопрепараттарды алу барысында Artemisia frigida Willd (мұз жусан) өсімдігінің химиялық құрамын зерттеу болып саналады.
Библиографиялық сілтемелер
Adams P. Determination of aminoacid profiles biological samples by gaz chromatography // J. Chromatography. – 1974 .- P. 188
Adams R. Determination of aminoacids profiles biological samples by gas chromatography // J. Chromatography.1974.Vol. 95. № 2 . P. 212.
Burasheva G.Sh., Eskalieva BK, Kipchakbaeva A.K., Chemistry and technology of natural compounds, textbook, Almaty 2016. - Р.. 16-17.
Brosnan JT, Brosnan ME. (2012) Glutamate: a truly functional amino acid // Amino Acids. DOI 10.1007/s00726-012- 1280-4 (in Eng).
Dudchenko LG, Koz'yakov AS, Krivenko VV Spicy-aromatic and spicy-flavoring plants: Handbook / Otv. ed. K. M. Sytnik. - K .: Naukova Dumka, 1989 .-- Р. 304.
Flora of Kazakhstan. - Alma-Ata, 1966 .-- T. 9. - P. 98.
Gao X, Xie WD, Jia ZJ. (2008) Four new terpenoids from the roots of Ligularia narynensis // Journal of Asian Natural Products Research, 10, 185e192. DOI: 10.1080/10286020701394431 (in Eng)
Gemedzhieva N.G. Alkaloid-bearing plants of Kazakhstan and prospects for their use. Almaty: 2012 .-- Р.312 .
GrayerR.J.,VeitchN.C.FlavanonesandDihydroflavonols//Flavonoids.Chemistry,BiochemistryandApplication.
Guoyao Wu, Fuller W. Bazer, Robert C. Burghardt, Gregory A. Johnson, Sung Woo Kim, Darrell A. Knabe, Peng Li, Xilong Li, Jason R. McKnight, M. Carey Satterfield, Thomas E. Spencer, Amino Acids (2011) 40:1053–1063, DOI 10.1007/s00726-010-0715-z
HASSLER, M. 2019. Artemisia. World Plants: Synonymic Checklists of the Vascular Plants of the World In: ROSKOVH, Y., ABUCAY, L., ORRELL, T., NICOLSON, D., BAILLY, N., KIRK, P., BOURGOIN, T., DEWALT, R.E., DECOCK, W., DE WEVER, A., NIEUKERKEN, E. VAN, ZARUCCHI, J. & PENEV, L., eds. 2019. Species 2000 & ITIS Catalogue of Life. Published on the internet. Accessed: 2019 Oct 20.
Hilton-Taylor C. 2000. IUCN Red List of Threatened Species, IUCN/SSC, Gland and Cambridge. (compiler)
Katane M, Kanazawa R, Kobayashi R, Oishi M, Nakayama K, Saitoh Y, Miyamoto T, Sekine M, Homma H. (2017) Structure–function relationships in human D-aspartate oxidase: characterisation of variants corresponding to known single nucleotide polymorphisms // BBA - Proteins and Proteomics, 1865: 1129-1140. DOI: 10.1016/j.bbapap.2017.06.010 (in Eng).
Kazakhstan State Pharmacopeia (2008), Almaty: Zhibek zholy, 1, Р. 592–609.
Khramova E.P. "Composition and content of flavonoids of Pentaphylloipes Fruticosa in nature and culture", 2014, No. 1, Р. 185-193.
Medicinal plants, Xinjiang People's Publishing House, 2013. p. 97.
Miller, Louis H.; Su, Xinzhuan "Artemisinin: Discovery from the Chinese Herbal Garden"// Cell. – 2011. - №146(6). – Р. 855- 858.
Muzychkina RA, Korulkin D.Yu., Abilov Zh.A. Qualitative and quantitative analysis of the main groups of BAV in medicinal plant raw materials and phytopreparations. - Almaty: Kazakh University,2004. - Р. 288
New encyclopedia of plants: myths, healing properties, horoscopes, plant calendar / comp. V.M. Fedoseenko. - M .: RIPOL KLASSIK, 2003. - P.736.
NUTTALL, T. 1840. Descriptions of new species and genera of plants in the natural order of the Compositae, collected in a tour across the continent to the Pacific, a residence in Oregon, and a visit to the Sandwich Islands and upper California, during the years 1834 and 1835. Transactions of the American Philosophical Society, held at Philadelphia, for promoting useful knowledge, n.s.[new series][ser. 2], 7: Р.283–453.
O. Vandekerhove Isolierung und Charakterisierung eines Dihydroflavonols bei dem Laubmoos Georgia pellucida (L.) Rabh. Zeitschrift für Pflanzenphysiologie 1977, 82 (5), 455-457.
Ed.byAndersenQ.M.,MarkhamK.R.New-York:TaylorandFrancisGroup,2006.Pp.9171002.
Proceedings of the project workshop: Planning for the conservation of biological diversity at the national level to support the implementation of the Strategic Plan of the Convention on Biological Diversity in the Republic of Kazakhstan for 2010-2011. UNDP Project on National Biodiversity Strategy and Databases. - Almaty, December 2012.
Semenova A., Shuvalova O. Treatment with oils. - SPb .: IK "Nevsky Prospect", 2002. -91 p.
State Pharmacopoeia of the USSR, 11 editions M .: Medicine, 1965. - volume-1., Issue 4, Р: 591-596.
Tatvidze M.Ya., Kalandia A.G. "Investigation of the content of flavonoids and anthocyanins in ripe elderberries", Chemistry of vegetable raw materials, 2014, No. 4, Р: 265-267.
USA Patent 6,242,617,B1, 5.06.01.; Deutschen Patent 697 2504.9–08, 23.10.03. - Europеan Patent 0946565, 15.10.03.;Patent of China ZL 200680055852.4,26.12.12. Adekenov S.M. Method and device for production of lyophilized hydrochloride-1β,10β-epoxy-13-dimethylaminoguai-3(4)-en-6,12-olide; The Eurasian patent 015557, 30.08.11. Adekenov S.M. Method of obtaining 1(10)β-epoxy-13-dimethylamino- 5,7α,6,11β(Н)–guai-3(4)-en-6,12-olide hydrochloride lyophilized, antitumor drug «Arglabin».
Valles, J., McArthur, E.D. Artemisia systematics and phylogeny: Cytogenetic and molecular insights. In: McArthur, E. D., Fairbanks, D. J. (comp.) Shrubland Ecosystem Genetics and Biodiversity: Proceedings, 13–15 June 2000, Provo, UT. Proc. RMRS-P-21. U.S. - Ogden: Department of Agriculture, Forest
Service, Rocky Mountain Research Station, 2001. – Р. 67–74
