Бекіретұқымдас балық өндіргіштерін таңбалау әдістерінің тиімділігі

Авторлар

  • N. H. Sergaliyev «Махамбет Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті» КеАҚ, Қазақстан, Орал қ.
  • B. T. Sariev «Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті» КеАҚ, Қазақстан, Орал қ.
  • A. N. Tumenov «Балық шаруашылығы ғылыми-өндірістік орталығы» ЖШС БҚФ, Қазақстан, Орал қ.
  • S. S. Bakiyev әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті,Қазақстан, Алматы http://orcid.org/0000-0001-5095-6869

DOI:

https://doi.org/10.26577/eb.2020.v85.i4.11
        115 88

Кілттік сөздер:

аквакультура, бекіретұқымдас балықтар, таңбалау, қыстату, ТЖСҚЕҚ

Аннотация

Балықтарды жасанды ортада өсіру кезінде таңбалау жұмыстары көптеген өндірістік процесстердің негізгі элементтерінің бірі болып табылады. Бұл мақалада жасанды ортадағы тұйық жүйелі сумен қамтамасыз ету қондырғылары (ТЖСҚЕҚ) жағдайында өсірілген бекіретұқымдас балықтарын таңбалау бойынша жүргізілген зерттеу жұмыстарының нәтижелері келтірілген. Бұл аталған әдістемені қолданудың артықшылығы болып биологиялық қауіпсіздігі, жылдам және жарақаттамайтындығы. Таңбалау әдістемелері әсіресе бекіретұқымдас балық түрлерін (қортпа, пілмай, орыс бекіресі, сібір бекіресі, сүйрік және т.б.) өсіруде қажетті өндірістік процесстер кезінде, соның ішінде: өндіргіштерді дайындауда, уылдырықтату компаниясына балықтарды іріктеу кезінде, жұмысшы-аналық үйірлерін асылдандыру жұмыстары кезінде, бекіретұқымдас балықтарды өсіру шаруашылықтарындағы балықтардың өміршеңділігін анықтау негізінде қолданылады. Мақалада бекіретұқымдас балықтарды сәтті таңбалауды жүргізу үшін балық денесінің зерттелетін тиімді орындарымен тиімді әдістемелері келтіріліп сипатталған. Бекіретұқымдас балықтарға микросхемалы пассивті интеграцияланған транспондер (ПИТ-таңбалы) датчиктерін шприц-инжектор көмегі арқылы дұрыс орналастырудың және таңбалаудың салыстырмалы басқа да әдістемелері сипатталған. Сонымен қатар балықтарды таңбалау жұмыстарын жүргізу кезіндегі жұмыс орындарының қолайлы орналасуы келтірілген. Зерттеу жұмыстарынан алынған нәтижелерден ТЖСҚЕҚ жағдайында өсірілетін бекіретұқымдас балықтарды таңбалаудың тиімді және тез жүргізілуге сәйкесті әдісі анықталып сипатталды.

Библиографиялық сілтемелер

1 Wiśniewolski W., Nabiałek J. “Tag retention and survival of fish tagged in controlled pond experiments”. Aquatic Science. Vol. 55. (1993): 143–152. https://doi.org/10.1007/BF00877442.
2 Shmigirilov A.P., Mednikova A.A., Israel J.A. “Comparison of biology of the Sakhalin sturgeon, Amur sturgeon, and kaluga from the Amur River, Sea of Okhotsk, and Sea of Japan biogeographic Province”. Environ Biol Fish. Vol. 79. (2007): 383–395. https://doi.org/10.1007/s10641-006-9050-3.
3 Doukakis P., Erickson D., Baimukhanov M., Bokova Y., Erbulekov S., Nimatov A., Pikitch K. E. “Field and Genetic Approaches to Enhance Knowledge of Ural River Sturgeon Biology. In: Lagutov V. (eds) Rescue of Sturgeon Species in the Ural River Basin. NATO Science for Peace and Security Series C: Environmental Security”. Springer, Dordrecht. (2008): 277-292. https://doi.org/10.1007/978-1-4020-8924-4_13.
4 Jatteau P., Castelnaud G., Rochard E., Gessner J., Lepage M. “Tagging European and Atlantic Sturgeons in Europe. In: Williot P., Rochard E., Desse-Berset N., Kirschbaum F., Gessner J. (eds) Biology and Conservation of the European SturgeonAcipenser sturio L. 1758”. Springer, Berlin, Heidelberg. (2011): 349-355. https://doi.org/10.1007/978-3-642-20611-5_24.
5 Miller E. A., Froehlich H. E., Cocherell D. E., Thomas M. J., Cech J. J., Klimley A. P., Fangue N. A. “Effects of acoustic tagging on juvenile green sturgeon incision healing, swimming performance, and growth”. Environmental Biology of Fishes. Vol. 97(6) (2013): 647–658. doi:10.1007/s10641-013-0167-x.
6 Jepsen N., Thorstad E.B., Havn T., Lucas M. “The use of external electronic tags on fish: an evaluation of tag retention and tagging effects”. Anim Biotelemetry. Vol. 3 (49) (2015): 1-23. https://doi.org/10.1186/s40317-015-0086-z.
7 Cooke S.J., Cech J.J., Glassman D.M., Simard J., Louttit S., Lennox R., Cruz-Font L., O’Connor C. “Water resource development and sturgeon (Acipenseridae): state of the science and research gaps related to fish passage, entrainment, impingement and behavioural guidance”. Rev Fish Biol Fisheries. Vol. 30 (2020): P. 219–244. https://doi.org/10.1007/s11160-020-09596-x.
8 CHebanov M.S., Galich E.V. “Rukovodstvo po iskusstvennomu vosproizvodstvu osetrovyh ryb [Manual for artificial reproduction of sturgeon fish]”. Food and Agriculture Organization of the United Nations – Ankara. 558 (2013): 325.
9 Brevé N.W.P., Vis H., Houben B., Laak G., Breukelaar A.W., Acolas Marie-Laure, Bruijn Q., Spierts I. “Exploring the possibilities of seaward migrating juvenile European sturgeon Acipenser sturio L., in the Dutch part of the River Rhine”. J Coast Conserv. Vol. 18 (2014): 131–143. https://doi.org/10.1007/s11852-013-0281-0.
10 Hondorp D.W., Holbrook C.M., Krueger C.C. “Effects of acoustic tag implantation on lake sturgeon Acipenser fulvescens: lack of evidence for changes in behavior”. Anim Biotelemetry. Vol. 3:44 (2015):1-13. https://doi.org/10.1186/s40317-015-0085-0.
11 Pinheiro I.E.G., Muelbert M.M.C., Pedrosa V.F. Romano L., Muelbert J. “Evaluation of intracoelomic tagging of tainha, Mugil liza (Valenciennes, 1836), under laboratory conditions”. Hydrobiologia. Vol. 813 (2018): 213–222. https://doi.org/10.1007/s10750-018-3527-x.
12 Wu C., Chen L., Gao Y., Jiang W. “Seaward migration behavior of juvenile second filial generation Chinese sturgeon Acipenser sinensis in the Yangtze River, China”. Fish Sci. Vol. 84 (2018): 71–78. https://doi.org/10.1007/s12562-017-1155-4.
13 Brownscombe J.W., Lédée E.J.I., Raby G.D., Struthers D., Gutowsky L., Nguyen V., Young N., Stokesbury M., Holbrook C., Brenden T., Vandergoot C., Murchie K., Whoriskey K., Flemming J., Kessel S., Krueger C., Cooke S. “Conducting and interpreting fish telemetry studies: considerations for researchers and resource managers”. Rev Fish Biol Fisheries. Vol. 29 (2019): 369–400. https://doi.org/10.1007/s11160-019-09560-4.
14 D’Arcy J., Kelly S., McDermott T., Hyland J., Jackson D., Bolton-Warberg M. “Assessment of PIT tag retention, growth and post-tagging survival in juvenile lumpfish, Cyclopterus lumpus”. Anim Biotelemetry. Vol. 8:1 (2020): 1-9. https://doi.org/10.1186/s40317-019-0190-6.
15 Kimball M.E., Mace M.M. “Survival, Growth, and Tag Retention in Estuarine Fishes Implanted with Passive Integrated Transponder (PIT) Tags”. Estuaries and Coasts. Vol. 43 (2020): 151–160. https://doi.org/10.1007/s12237-019-00657-4.
16 Kokoza A.A., Fedotova A.V., Dubov V.E. Kratkaya istoriya problemy mecheniya molodi osetrovyh ryb iskusstvennoj generacii [A brief history of the problem of tagging sturgeon juveniles of artificial generation]”. New technologies in the reproduction of sturgeon fish". - Astrakhan: Sekasprybvod. (2005): 4-6.
17 Ivanov S.A., Litovchenko ZH.S., Mironova T.N. “Sposob massovogo mecheniya osetrovyh ryb [Method for mass marking of sturgeon fish]”. Russian patent of 2003 RU2206987C1. IPC invention A01K61/00. - https://patenton.ru/patent/RU2206987C1.
18 CHebanov M.S., Galich E.V., CHmyr' YU.N. “Rukovodstvo po razvedeniyu i vyrashchivaniyu osetrovyh ryb [Sturgeon breeding and rearing guide]”. Moscow FGNU “Rosinformagrotech”. (2004):148.
19 Podushka S. B. “Sposob mecheniya osetrovyh ryb [Method of marking sturgeon fish]”. Russian patent of 2009 RU2361397C1. IPC invention A01K61/00. - https://patenton.ru/patent/RU2361397C1.
20 Adams A.J., Wolfe R.K., Pine W.E., Thornton B. “Efficacy of PIT tags and an autonomous antenna system to study the juvenile life stage of an estuarine-dependent fish”. Estuaries and Coasts: J ERF. Vol. 29 (2006): 311–317. https://doi.org/10.1007/BF02781999.
21 Brown R.S., Oldenburg E.W., Seaburg A.G., Cook K., Skalski J., Eppard M., Deters K. “Survival of seaward-migrating PIT and acoustic-tagged juvenile Chinook salmon in the Snake and Columbia Rivers: an evaluation of length-specific tagging effects”. Anim Biotelemetry. Vol. 1:8 (2013): 1-13. https://doi.org/10.1186/2050-3385-1-8.
22 Simard L.G., Sotola V.A., Marsden J.E., Scott M. “Assessment of PIT tag retention and post-tagging survival in metamorphosing juvenile sea lamprey”. Anim Biotelemetry. Vol. 5:18 (2017): 1-7. https://doi.org/10.1186/s40317-017-0133-z.
23 Tumenov A.N., Sergaliyev N.H., Sariev B.T., Bakiyev S.S. “Ocenka effektivnosti primeneniya kombinirovannoj tekhnologii opredeleniya stadii zrelosti gonad osetrovyh ryb s pomoshch'yu metodov UZ-skanera i biopsii po znacheniyam koefficienta polyarizacij oocitov [The evaluation of effectiveness of implementation of the combined technology for the identification of the maturity stage of gonads of sturgeon fish with the use of ultrasound scanner and biopsy by the values of coefficient of oocytes polarization]”. News of Science of Kazakhstan. - Kazakhstan, Almaty. 4 (2016): 125-134.
24 Sergaliyev N.H., Tumenov A.N., Sariev B.T., SHukurov M.ZH., Bakiyev S.S. “Osobennosti formirovaniya i soderzhaniya remontno-matochnyh stad osetrovyh ryb Uralo-Kaspijskoj populyacii v reguliruemyh usloviyah [Features of the formation and maintenance of sturgeon broodstock flocks of the Ural-Caspian population in controlled conditions]”. Monograph. Uralsk: Zhangir Khan West-Kazakhst.agrar.-tekhn.un. (2017): 164.
25 Sarıev B.T, Tumenov A.N., Bakiyev S.S., Djýnýsov A.M. “Bekіretuqymdas balyqtardyń jynys ónіmderіnіń kezeńderіn ýltradybystyq zertteý kómegіmen anyqtaýdyń tıіmdіlіgі [The effectiveness of the determination of the stages of sexual reproduction of sturgeon by ultrasound]”. Science and Education. WKATU named after Zhangir Khan. Uralsk. Vol. 3 (52) (2018): 160-167.

Жүктелулер

Как цитировать

Sergaliyev, N. H., Sariev, B. T., Tumenov, A. N., & Bakiyev, S. S. (2020). Бекіретұқымдас балық өндіргіштерін таңбалау әдістерінің тиімділігі. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 85(4), 105–113. https://doi.org/10.26577/eb.2020.v85.i4.11