Төмен температура жағдайында молибденнің протекторлық ролі және ауыр металдардың бидайдың молибдоферменттерінің белсенділігіне әсері
Кілттік сөздер:
бидай, молибден, кадмий, вольфрам, молибденді ферменттер, егу алды праймингі, нитрат редуктаза, альдегид оксидаза, ксантин дегидрогеназа.Аннотация
Молибден мен молибденді ферменттердің бидайдың суыққа төзімділігі, дәннің егу алды прайминг эффектісі, сонымен қатар қоршаған ортаның мүмкін болатын тежегіштік әсер ететін қолайсыз факторларында қорғаныштық рөлі зерттелді. Кадмий толығымен нитратредуктазаның қызметін толық тежейтіндігі алайда ксантиндегидрогеназа ауыр металдардың әсеріне түспейтіндігі анықталды. Кадмий мен молибдат бар ортада ферменттер өзінің белсенділігін сақтап қалғандықтан, кадмий Мо байланысатын НР-ның активті орталығыншабуылдайды, ал молибденнің болуы оны шабуылдан қорғайды деп болжауға болады. Тотыққан жасанды электр доноры метилвтологен (MVH) тікелей НР-ның молибденді орталығына электрондарды тасымалдайтындығы белгілі. Кадмий де MVH + НР белсенділігін тежеген, яғни НР-ның молибден-байланыстырушы орталығы да ауыр металдың әсеріне түседі. Молибденнің химиялық аналогы саналатын вольфрам НР активті орталығын қорғай алмайды Дәндердің алдын ала молибденмен қанығуы молибденді ферменттердің белсенділігін қорғап қалады. Изучена протекторная роль молибдена и молибденсодержащих ферментов устойчивости пшеницы кхолоду, эффект предпосевного прайминга зерна, а также возможные условия, усиливающие ингибирующее действие неблагоприятных факторов окружающей среды. Было показано, что кадмий полностью ингибирует активность нитратрудуктазы, однако ксантиндегидрогеназа меньше поддается ингибированию тяжелым металлом. Предварительное насыщение зерен молибденом,защищает активность молибден-содержащих ферментов. При совместном присутствии кадмия с молибдатом , ферменты сохраняли активность, что предполагает кадмий атакует место связывания Мо в активном центре НР, но присутствие молибдена защищает центр связывания от атаки тяжелого металла. Было показано, что именно молибден-связывающий центр НР подвергается действию тяжелого металла. Химический аналог молибдена вольфрам не способен к зашите центра НР. The protective role of molybdenum and molybdenum - containing enzymes in resistant of wheat to cold andeffect of a preseeding priming of grain, and also the possible conditions strengthening inhibition action of adversefactors of environment is studied.The results showed that Cd in full inhibit the activity of NR but xantine dehydrogenase give in less of inhibition by heavy metal. Preseeding priming of molybdenum grain, protect the activity of molybdenum - containing enzymesБиблиографиялық сілтемелер
ӘДЕБИЕТТЕР / ЛИТЕРАТУРА / REFERENCES
1. Vankova-Radeva R., Schiemann J., Mendel R., Salcheva G. Stress and molybdenum- containing complex (molybdenum
cofactor) in winter wheat seeds // Plant Physiol. – 1989. – 87. – P. 533-535.
2. Hageman R.H., Lambert R.J. The use of physiological traits for corn improvement // Agronom. Monograph. – N 18. – Am.
Soc. Agron. &Soil Sci. Soc. Madison. – WI. 1988. – P. 431-461.
3. Speer M., Brine A., Kaiser W.M. Replacement of nitrate by ammonium as the nitrogen source increases the salt sensitivity
of pea plants. I. Ion concentrations in root and leaves // Plant, Cell and Environ. – 1994. – V. 17. – P. 1215-1221.
4. Marin E., Marion-Poll A.S. Tomato flacca mutant is impaired in ABA aldehyde oxidase and xanthine dehydrogenase activities // Plant physiol.Biochem. – 1997. – V. 35. – P. 369-372.
5. Sagi M., Fluhr R., Lips H. Aldehyde oxidase and xanthine dehydrogenase in flacca tomato mutant with deficient abscisic acid and wilty phenotype // Plant physiol. – 1999. – V. 120. – P. 571-578.
6. Savidov N., Alikulov Z., Lips H. Identification of an endogenous NAD(P)H-generating system coupled to nitrate reduction
in vitro in plant and fungal crude extracts // Plant Sci. – 1998. – V. 133, N 1. – P. 33-45.
1. Vankova-Radeva R., Schiemann J., Mendel R., Salcheva G. Stress and molybdenum- containing complex (molybdenum
cofactor) in winter wheat seeds // Plant Physiol. – 1989. – 87. – P. 533-535.
2. Hageman R.H., Lambert R.J. The use of physiological traits for corn improvement // Agronom. Monograph. – N 18. – Am.
Soc. Agron. &Soil Sci. Soc. Madison. – WI. 1988. – P. 431-461.
3. Speer M., Brine A., Kaiser W.M. Replacement of nitrate by ammonium as the nitrogen source increases the salt sensitivity
of pea plants. I. Ion concentrations in root and leaves // Plant, Cell and Environ. – 1994. – V. 17. – P. 1215-1221.
4. Marin E., Marion-Poll A.S. Tomato flacca mutant is impaired in ABA aldehyde oxidase and xanthine dehydrogenase activities // Plant physiol.Biochem. – 1997. – V. 35. – P. 369-372.
5. Sagi M., Fluhr R., Lips H. Aldehyde oxidase and xanthine dehydrogenase in flacca tomato mutant with deficient abscisic acid and wilty phenotype // Plant physiol. – 1999. – V. 120. – P. 571-578.
6. Savidov N., Alikulov Z., Lips H. Identification of an endogenous NAD(P)H-generating system coupled to nitrate reduction
in vitro in plant and fungal crude extracts // Plant Sci. – 1998. – V. 133, N 1. – P. 33-45.
Как цитировать
Shalakhmetova, G. A., Zhussupova, A. I., Ulekova, R. B., Bakenova, O. Z., & Alikulov, Z. A. (2016). Төмен температура жағдайында молибденнің протекторлық ролі және ауыр металдардың бидайдың молибдоферменттерінің белсенділігіне әсері. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 63(1), 173–177. вилучено із https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/1024
Шығарылым
Бөлім
Экспериментальная биология. Биолог-кие осн. генофонда и развитие науч. исслед. в обл. селек-генетич. исслед. с/х культур
