ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫ МАҚТА АЛҚАБЫНЫҢ ЭКОЖҮЙЕЛЕРІНДЕГІ МИКРОБАЛДЫРЛАР МЕН ЦИАНОБАКТЕРИЯЛАРДЫҢ БИОАЛУАНТҮРЛІЛІГІ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/bb2025103211
        0 1

Кілттік сөздер:

микробалдыр, цианобактерия, биоалуантүрлілік, пестицидтер, атразин

Аннотация

Мақалада Қазақстанның Түркістан облысының мақта алқаптарының микробалдырлар мен цианобактерияларының биоалуантүрлілігі зерттелді. Топырақ үлгілерін зерттеу нәтижесінде микробалдырлар мен цианобактериялардың 45 түрі анықталды, олардың ішінде Nostoc және Anabaena туыстарына жататын цианобактериялар алуан түрлілігімен ерекшеленді. Сонымен қатар, микробалдырлар мен цианобактериялардың 4 таза дақылы бөлініп алынды, бұл олардың морфологиялық сипаттамалары мен пестицидтерге төзімділігін егжей-тегжейлі зерттеуге мүмкіндік берді. Бұл организмдердің экологиялық маңыздылығы биогеохимиялық циклдерге, соның ішінде азотты фиксациялауға қосқан үлесімен байланысты, сондай-ақ өңірдің ауыл шаруашылығы үшін өте маңызды. Фотосинтетикалық белсенділікті талдау үшін атразин пестицидін қолдану арқылы тәжірибе жүргізілді, нәтижесінде микробалдырлар мен цианобактериялардың химиялық әсерге төзімділігінде айырмашылықтар анықталды. Бөлініп алынған дақылдар ластанған экожүйелерді биоремедиациялауда және пестицидтермен ластануды бақылау индикаторлары ретінде қызмет ете алады.
Түйін сөздер: микробалдырлар, цианобактериялар, биоалуантүрлілік, пестицидтер, атразин.

Авторлардың биографисы

Н. Акмуханова, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан

Candidate of Biological Sciences, Acting Professor of the Department of Biotechnology, Al-Farabi Kazakh National University, 050040, Almaty, Kazakhstan. ORCID ID: https://orcid.org/0000-0002-9274- 807X, akmukhanova.nurziya@gmail.com

C. Н. Сейілбек, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан

3rd-year PhD student in “Biotechnology” at the Department of Biotechnology, Al-Farabi Kazakh Na- tional University, Almaty, Kazakhstan. ORCID ID: https://orcid.org/0000-0003-4897-12046, sseilbek1@gmail.com

Р. Ә. Бақытжан, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан

2nd-year master’s student in “Biotechnology” at the Department of Biotechnology, Al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan, ramina.baytzhan@mail.ru, ORCID ID: https://orcid.org/0009-0002-3262-681X

Г. С. Домаш, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан

2nd-year master’s student in “Biotechnology” at the Department of Biotechnology, Al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan, domashg28@mail.ru, ORCID ID: https://orcid.org/0009-0003-0035-2460

С. Амин, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан

3rd-year bachelor’s student in the Biotechnology program at the Department of Biotechnology, al-Farabi Ka- zakh National University, Almaty, Kazakhstan. sukronamin1612@gmail.com, ORCID ID: https://orcid.org/0009-0004-9413-3492

Жүктелулер

Как цитировать

Акмуханова N., Сейілбек S., Бақытжан R., Домаш G., & Амин S. (2025). ТҮРКІСТАН ОБЛЫСЫ МАҚТА АЛҚАБЫНЫҢ ЭКОЖҮЙЕЛЕРІНДЕГІ МИКРОБАЛДЫРЛАР МЕН ЦИАНОБАКТЕРИЯЛАРДЫҢ БИОАЛУАНТҮРЛІЛІГІ. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 103(2), 137–148. https://doi.org/10.26577/bb2025103211

Шығарылым

Том 103 № 2 (2025): Вестник. Серия биологическая

Бөлім

БИОТЕХНОЛОГИЯ