ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ІРІ ҚАРА МАЛ ЛЕЙКОЗ ВИРУСЫН МОНИТОРИНГІ: СЕРОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ МОЛЕКУЛАЛЫҚ ДИАГНОСТИКА ӘДІСТЕРІНІҢ ТАЛДАУЫ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/bb202510216
        3 1

Кілттік сөздер:

ірі қара малдың лейкозы, вирус, серологиялық әдістер, НТПР, мониторинг, Қазақстан

Аннотация

ІҚМЛВ Қазақстандағы мал шаруашылығы үшін елеулі қауіп төндіреді. Жұмыста 2024 жылғы серологиялық және молекулалық диагностика әдістерін қолдану арқылы алынған деректер негізінде ІҚМЛВ таралуының кешенді талдауы ұсынылған. ИДР, ИФТ және НТПР әдістерінің сезімталдығы мен ерекшелігі бағаланды. Серологиялық әдістер ІҚМЛВ-ның жануарлар арасында жоғары серопреаленциясын көрсетті, сонымен қатар ИФТ ИДР-мен салыстырғанда жоғары сезімталдықты көрсетті, бұл статистикалық маңызды нәтижелермен расталды (p < 0.05). НТПР белсенді инфекциялардың аз мөлшерін анықтады, бұл көптеген жұқтырған жануарларда аурудың жасырын сипатын көрсетеді. ИДР мен НТПР арасындағы корреляция коэффициенті 0.791 (p = 0.011) болды, бұл әдістер арасындағы жоғары келісімділікті көрсетеді. Алайда ИФТ мен НТПР арасындағы корреляция әлсіздеу болып шықты (r = 0.461, p = 0.212), бұл осы тесттердің диагностикалық табиғатының айырмашылығын көрсетеді. Алынған деректер Қазақстандағы ІҚМЛВ эпизоотиялық жағдайын және эпидемиологиялық бақылауды неғұрлым дәл бағалау үшін кешенді тәсілді қолдану қажеттілігін атап көрсетеді.

Авторлардың биографисы

Р.К. Нисанова, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

«Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС вирусология зертханасының басшысы (Алматы, Қазақстан. e-mail: raihan.nisanova@gmail.com)

С.Б. Маманова, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

аға ғылыми қызметкер, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС вирусология зертханасы (Алматы, Қазақстан. e-mail: sal.71@mail.ru)

А.С. Нұрпейісова , Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

өндіріс жөніндегі директордың орынбасары, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС (Алматы, Қазақстан. e-mail: ainurnurpeisova@mail.ru)

С.Е. Каймолдина, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

жас ғылыми қызметкер «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС, (Алматы, Қазақстан. e-mail: sayra_kaymoldina@mail.ru)

П.Б. Акшалова, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

ветеринарлық ғылымдар кандидаты, аға ғылыми қызметкер, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС, (Алматы, Қазақстан. e-mail: peri.akshalova@gmail.com)

Е.Э. Башенова, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

PhD, аға ғылыми қызметкер, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС, 223 Райымбек даңғылы (Алматы, Қазақстан. e-mail: eralievna86@mail.ru)

В.В. Кирпиченко, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

ветеринарлық ғылымдар кандидаты, аға ғылыми қызметкер, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС (Алматы, Қазақстан. e-mail: vlad_92reik@mail.ru)

А.С. Карабасова, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

PhD, аға ғылыми қызметкер, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС, (Алматы, Қазақстан. e-mail: aiken.karabasova@mail.ru)

Д.Т. Тажбаева, Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті, Орал, Қазақстан

ғылыми қызметкер, «Жангирхан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті», Орал, Жангирхан көше, 51, 090009, Қазақстан, (Орал, Қазақстан. e-mail: t_dauriya_t@inbox.ru)

А.Ж. Касен, Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-техникалық университеті, Орал, Қазақстан

жас ғылыми қызметкер, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС, (Алматы, Қазақстан. e-mail: dilek.inwincible@gmail.com)

У.Ж. Омарбекова, Қазақ ұлттық аграрлық зерттеу университеті, Алматы, Қазақстан

ветеринарлық ғылымдар кандидаты, профессор, «Қазақстан ұлттық аграрлық-зерттеу университеті», «Ветеринария» факультеті, «Биологиялық қауіпсіздік» кафедрасы, (Алматы, Қазақстан. e-mail: urzanoma-58@mail.ru)

З.А. Латыпова, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

биологиялық ғылымдар саласындағы Ph.D., молекулалық генетика және тағам қауіпсіздігі зертханасы, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС, (Алматы, Қазақстан. e-mail: zalinal@list.ru)

В.Ю. Сущих, Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

ветеринарлық ғылымдар кандидаты, бактерия зертханасының басшысы, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС, (Алматы, Қазақстан. e-mail: vladasali@mail.ru)

М.М. Касенов , Қазақ ғылыми-зерттеу ветеринариялық институты, Алматы, Қазақстан

ветеринарлық ғылымдар кандидаты, бас директор, «Қазақстан ғылыми-зерттеу ветеринарлық институты» ЖШС, Райымбек даңғылы, 223, (Алматы, Қазақстан. e-mail: kassenov_mm@mail.ru)

Жүктелулер

Как цитировать

Нисанова, Р., Маманова, С., Нұрпейісова , А., Каймолдина, С., Акшалова, П., Башенова, Е., Кирпиченко, В., Карабасова, А., Тажбаева, Д., Касен, А., Омарбекова, У., Латыпова, З., Сущих, В., & Касенов , М. (2025). ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ІРІ ҚАРА МАЛ ЛЕЙКОЗ ВИРУСЫН МОНИТОРИНГІ: СЕРОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ МОЛЕКУЛАЛЫҚ ДИАГНОСТИКА ӘДІСТЕРІНІҢ ТАЛДАУЫ. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 102(1), 62–72. https://doi.org/10.26577/bb202510216

Шығарылым

Том 102 № 1 (2025): Вестник КазНУ. Серия биологическая

Бөлім

МОЛЕКУЛЯРНАЯ БИОЛОГИЯ И ГЕНЕТИКА

Статті цього автора (авторів), які найбільше читають