КЕТПЕН ЖОТАСЫНЫҢ СУЛЫ-БАТПАҚТЫ ЖӘНЕ ЖАҒАЛАУДАҒЫ ФЛОРАСЫНЫҢ ТҮРЛІК ӘРТҮРЛІЛІГІ
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2023.v97.i4.04Кілттік сөздер:
флора, Кетпен жотасы, әртүрлілік, сулы-батпақты және жағалаудағы су флористикалық кешеніАннотация
Бұл мақалада Кетпен жотасының сулы-батпақты және жағалау-су флорасын ұзақ жылдар бойы зерттеу нәтижелері келтірілген. Жұмыста Кетпен жотасының сулы-батпақты және жағалаудағы флористикалық кешенін талдау ұсынылған. Сулы-батпақты және жағалау-су флористикалық кешенінің түрлік құрамының таксономиялық әртүрлілігі, сулы-батпақты және жағалау-су түрлерінің тіршілік формаларына биоморфологиялық талдау, сондай-ақ сулы-батпақты және жағалау-су түрлерінің әртүрлі географиялық түрлеріне жататындығы анықталды. Сулы-батпақты және жағалаудағы флораны егжей-тегжейлі флористикалық талдау 101 тұқым мен 39 отбасына жататын тамырлы өсімдіктердің 211 түрін анықтады. Сулы-батпақты және жағалаудағы флораның ең үлкен отбасыларын талдау 151 түрді қамтитын түрлердің ең көп саны бойынша 11 ірі отбасын анықтауға мүмкіндік берді. Кетпен жотасының сулы-батпақты және жағалаудағы флора тұқымдарының түр байлығын талдау, 83 тұқымдастың 6-ы үлкен. Флораның полиморфты тұқымдары: Carex (15; 7,1%), Ranunculus (11; 5,2%), Juncus (7; 3,3%), Rumex (7, 3,3%), Epilobium (6; 2,8%), Potamogeton (6; 2,8%). Сулы-батпақты және жағалаудағы флораның жетекші тұқымдары 39,3% құрайды.
Библиографиялық сілтемелер
Atlas Kazakhskoy SSR. Prirodnyye usloviya i resursy (1982) [Natural conditions and resources]. Almaty, 81 p.
Abdulina S.A. (1998) Sosudistye rastenia Kazakhstana [Vascular plants of Kazakhstan]. Almaty, 188 p.
Botrel M., Maranger R. (2023) Global historical trends and drivers of submerged aquatic vegetation quantities in lakes. Glob. Change Biol., vol. 29 (9), - pp. 2493-2509.
Bansal, S., Post Van Der Burg, M., Fern, R. R., Jones, J. W., Lo, R., McKenna, O. P., et al. (2023) Large increases in methane emissions expected from North America’s largest wetland complex. Science Advances, - vol. 9 (9), - pp. 1112- 1126.
Bartosiewicz, M., Maranger, R., Przytulska, A., & Laurion (2021) Effects of phytoplankton blooms on fluxes and emissions of greenhouse gases in a eutrophic lake. Water Research, - vol. 196, - pp. 116985.
Bastviken, D., Treat, C. C., Pangala, S. R., Gauci, V., Enrich-Prast, A., Karlson, M., et al (2023) The importance of plants for methane emission at the ecosystem scale. Aquatic Botany, - vol. 184, - pp. 103596.
Blindow I. (1992) Long- and short-term dynamics of submerged macrophytes in two shallow eutrophic lakes. Freshwater Biology, – vol. 28 (1), - pp.15–27.
Botrel, M., & Maranger, R. (2023) Global historical trends and drivers of submerged aquatic vegetation quantities in lakes. Global Change Biology, - vol. 29 (9), – pp. 2493–2509.
Cael, B. B., Heathcote, A. J., & Seekell, D. A. (2017) The volume and mean depth of Earth’s lakes. Geophysical Research Letters, –vol. 44 (1), – pp. 209–218.
Cronin, G., Lewis, W. M., & Schiehser, M. A. (2006) Influence of freshwater macrophytes on the littoral ecosystem structure and function of a young Colorado reservoir. Aquatic Botany, - vol. 85 (1), – pp. 37–43.
Cherepanov S.K. (1995) Sosudistye rastenia Rossii i sopredelnykh gosudarstv, v predelakh byvshego SSSR [Vascular plants of Russia and neighboring states, within the former USSR]. SPb., 990 p.
Geobotanicheskoye rayonirovaniye SSSR [Geobotanical zoning of the USSR] (1947). M.-L., - pp. 102-130.
Flora SSSR [Flora SSSR] (1934 – 1964). M.: L., vol.1−30.
Flora Kazakhstana [Flora of Kazakhstan] (1956-1966). Alma-Ata, vol.1-9.
Harpenslager, S. F., Thiemer, K., Levertz, C., Misteli, B., Sebola, K. M., Schneider, S. C., et al. (2022). Short-term effects of macrophyte removal on emission of CO2 and CH4 in shallow lakes. Aquatic Botany, vol. 182. – pp. 103555.
Horppila, J., & Nurminen, L. (2005) Effects of different macrophyte growth forms on sediment and P resuspension in a shallow lake. Hydrobiologia, - vol. 545 (1). – pp. 167–175.
Illyustrirovannyi opredelitel' rastenii Kazakhstana [Illustrated determinant of plants of Kazakhstan] (1962 – 1975). Alma-Ata, vol. 1-2.
Liu, H., Jin, Q., Luo, J., He, Y., Qian, S., & Li, W. (2021) Synergistic effects of aquatic plants and cyanobacterial blooms on the nitrous oxide emission from wetlands. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, vol. 108 (3), - pp. 579–584.
Meredith E. Theus, Nicholas E. Ray, Sheel Bansal, Meredith A. (2023) Holgerson. Submersed Macrophyte Density Regulates Aquatic Greenhouse Gas Emissions. JGR: Biogeosciences, - vol.128 (10), - pp. 335-369.
Opredelitel rastenii Srednei Azii [The determinant of plants in Central Asia] (1968 – 1993). Tashkent, vol.1-10.
Skvortsov A.K. (1977) Gerbariy [Herbarium]. Moscow, 199 pp.
Rubtsov N.I. (1965) Luga Severnogo Tyan'-Shanya [Meadows of the Northern Tien Shan]. Proceedings of the Institute of Botany of the Academy of Sciences of the KazSSR. Alma-Ata, vol. 1 pp. 5 - 35.
Rastenia Tsentralnoi Azii [Plants of Central Asia] (1963 -1989). M.: L., vol. 1-9.
Serebryakov I. G. (1962) Ekologicheskaya morfologiya rasteniy [Ecological morphology of plants]. Moscow, 378 p.
Takhtadzhyan A.L. (1987) Sistema magnoliofitov [Magnoliophyte system]. M.: L., 439 p.
