Лигногуматтың жаздық бидай (Астана сорты) өнімділігі мен сабағының анатомиялық құрылысына әсері.Влияние лигногумата на анатомическое строение стебля и урожайность яровой пшеницы сорта Астана

Авторлар

  • S. K. Memeshov Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті, Қазақстан
  • Sh. N. Durmekbaeva Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті
  • M. N. Suraganov Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университеті
        71 84

Кілттік сөздер:

жаздық бидай, лигногумат, анатомиялық құрылысы, сабақ, өнімділік, яровая пшеница, анатомическое строение, стебель, урожайность

Аннотация

Гуминді өсу реттеуіштерінің бірі лигногуматтың жаздық бидайдың (Астана сорты) өнімділігі мен сабағының анатомиялық көрсеткіштеріне әсері зерттелген. Жаздық бидайды 0,05% лигногуматпен түптену және гүлдену фазасында өңдеу вариантында бақылау вариантымен салыстырғанда өнімділіктің 5,4 ц немесе 31,2 %-ға жоғарылауы анықталған. Лигногумат әсеріне байланысты бидай сабағының ішкі құрылымдық элементтерінің өзгерістері (механикалық ұлпаның қалыңдығы, өткізгіш шоқтар саны мен ауданы, паренхималық клеткалар көлемі мен қатар саны) көрсетілген. Лигногумат әсерінен жаздық бидай Астана сорты сабағының анатомиялық құрылысында құрылымдық белгілердің артуы байқалды, нәтижесінде өнімділіктің жоғарылауына оң әсерін тигізетіні анықталды. В статье представлены результаты исследовании анатомического строения стебля и урожайности яровой пшеницы при применении гуминовых препаратов. Определено существенное влияние лигногумата на урожайность зерна. Наибольшую прибавку урожая зерна обеспечила подкормка посевов раствором 0,05% лигногумата в фазу кущения и цветения, где прибавка урожая по сравнению с контролем составила 5,4 ц/га или 31,2%. Под влиянием лигногумата в анатомическом строении стебля увеличиваются количество и размеры проводящих пучков, толщина механической ткани, размеры паренхимных клеток и число их слоев.

Библиографиялық сілтемелер

1 Орлов Д.С. Свойства и функции гуминовых веществ. В сб.: Гуминовые вещества в биосфере.− М.: Наука, 1993. −
С.16-27.

2 Орлов Д.С., Иванушкина К.Б. Гуминовые вещества в биосфере, народно-хозяйственное значение и экологическая
роль // Почвоведение.− 1991.− №2.− С.152-156.

3 Левинский Б.В., Калабин Г.А., Кушнарев Д.Ф., Бутырин М.В. Гуматы калия из Иркутска и их эффективность // Химия
в сельском хозяйстве.− 1997.− № 2.− С.30-32.

4 Регуляторы роста природного типа и отдельные фазы онтогенеза. В сб.: Итоги науки и техники физ. растений. − М.,
1990. − Т.7.− С.223-265.

5 Брыкалов А.В., Гладков О.А., Романенко Е.С., Иванова Р.Г. Лигногумат: миф и реальность. − Ставрополь, 2005. − 108 с.

6 Прозина М.Л. Ботаническая микротехника.− М., 1960.− 208 с.

7 Braune W., Leman A., Taubert. Pflanzenanatomisches Praktikum. Zur Einfuhrund in die Anatomie der hoheren Pflanzen.−
Jena, 1971.− 332 c.

8 Эзау К. Анатомия семенных растений. –М.: Мир, 1980.− Т.1,2.− 558 с.

9 Зайцев Г.Н. Математика в экспериментальной ботанике. М., 1990.− 293с.

10 Лакин Г.Ф. Биометрия.− М.: Высшая школа, 1990. − 253 с.

11 Носатовский А.И. Пшеница : биология. − М.: Колос, 1965. − 568 с.

12 Лазаревич C.B. Эволюция анатомического строения стебля пшеницы. − Минск : Бел. Изд. Тов-о «Хата», 1999. − 296 с.

13 Мемешов С.К., Мухитдинов Н.М., Дурмекбаева Ш.Н. Гуминді заттардың жаздық бидайдың анатомиялық құрылысына
әсері // Ізденіс, жаратылыстану ғылымдарының сериясы. − 2003. − № 1(2). − Б. 41-47.

Жүктелулер

Как цитировать

Memeshov, S. K., Durmekbaeva, S. N., & Suraganov, M. N. (2015). Лигногуматтың жаздық бидай (Астана сорты) өнімділігі мен сабағының анатомиялық құрылысына әсері.Влияние лигногумата на анатомическое строение стебля и урожайность яровой пшеницы сорта Астана. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 57(1), 19–23. вилучено із https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/181