Кәріз суларының шөгінділерінен органоминералды тыңайтқыштар жасау ушін перспективалы штаммдарды бөліп алу

Авторлар

  • E. Zh. Khassenova «Экостандарт.kz» ЖШС, Қазақстан, Нұр-Сұлтан қ.
  • A. Zh. Аyupova «Экостандарт.kz» ЖШС, Қазақстан, Нұр-Сұлтан қ.
  • E. B. Moldagulova «Экостандарт.kz» ЖШС, Қазақстан, Нұр-Сұлтан қ.
  • A. S. Sarsenova «Экостандарт.kz» ЖШС, Қазақстан, Нұр-Сұлтан қ.
  • N. B. Moldagulova «Экостандарт.kz» ЖШС, Қазақстан, Нұр-Сұлтан қ.
  • E. Nagyzbekkyzy «Экостандарт.kz» ЖШС, Қазақстан, Нұр-Сұлтан қ.
        94 58

Кілттік сөздер:

sludge, fertilizers, microorganisms, waste, processing, disposal

Аннотация

Биологиялық препараттар қалдықтарды өңдеудің заманауи және тиімді құралы болып табылады, нәтижесінде азотты қосылыстарға бай, құрамында патогенді микрофлора, гельминт личинкалары жоқ жоғары сапалы органикалық тыңайтқыштар алуға болады.

Соңғы жылдары елдегі кәріз тазарту қондырғыларының айналасында тұнба карталарында кәріз шөгінділерін жойылуымен көптеген проблемалар туындады. Сондықтан микроорганизмдердің белсенді штаммдары арқылы биологиялық ферменттеу және жою әдісі ұсынылады.Мақалада кәріз суларының шөгінділерінен бөлініп алынған бактериялардың зерттеу нәтижелері көрсетілген, олардан оргономинералды биотыңайткыштар алу үшін, ферменттік белсенділігі мен кәріз шөгінділерінің қайта өңдеуге қабілеттілігін зерттеу.  Кәріз суларының шөгінді сынамалары Нұр-Сұлтан мен Рудный қалаларының тазарту құрылғыларынан алынды. 6 белсенді штамдар анықталды: Bacillus mojavensis, Bacillus fusiformis, Bacillus amyloligiefaciens, Pseudomonas lundensis, Enterobacter sp. және Ochrobactrum sp. Бактерияларды анықтау 16s rRNA әдісімен жүргізілді.

        Қалалық кәріз суларының шөгінділерінен бөлініп алынған  зертханалық тәжірибелердің нәтижелері бактериялардың Enterobacter sp. және Ochrobactrum sp екенін көрсетті . Модельдік эксперименттерде кәріз суларының шөгінділерін жою 70% - ға дейін байқалды. Қалдықтарды жою процесінде Enterobacter sp және Ochrobactrum sp монокультурасымен салыстырып қарағанда Bacillus тұқымының 3 штаммынын құрылған жиынтықтың тиімділігі аз байқалды.  Жалпы эксперимент нәтижесі қалалық кәріз сулардың шөгіндісін өңдеуде микробтық биомассаны қолдану жаксы көрсеткіш  көрсетті.Шөгінділерді қайта өңдеу кезінде сәйкесінше 47% және 69% құрайды, перспективалы штамдарға Enterobacter sp және Ochrobactrum sp жатады.

 Осылайша, біз зерттеген микроорганизмдер органикалық қалдықтарды одан әрі өңдеуде және олардың негізінде органоминералды тыңайтқыштар алу технологиясының даму саласында перспективалы деп санауға болады.

Библиографиялық сілтемелер

1. Ak N., and Dumrul H. 2017. Wastewater treatment unit operations and processes. Energy Educ. Sci. Tech-C 9:1–12.
2. Abad E., Martínez K., Planas C., Palacios O., Caixach J., and Rivera, J. 2005. Priority organic pollutant assessment of sludges for agricultural purposes. Chemosphere 61:1358–1369.
3. Arhip O.D. Effektivnost' osadkov stochnyh vod gorodov v zavisimosti ot ego sposoba primeneniya. // Sistema udobrenij v intensivnom zemledelii. - Kishinev, 1979. S. 72- 83.
4. B. Sharma, B. Vaish, Monika, U.K. Singh, P. Singh, R.P. Singh, Recycling of Organic Wastes in Agriculture: An Environmental Perspective, Int. J. Environ. Res. 13 (2019) 409–429. https://doi.org/10.1007/s41742-019-00175-y.
5. Bożym M., Siemiątkowski G.. Characterization of composted sewage sludge during the maturation process: a pilot scale study. Environmental Science and Pollution Research (2018) 25:34332–34342 https://doi.org/10.1007/s11356-018-3335-x
6. B.K. Nanjwade, S. Chandrashekhara, A.M. Shamarez, P.S. Goudanavar, F. V. Manvi, Isolation and morphological characterization of antibiotic producing actinomycetes, Trop. J. Pharm. Res. 9 (2010) 231–236. https://doi.org/10.4314/tjpr.v9i3.56282.
7. Cáceres R, Malińska K, Marfà O (2018) Nitrification within composting: a review. Waste Manag 72:119–137
8. V. Muralikrishna, V. Manickam, I. V. Muralikrishna, V. Manickam, Solid Waste Management, Environ. Manage. (2017) 431–462. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-811989-1.00016-6.
9. Gil'manova M.V., Grekhova I.V. Vosstanovlenie pochvennogo plodorodiya narushennyh zemel' s ispol'zovaniem osadka stochnyh vod // Mezhdunar.issledovatel'skij zhurnal, № 5 (95), CH.1, 2020. S.147.
10. Il'inskij A.V., Sel'men V.N. Nekotorye aspekty primeneniya osadkov stochnyh vod dlya reabilitacii degradirovannyh zemel' // sb.statej mezhd.nauch.ekolog.konf. «Ekologicheskie problemy razvitiya agrolandshaftov i sposoby povysheniya ih produktivnosti». – Krasnodar, 2018. S.100-101.
11. Jahnson S.L. Potsbammets anwandning inom fordbriket. "Vaxt-narinsshytt" 1963, 19. -№1. -P. 1-6.
12. L'vovich A.I. Obezzarazhivanie osadka stochnyh vod na zemledel'cheskih polyah orosheniya. -Sb.: Dokl. IV Mezhd. konf. po ispol'zovaniyu stochnyh vod dlya orosheniya. -Buharest, 1965. - S.115-128.
13. M.R.Q. Silva, T.R. Naik, Review of composting and anaerobic digestion of municipal solid waste and a methodological proposal for a mid-size city, Sustain. Constr. Mater. Technol. - Int. Conf. Sustain. Constr. Mater. Technol. (2007) 631–643.
14. Nezdojminov V.I., CHernyshev V.N., Zajchenko L.G., Mogukalo A.V. K voprosu ispol'zovaniya osadkov stochnyh vod v kachestve organomineral'nogo udobreniya // Mat.nauchn.-prakt.konf. «Tekhnologii ochistki vody «Tekhnovod-2019». – Moskva, 2019. S.232-237.
15. N. Varghese, P.P. Joy, Naveena Varghese, Microbiol. Lab. Man. http://prsvkm.kau.in/sites/default/files/documents/microbiology_laboratory_manual.pdf, 2014(accessed 10 April 2020).
16. Netrusov A.T., Egorova M.A., Zaharchuk L.M., Kolotilova N.N. Praktikum po mikrobiologii // M.: Akademiya, 2005 g. S. 80-95.
17. Netrusov A.I., Bonch-Osmolovskaya E.A., Gorlenko V.M., Ivanov M.V. i dr. Ekologiya mikroorganizmov // M.: Akademiya, 2004 g. S.35-40.
18. Pryanishnikov D.N. Uchenie ob udobrenii // M., 1903. - S. 187-189.
19. Sel'men V. N. Perspektivy ispol'zovaniya organomineral'nyh udobrenij, poluchennyh na osnove osadkov stochnyh vod / V. N. Sel'men, A. V. Il'inskij // Ekologicheskie aspekty melioracii, gidrotekhniki i vodnogo hozyajstva APK : Materialy mezhdunar. nauch.-prakt. konf. – M. : Izd. VNIIGiM, 2017. – S. 225–228.
20. Selnur Uçaroğlu and Ufuk Alkan Composting of wastewater treatment sludge with different bulking agents. Journal of the air & waste management association 2016, vol. 66, no. 3, 288–295 http://dx.doi.org/10.1080/10962247.2015.1131205
21. SHvanskaya L.P. Ispol'zovanie svezhego i zrelogo osadka v kachestve udobreniya // Raboty nauchn. issled. otd. tresta Mosvod. - 1983. - №1. - S.42-58.
22. Turovskij I.S. Obrabotka osadkov stochnyh vod. // M.: Strojizdat, 1982.- 121 s.
23. Tepper E.Z., SHil'nikova V.K., Pereverzeva G.I. Praktikum po mikrobiologii // M.: «Kolos», 1979. S.42-79.
24. Wilson K. Preparation of genomic DNA from bacteria in Current Protocols in Molecular Biology / Eds. Ausubel F.M., Brent R., Kingston R.E., Moore D.D., Seidman J.G., Smith J.A. et al. - New York : Wiley, 1987. - P. 241-245.
25. ZHuk D.A. Sister V.G., Targichina V.G. Ispol'zovanie osadkov stochnyh vod dlya uluchsheniya plodorodiya pochvy // sb.statej mezhd.nauch.ekolog.konf. «Ekologicheskie problemy razvitiya agrolandshaftov i sposoby povysheniya ih produktivnosti». – Krasnodar, 2018. S.89

Жүктелулер

Как цитировать

Khassenova, E. Z., Аyupova A. Z., Moldagulova, E. B., Sarsenova, A. S., Moldagulova, N. B., & Nagyzbekkyzy, E. (2021). Кәріз суларының шөгінділерінен органоминералды тыңайтқыштар жасау ушін перспективалы штаммдарды бөліп алу. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 85(4), 74–83. вилучено із https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/1533

Шығарылым

Том 85 № 4 (2020): Вестник КазНУ. Серия биологическая

Бөлім

БИОТЕХНОЛОГИЯ

Статті цього автора (авторів), які найбільше читають