Ақмола облысы Зеренді ауданы флорасындағы арамшөптердің түрлік құрамы
Кілттік сөздер:
флора, систематикалық талдау, арамшөптер, экологиялық топ, өсімдіктердің түрлік құрамы.Аннотация
Мақалада Ақмола облысы, Зеренді ауданының флорасындағы арамшөптерге систематикалық талдау жүргізілген. Зерттелген аймақтың флорасында арамшөптердің 29 тұқымдас, 70 туысқа жататын 84 түрі анықталған. Жалпы түр саны бойынша бірінші орынды Asteraceae Dumort. (18 түр немесе 21,4%), екінші орынды Poaceae Barnhart. (8 түр немесе 9,5%), үшінші орынды Fabaceae Lindl. (7 түр немесе 8,3%) тұқымдасы алады. Scrophulariaceae Juss. тұқымдасынан –5 түр, Boraginaceae Juss., Rosaceae Juss. тұқымдастарынан – 4 түр, ал қалған тұқымдастардан 3-1 түрден кездесті. Арамшөптерге экологиялық талдау жасау барысында мезофиттер 37 түрді, ксеромезофиттер 21 түрді, ксерофиттер 10 түрді, гигрофиттер 6 түрді, мезоксерофиттер 5 түрді, гигромезофиттер 4 түрді, мезогигрофиттер 1 түрді құрайды.
Зерттелген өсімдіктер арамшөптердің қоректенуіне байланысты паразиттік емес арамшөптерге жатады. Аз жылдық арамшөптердің ішінде вегетациялық мезгіліне байланысты жаздық арамшөптердің 12 түрі (14,29%), қыстап қалатын арамшөптердің 5 түрі (5,95 %), екіжылдық арамшөптердің - 8 түрі (9,52 %) кездесті. Көпжылдық арамшөптердің ішінде кіндік тамырлы – 24 түрі (28,57 %), тамырсабақты- 26 түр (30,95 %), атпатамырлы- 7 түр (8,33 %), шашақ тамырлы- 2 түрі (2,38 %) кездесті.
Библиографиялық сілтемелер
2. Корсмо Э. Сорные растения современного земледелия. – М.: Сельхозгиз, 1933. – 416 с.
3. Мальцев А.И. Сорная растительность СССР. – М. : Сельхозгиз, 1932. – 260 с.
4. Фисюнов А.В. Сорные растения. – М. : Колос, 1984. – 320 с.; илл.
5. Толмачев А.И. Методы сравнительной флористики и проблемы флорогенеза. – Новосибирск : Наука, 1986. – 192 с.
6. Флора Казахстана. – Алма-Ата : Изд-во Академии Наук Казахской ССР, 1956 – 1966. – Т. 1– 9
7. Байтенов М.С. Флора Казахстана. – Алматы : Ғылым, 1999. – Т. 1–2.
8. Тахтаджян А.Л. Система магнолиофитов. – Л. : Наука, 1987.– 439 с.
9. Серебряков И.Г. Экологическая морфология растений. – М.: Высшая школа, 1962. – 378 с.
10. Czerepanov S.K. Vascular plants of Russia and adjacent states (the former USSR), 1995. – 516 с.
11. Арыстанғалиев С.А., Рамазанов Е.Р. Қазақстан өсімдіктері. – Алма-Ата : Ғылым, 1977. – 288 б.
12. Raunkiær Ch. Types biologiques pour la géographic botanique // Forhandl. Kgl. Dansk. Vidensk. Selskab, 1905. – Т. 5. P. 347 – 437.
Referenses
1. Vil'iams VR (1948) Fight against weed vegetation [Bor'ba s sornoi rastitel'nost'iu]. Sobr. soch., Moscow,. 3: 460
2. Korsmo E (1933) Weed plants of modern agriculture [Sornye rasteniia sovremennogo zemledeliia]. Sel'khozgiz, Moscow, Russia.
3. Mal'tsev AI (1932) Weed vegetation of the USSR [Sornaia rastitel'nost' SSSR]. Sel'khozgiz, Moscow, Russia.
4. Fisiunov AV (1984) Weed plants [Sornye rasteniia]. Kolos, Moscow, Russia.
5. Tolmachev AI (1986) Methods of comparative floristics and problem of a florogenez [Metody sravnitel'noj floristiki i problem florogeneza]. Science, Novosibirsk, Russia.
6. Flora of Kazakhstan [Flora Kazakhstana] (1956–1966) Vol. I–IX. Akademii Nauk Kazakhskoi SSR, Alma-Ata, Kazakhstan.
7. Baitenov MS (1999) Flora of Kazakhstan [Flora Kazakhstana]. Vol. І–II. Almaty, Kazakhstan. (In Russian). ISBN: 5-628-02318-3 (V.I); ISBN: 9965-07-036-9 (V.II).
8. Takhtadzhian AL (1987) Magnoliofitov system [Sistema magnoliofitov]. Science, Leningrad, Russia
9. Serebrjakov IG (1962) Ecological morphology of plants [Jekologicheskaja morfologija rastenij]. Higher School, Moscow, Russia.
10. Cherepanov SK (1995) Vascular plants of Russia and adjacent states (the former USSR). Cambridge University Press, USA. ISBN: 0-521-45006-3 (hc).
11. Ary'stanghali'ev SA, Ramazanov ER (1977) Plants of Kazakhstan [Qazaqstan o'sіmdіkterі]. Science, Alma-Ata, Kazakhstan.
12. Raunkiær Ch (1905) Types biologiques pour la géographic botanique. Forhandl. Kgl. Dansk. Vidensk. Selskab. 5:347–437.
