Ауыр металдар әсерінде қан клеткаларының функционалдық ерекшелігі. Функциональные особенности клеток крови при воздействии тяжелых металлов

Авторы

  • T. K. Kulmahanbetova Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.
  • G. А. Tusupbekova Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.
  • S. Т. Toleuhanov Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.
  • N. Т. Ablaihanova Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.
  • М. R. Spanova Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.
        114 36

Ключевые слова:

ауыр метал, қан клеткасы, қоршаған орта, экологиялық фактор, лейкоциттер, лимфоциттер.

Аннотация

Бұл мақалада қоршаған ортаның ауыр металдармен ластануы және олардың адам ағзасына зиянды әсерлері сипатталған. Ауыр металдар әсерінде қан жүйесі клеткаларының цитоморфологиялық өзгерістері бойынша жүргізілген ғылыми зерттеулер бойынша отандық және шет елдік ғылыми әдебиеттерге шолу жүргізілген. Қоршаған ортаның ауыр металдармен ластануы және олардың адам ағзасына зиянды әсерлері сипатталған. Табиғатта адам және жануар организмі металдардың жеке әсеріне сирек ұшырайтындығы. Ауыр металдар жүйке, жүрек-қантамыр жүйелерінің, бауырдың, бүйректің қызметтеріне теріс ықпал ететіні белгілі. Адамзат бірнеше металдардың біріккен әсерлеріне шалдығатындығы және олар бір-бірінің уытты әсерлерін күшейтуі немесе кемітуі мүмкіндігі баяндалған. Ауыр металдардың әсерінде қан клеткаларының цитоморфологиялық және цитохимиялық өзгерулерін зерттеу, қан клеткаларында ауыр металдар әсерінен пайда болатын патологиялық процестердің алдын алуға мүмкіндік береді, сондықтан ауыр металдардың организмге біріккен әсерлерін зерттеу өзекті мәселе болып табылатындығы тұжырымдалған. В данной статье рассматривается загрязнение окружающей среды тяжеллыми металлами и влияние на организм человека. По сведениям отечественных и зарубежных научных источников было проведено обзор литератур по цитоморфологическим изменениям в системе крови при воздействии тяжеллых металлов. В окружающей среде организм человека и животных часто подвергаются на отдельные негативные воздействие тяжеллых металлов. Установлено что человечество может подвергнуться воздействию нескольких металлов и совокупность металлов могут усилить либо убавить токсичные эффекты друг друга. Исследование цитоморфологических и цитохимических изменений клеток крови при воздействий тяжелых металлов т может предотвротить клеток крови от патологических процессов при влияний тяжеллых металлов. Таким образом, был сформулирован вопрос изучение комбинированного воздействия тяжелых металлов на организм. In this article environmental pollution by heavy metals and negative influence on a human body is considered. According to domestic and foreign scientific sources it was carried out the review of literatures on cytomorphological changes in system of blood at influence of heavy metals. In environment a human body and animals often are exposed on separate negative influence of heavy metals. It is established that the mankind can be affected by several metals and toxic effects of each other can strengthen or lower set of metals. Research of cytomorphological and cytochemical changes of blood cells at influences of heavy metals can prevent an organism from pathological processes at influences of heavy metals. Thus, the question studying of the combined impact of heavy metals on an organism was formulated.

Биографии авторов

T. K. Kulmahanbetova, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.

Кульмаханбетова Танзиля – магистрантка 1 курса биофизики и биомедицины факультета биологии и биотехнологии КазНУ имени аль-Фараби

G. А. Tusupbekova, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.

Тусупбекова Гульмира Аблаевна – к.м.н., старший преподаватель кафедры биофизики и биомедицины факультета биологии и биотехнологии КазНУ имени аль-Фараби

S. Т. Toleuhanov, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.

Тулеуханов Султан Тулеуханович – д.б.н., профессор кафедры биофизики и биомедицины факультета биологии и биотехнологии КазНУ имени аль-Фараби

N. Т. Ablaihanova, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.

Аблайханова Нуржанат Татухановна – к.б.н., и.о. доцента кафедры биофизики и биомедицины факультета биологии и биотехнологии КазНУ имени аль-Фараби

М. R. Spanova, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан Республикасы, Алматы қ.

Спанова Мадина – магистрантка 1 курса биофизики и биомедицины факультета биологии и биотехнологии КазНУ имени аль-Фараби,

Библиографические ссылки

Әдебиеттер:

1. Гаврилов О.К., Файнштейн Ф.Э., Гурбина Н.С. Депрессии кроветворения – М., - 2003. – 271 с.
2. Хантурина Г.Р., Елемесова А.Н. Проблема загрязнения и деградиции почвы/Вестник КарГУ. Серия биология, медицина, география. №2. 2014г. С.22-25.
3. Дубгенина Л.Г. Лейкоциты крови человека тест-система для оценки мутагенов среды – М., - 2009. – 271 с.
4. Тусупбекова Г.А. Біріккен өндірістік факторлар әсерінде қан түзуші жүйе клеткаларының метаболиттік өзгерулері//«Актуальные проблемы экологии» Материалы V Межд. научно-практической конференции (17-18 октября 2013г.). – Караганды. – 2013г. –С.159-161.
5. Кругликов Г.Г. Стростин В.И. Реакция кроветворной ткани в условиях фагоцитоза экзогенных частиц различных цитотоксичности //Тез. Доклад 3 конгр. Меж. Асс. морфологов. Тверь 20-21 июня – 1996. Морфология- 1996 – 2. – с. 62-63.
6. Болуда В.П. Лабораторные методы исследования системы гемостаза. Томск. – 1980. – 186 с.
7. Tussupbekova G.А. Effect of Polymetallic Dust on the Reproductive System and Prevention of Its Decline// European Researcher. International Multidisciplinary Journal. – 2013. – Vol. (43). - №3-1. – P. 517-521.
8. Корушанов В.Г. Принципы организации гематологической помощи. – Л.,- 1987. – с. 287-288.
9. Iwamoto Ctary K., Monik Martha M., Burmeister Leon F. Intertleukin 1 release by hyman albeolar macrophaes and bload monocytes. // Amer.I. Phusiol – 2013. N 5. – р.1012-1015
10. Привалова Л.И., Юшков Б.Г., Кацнельсон Б.А., О влияние продуктов деструкции тканевых макрофагов на стволовые кроветворные клетки. // Бюлл.экспериментальной биолгии и мед., -2009. – 4. – с. 345-347.
11. Тусупбекова Г.А. Цитохимические показатели в изучении организма на уровне периферического звена// Медицина труда и промышленная экология. – 2005. - №4.- С. 12-15
12. Владимирская Е.Б. Костномозговое кроветворение Оценка милограммы. // Гематология и трансфузиология. – 1990. - 8. – с.29-31.
13. Петрезник Д.Д., Лопухин Ю.М., Шевченко О.Л. Сравнительное физико-химическое и иммунохимическое изучение трех растворимых антигенов лейкоцитов человека. // Бюлл экспериментальной биологии и мед. – 2013. – 7. – с. 72-74.
14. Пигаревский В.Е. Зернистые лейкоциты и их свойства М,. – 2002. –135 с.
15. Федоров И.А. Нормальное кроветворение и его регуляция. –М., - 1996. – с. 46-47.
16. Marley S., Zeilly I Russell. Interleukin –1 has positive regulatory effects on normal hasmopoiesis mediated by stromal cell products // Brit.I. hasmatol – 2013. Suppl. – N1. – p. 14-19.
17. Nicola Nicos A. Hemopoietic cell growth factors and their receptors. // Annu. Reb. Biochem. Vol 58-Polo Alto 2014. P. 45-77.
18. Gilmore William S., liberty Charles I Some properties of human hacmatopooietic growth factors (colonystimulating factors) // Biochem.Soc. Trans. – 2014. N1. – p 178-179.
19. Козинец Г.И. Коломова Д.Ф., Погорелов В.М., Клетки периферической крови и экологические факторы внешний среды // Клиническая лабораторная диагностика. –1993. –1. – с.14-19.
20. Гольдберг Д.Е., Дыгай А.М., Жданов В.В. Механизмы цитостатического повреждения и регенерация кроветворной системы. // Вестник РАМН. – 2012.-10. - с. 6-9.
21. Пигаревский В.Е. О секреторнй активности полиморфоядерных лейкоцитов // Архив патологии- 2002. –5. – С. 3-12.
22. Пигоревский В.Е. Новое в учении о фагоцитозе и неспецифической резистентности. //Архив патологии – 2011. – 2. – с. 74-93.
23. Шелыгина Н.М., Пилиева Е.В. Цитоферментативные показатели и функциональные свойства нейтрофилов крови у больных хроническим заболеваниями легких // Врач. дело. – Киев. – 1986. – 9. – с. 53-55.
24. Милешникова В.В. Татуировка слизистой оболочки бронхов у больных пневмокониозом и пылевым бронхитом // Гигиена труда и профилактика заболеваний. – 1991. – 7. – с. 15-18.
25. Rakesh Weili, Kumar K, Velan M. Role of lymphocytes in silicosis: regylation of secretion of macrophage – deriveol // Int. I eyp. Patrol – 2012.-6. – p. 793-800.
26. Тусупбекова Г.А., Аблайханова Н.Т., Шорин С.С. Қан түзу жүйесі клеткаларының морфофункционалдық ерекшеліктері //Вестник КарГУ. Серия биология, медицина, география. – 2014. № 4(76). С. 90-95.

References

1. Gavrilov D.C., Faynşteyn F.E., Gwrbïna N.S. Depressïï krovetvorenïya - M., 2003. - 271 p.
2. Khanturin G.R., Yelemessova A.N. The problem of pollution and degradïcïï soils / Bulletin of KSU. Series biology, medicine, geography. №2. 2014g. S.22-25.
3. Dwbgenïna L.G. Human Leykocïtı blood test systems for evaluation mwtagenov environments - M., 2009. - 271 p.
4. Tusupbekova G.A. United under the influence of the factors of production of blood-forming cells metabolic changes in the system // "Actual problems of ecology" Material V Int. scientific-practical conference (October 17-18, 2013.). - Karaganda. - 2013. -S.159-161.
5. KruglikovA.P. Strostïn G.G. VI Krovetvornoy reaction from tkanï in terms of phagocytosis ékzogennıx particles of different cytotoxicity // quickly. 3 papers Kong. Mej. Ass. morfologov. Tver on 20-21 June 1996. Morfologïya- 1996 - 2. c. 62-63.
6. VP Laboratory methods of research hemostasis system. Tomsk. - 1980. - 186 s.
7. Tussupbekova G.А. Effect of Polymetallic Dust on the Reproductive System and Prevention of Its Decline // European Researcher. International Multidisciplinary Journal. - 2013. - Vol. (43). - №3-1. - P. 517-521.
8. Korwşanov V.G. Principles of organization gematologïçeskoy assistance. - L., 1987, c. 287-288.
9. Iwamoto Ctary K., Monik Martha M., Burmeister Leon F. Intertleukin 1 release by hyman albeolar macrophaes and bload monocytes. // Amer.I. Phusiol - 2013. N 5. - r.1012-1015
10. Privalov L.I., Yushkov B.G., Kantselson B.A., O Influence of products destrwkcïï tkanevıx macrophages on stvolovıe krovetvornıe cells. // Byull.éksperïmentalnoy bïolgïï and Med., 2009. - 4. c. 345-347.
11. Tusupbekova G.A. Cïtoxïmïçeskïe indexes in ïzwçenïï organism level of the perïferïçeskogo element // medicine and industrial ecology. - 2005. - №4.- S. 12-15
12. Vladimir E.B. Kostnomozgovoe krovetvorenïe Rating mïlogrammı. // Hematology and transfusion. - 1990. - 8. s.29-31.
13. Petreznïk D.D., Lopukhin Yu, Shevchenko O.L. Comparative physico-chemical and ïmmwnoxïmïçeskoe Study Tri dissolving antïgenov leykocïtov man. // Buhler experimental biology and medical. - 2013. - 7 - c. 72-74.
14. Pïgarevskïy V.E. Zernistyi leykocïtı and their properties M ,. - 2002. -135.
15. Fedorov I.A. Normalnoe krovetvorenïe and its regulatory. -M., 1996. c. 46-47.
16. Marley S., Zeilly I Russell. Interleukin -1 has positive regulatory effects on normal hasmopoiesis mediated by stromal cell products // Brit.I. hasmatol - 2013. Suppl. - N1. - P. 14-19.
17. Nicola Nicos A. Hemopoietic cell growth factors and their receptors. // Annu. Reb. Biochem. Vol 58-Polo Alto 2014. P. 45-77.
18. Gilmore William S., liberty Charles I Some properties of human hacmatopooietic growth factors (colonystimulating factors) // Biochem.Soc. Trans. - 2014. N1. - P 178-179.
19. Koziniec G.I. Kolomova D.F. Pogorelov VM, Cross Hatch peripheral blood and ecological factors External environments // Clinical Laboratory Diagnostics. -1993. -1. - S.14-19.
20. Goldberg D.E., Dygai A.M., Zhdanov V.V. Mechanisms cïtostatïçeskogo damage and regeneration krovetvornoy system. // Bulletin of the RAMS. - 2012.-10. C. 6-9.
21. Pïgarevskïy V.E. Oh sekretorny aktïvnostï polïmorfoyadernıx leykocïtov // Archive patologïï- 2002. -5. - S. 3-12.
22. Pïgorevskïy V.E. New wçenïï right to phagocytosis and nespecïfïçeskoy rezïstentnostï. // Archive pathology - 2011. - 2. c. 74-93.
23. Shelygin N.M., Pïlïeva E.V. Cïtofermentatïvnıe indexes and function properties of neutrophils in the blood by patients xronïçeskïm diseases Legkich // Physician. Business. - Kiev. - 1986. - 9. c. 53-55.
24. Mïleşnïkova V.V. Shell slïzïstoy tattoo bronxov patients with pneumoconiosis and pılevım bronchitis // Health protection and prevention diseases. - 1991. - 7 - c. 15-18.
25. Rakesh Weili, Kumar K, Velan M. Role of lymphocytes in silicosis: regylation of secretion of macrophage - deriveol // Int. I eyp. Patrol - 2012. 6. - P. 793-800.
26. Tusupbekova G.A., Ablaykhanova N.T., Shorin S.S. Hematopoietic cells Morphological and functional features of the system // Bulletin of KSU. Series biology, medicine, geography. - 2014. No. 4 (76). S. 90-95.

Загрузки

Как цитировать

Kulmahanbetova, T. K., Tusupbekova G. А., Toleuhanov S. Т., Ablaihanova N. Т., & Spanova М. R. (2016). Ауыр металдар әсерінде қан клеткаларының функционалдық ерекшелігі. Функциональные особенности клеток крови при воздействии тяжелых металлов. Вестник КазНУ. Серия биологическая, 64(2), 182–187. извлечено от https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/1082

Выпуск

Раздел

ФИЗИОЛОГИЯ ЧЕЛОВЕКА И ЖИВОТНЫХ