Кадмий иондарының және тұзды жағдайлардың арпа (Hordeum vulgare L.) өсімдігінің фотосинтездік пигменттер мөлшеріне жеке және бірлескен әсері.Раздельное и совместное действие ионов кадмия и засоления на содержание фотосинтетических пигментов у сортов ячмен

Авторы

  • A. K. Sagynova Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
  • F. Z. Zamyrbek Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
  • A. A. Nurmahanova Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
  • S. D. Atabaeva Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
  • S. S. Kenzhebaeva Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
        108 42

Ключевые слова:

кадмий, тұзды жағдай, хлорофилл, каротиноид, фотосинтез, засоление

Аннотация

Бұл мақалада арпаның 7 сорты (Арна, Бастама, Одесская-100, Илек-42, Асем, Инкар, Сәуле) алынды, оларға кадмий иондарының және тұзды жағдайлардың өсу параметрлері және биомассасына жеке және бірлескен әсері зерттелді. Зерттеу барысында арпа сорттарының ішінен кадмий иондарының және тұзды жағдайлардың бірлескен әсеріне төзімді және төзімсіз сорттар сұрыпталды. Биомасса бойынша төзімді деп танылған Асем және Сәуле сорттарына, төзімсіз – Одесская-100 сортына кадмий иондарының және тұзды жағдайлардың фотосинтездік пигменттер мөлшеріне әсері зерттелді. Арпа сорттарының кадмий иондарының және тұзды жағдайлардың жеке және бірлескен әсерінде хлорофилл және каротиноид мөлшерлері өлшенді. Стрессорлардың әсерлерінен пигменттер мөлшерінің азаюына қарай төзімді және төзімсіз арпа сорттары сұрыпталды. Иследовано раздельное и совместое действие ионов кадмия и засоления на ростовые параметры и содержание фотосинтетических пигментов различных сортов ячменя (Арна, Бастама, Одесская-100, Асем, Илек-42,Инкар, Сауле). Ионы кадмия и NaCl ингибировали рост растений и снижали содержание фотосинтетических пигментов (хл.a, хл.b, каротиноиды). По результатам иследования были отобраны устойчивые и чувствительные сорта по ростовым параметрам и изменению содержания пигментов к действию кадмия и засоления.

Библиографические ссылки

1 Школьник М.Я. Значение микроэлементов в жизни растении и в земледелии. – АН СССР, 1950.-C. 43-44.

2 Keller C. Application of centrifuging to heavy metal studies in soil solutions // Commum. Soli Sci. Plant Anal. – 1995. –
Vol.26. – P. 1621-1636.

3 Иванов Ю.В., Карташов А.В., Савочкин Ю.В. Устойчивость всходов к солевому стрессу // Лесной вестник. 2010.
№3(72). – С. 119–122.

4 Ueda J., Shimazu Y., Ozawa T. Oxidative damage induced by Cu(II)- oligopeptide complexes and hydrogen peroxide // Biochem.
Mol. Biol. Int. – 1994. – 34. – P. 801-808.

5 Удиванкин А.В. Влияние тяжелых металлов и их смесей на содержание белков и фотосинтетических пигментов в
побегах кресс-салата // Вестник СамГУ. Естественнонаучная серия. – 2006. – №7. – C.232-235.

6 Kholodova V.P., Neto D.S.,Meshcheryakov A.B. et al. Can stress-induced CAM provide forperforming the developmental
program in Mesembryanthemum crystallinum plants? // RussianJ. Plant Physiol. – 2002. – №49. – P. 367-384

7 Атабаева С.Д., Сарсенбаева Б.А. Физиолого-биохимические основы металлоустойчивости растений: Монография.-
Алматы: ТОО «TST-company», 2010. – C. 21-68.

8 Ashraf M. Breeding for Salinity Tolerance in Plants // Crit. Rev. Plant Sci. 1994. – V. 13. – P. 17-42.

9 Ueda J., Shimazu Y., Ozawa T. Oxidative damage induced by Cu(II)- oligopeptide complexes and hydrogen peroxide //
Biochem. Mol. Biol. Int. — 1994. -34. – P. 801 – 808.

10 Қалекенұлы Ж. Өсімдіктер физиологиясы. – А., 2004. – Б. 113.

11 Мецлер Д. Биохимия. Химические реакции в живой клетке. – М.: Мир, 1980 – Т.1. – С. 407.

Загрузки

Как цитировать

Sagynova, A. K., Zamyrbek, F. Z., Nurmahanova, A. A., Atabaeva, S. D., & Kenzhebaeva, S. S. (2015). Кадмий иондарының және тұзды жағдайлардың арпа (Hordeum vulgare L.) өсімдігінің фотосинтездік пигменттер мөлшеріне жеке және бірлескен әсері.Раздельное и совместное действие ионов кадмия и засоления на содержание фотосинтетических пигментов у сортов ячмен. Вестник КазНУ. Серия биологическая, 57(1), 75–81. извлечено от https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/213

Выпуск

Раздел

БИОТЕХНОЛОГИЯ, БИОХИМИЯ И ФИЗИОЛОГИЯ РАСТЕНИЙ