Әртүрлі жас аралығындағы жасөспірімдердің жүктемеден алдын және жүктемеден кейінгі систолалық қысымын зерттеу
108 67
Ключевые слова:
систолалық қысым, жүрек, таэквондо, спорт, физиологиялық жас ерекшеліктері.Аннотация
Спортпен шұғылданатын жасөспірімдердің жас ерекшеліктерін ескере отырып, жүктемеден алдын және жүктемеден кейінгі систолалық қысымы зерттелді. Алынған нәтижелерді талдағанда жасөспірімдердің жүктемеден кейінгі систолалық қысымы жүктемеге дейінгі көрсеткіштермен салыстырғанда жоғарылағаны анықталды. Бұл көрсеткіштер бойынша түсірілетін жүктеменің шамасына тәуелді әртүрлі жас аралығындағы жасөспірімдердің денсаулықтарын қадағалап, бағалауға мүмкіндік береді. 14-17 жас аралығынан тұратын жасөспірімдердің көрсеткіштерін басқа топтармен салыстырғанда жүктемеден кейін айқын жоғарылағаны байқалды. Систолалық қысымның көрсеткіштері жүректің жалпы функциялық күйіне тәуелді келеді. Өсу мен даму барысында барынша жоғары систолалық көлем көрсету мүмкіншілігі жоғарылай береді. Қорыта айтқанда, жас өскен сайын жүректің потенциалдық мүмкіндіктері жоғарылайды. Бала жүрегінің бұлшық ет жұмысына бейімделуінің ерекшелігіне - қанның систолалық көлемінің көбеюі арқасында жүрек лақтыруының өсетіндігі жатады. Исследовано систолическое давление до и после нагрузки у подростков занимающихся спортом. Выяснено уменьшение показателей систолического давления у подростков после нагрузки. По показателям исследования следует больше уделять внимания на дыхательную систему и включать больше дыхательных упражнений. Данные показатели можно использовать для оценки здоровья у подростков разного возраста от силы нагрузки. Systole pressure is investigational before and after loading for the teenagers of going in for sports. Reduction of indexes of systole pressure is found out for teenagers after loading. On the indexes of research it is necessary anymore to spare attention on the respiratory system and to include more respiratory exercises. These indexes can be used for the estimation of health for the teenagers of different age from force of loadingБиблиографические ссылки
Әдебиеттер
1 Сәтбаева Х.Қ., Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б. Адам физиологиясы. Алматы: Рауан, 2005. – 238 с.
2 Төлеуханов С.Т. Қалыпты физиология (биологиялық жүйелердің мезгілдік құрылымдар бөлімі): Оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2006. – 140 б.
3 Худияров Ғ.Б., Рахымжанов А., Бисейітов М. Спортшының спорттық циклдағы жаттығуларды құру мәселелері ⁄⁄ М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің ғылыми еңбектері.- Шымкент, 2009. - №1. - Б. 178-181.
4 Денисенко Ю.П. Физиологические механизмы адаптации спортсменов к экстремальным воздействиям // Теория и практика физической культуры. — 2009. - №11.- С. 27-32.
5 Дорошкевич М. П., Нашкевич М. А., Муравьева Д. М. и др. Основы валеологии и школьной гигиены: Учебное пособие для вузов. – М.: Спорт Академ Пресс, 2003. - 238 с.
6 Солодков А. С. Физиология человека. Общая. Спортивная. Возрастная / под ред. Солодков А.С., Сологуб Е. Б. – М.: Терра-Спорт Олимпия Пресс, 2001. – 520 c.
7 Белоцерковский, З.Б. Эргометрические и кардиологические критерии физической работоспособности у спортсменов / З.Б. Белоцерковский. - М.: Советский спорт, 2005. - 312с.
8 Роженцов В.В., Полевщиков М.М. Утомление при занятиях физической культурой и спортом. - М.: Советский спорт, 2006. - 280 c.
9 Тулеуханов С.Т., Гумарова Л.Ж., Жумабаева Г.М. Сезонные особенности хроноадаптации организма к стрессу // ХХ съезд Физиологического общества им. И.П. Павлова. – М.: Издательский дом “Русский врач”, 2007. – С. 448.
10 Wasserman K., Hansen J.E., Sue D.Y.et.al. Exercise testing and interpretation // Lippincott Williams&Wilkins. - 2005. - 586 с.
11 Astrand P-O., Rodahl K., Dahl H., et al. Textbook of work physiology: physiological bases of exercise. - Windsor (Canada): Human Kinetics, 2003.
12 Gorostiaga E.M., Izquirdo M., Ruesta M, et al. Strengh training effects on physical performance and serum hormones in young soccer players // Eur 3 Appl Physiol. – 2004, May. - 91(5-6). - Р. 698-707.
13 Физиология человека: учеб. пособие. В 2 ч. / под ред. А.И. Кубарко. -Минск: Высш. шк., 2011. - Ч. 2. - 623 с.
14 Мустафина Т.К. Спорттық медицина. Оқулық. - А., Рауан, 1997. – 238 с.
15 Лябах Е.Б. Снабжение кислородом мышц человека при работе в горах / Е.Б.Лябах, И.Н.Маньковская // Спортивная медицина. - 2008. -№1.- С. 120-126.
16 Макарова Г.А. Лабораторные показатели в практике спортивного врача / Г.А.Макарова, Ю.А.Холявко. - М.: Советский спорт, 2006. – 200 с.
17 Белоцерковский З.Б. Эргометрические и кардиологические критерий физической работоспособности у спортсменов. – М.: Советский спорт, 2005. – 312 c.
18 Лысенко E.H. Проявление устойчивости реакций кардиореспираторной системы у квалифицированных спортсменов в условиях достижения максимального уровня потребления 02 / Спортивная медицина. - М., 2008.- №1.- С. 42 - 47.
19 Мохан Р., Глессон М., Гринхаф П.Л. Биохимия мышечной деятельности и физической тренировки. - Киев: Олимпийская литература, 2001. - 295 c.
20 Михайлова A.B. Кардиальные факторы, лимитирующие работоспособность спортсменов // Лечебная физкультура и спортивная медицина. – М., 2009.- №7.- С. 26 - 29.
References
1 Satbaeva H.K., Utepbergenova A.A., Nyldybaeva J.B. Human Physiology. - Almaty: Rauan, 2005. – 238 p.
2 Tuleukhanov S.T. Normal physiology (temporal organization of biological systems): Tutorial. - Almaty: Kazakh University, 2006. – 140 p.
3 Hudiyarov Ғ.B., Rahymzhanov A., Biseyіtov M. Organization exercises in sports cycle of an athlete // Scientific papers of the South Kazakhstan State University named after M.Auezov. – Shymkent, 2009. - №1. - Р. 178-181.
4 Denisenko Y.P. Physiological mechanisms of adaptation to extreme influences athletes // Theory and Practice of Physical Culture. - 2009. - №11.- Р. 27-32
5 Darashkevich M.P., Nashkevich M.A., Muraveva D.M. et al. Basics valeology and school health: A manual for schools. – M.: Sport Academic Press, 2003. - 238 p.
6 Solodkov A. Human Physiology. General. Sport. Age / ed. Solodkov AS, Sologub EB - M.: Terra Sports Olympia Press, 2001. - 520 р.
7 Belotserkovskii, Z.B. Ergometric and cardiological criteria for physical performance in athletes / ZB Belotserkovskii. - M .: Soviet Sport, 2005. – 312 р.
8 Rozhentsov V.V., Polevschikov M.M. Fatigue during physical education and sports. - M.: Soviet Sport, 2006. - 280 р.
9 Tuleuhanov ST, Gumarova L.Zh., Zhumabaeva GM Seasonal characteristics of the organism to stress hronoadaptatsii // XX Congress of Physiological Society. IP Pavlova. - M .: Publishing House "Russian doctor", 2007. - P. 448
10 Wasserman K., Hansen J.E., Sue D.Y.et.al. Exercise testing and interpretation // Lippincott Williams&Wilkins. - 2005. - 586 с.
11 Astrand P-O., Rodahl K., Dahl H., et al. Textbook of work physiology: physiological bases of exercise. - Windsor (Canada): Human Kinetics, 2003.
12 Gorostiaga E.M., Izquirdo M., Ruesta M, et al. Strengh training effects on physical performance and serum hormones in young soccer players // Eur 3 Appl Physiol. – 2004, May. - 91(5-6). - Р. 698-707.
13 Human Physiology: Proc. allowance. At 2 pm. / Ed. AI Kubarko. -Minsk: Executive. wk., 2011. - Part 2. – 623 р.
14 Mustafina T.K. Sports medicine. Textbook. - A. Rauan, 1997. - 238 p.
15 Lyabakh EB Supply of oxygen to the muscles of man at work in the mountains / E.B.Lyabah, I.N.Mankovskaya // Sports Medicine. - 2008. -№1.- S. 120-126.
16 Makarova GA Laboratory findings in the practice of sports doctor / G.A.Makarova, Yu.A.Holyavko. - M.: Soviet Sport, 2006. - 200 p.
17 Belotserkovskii ZB Ergometric and cardiac criterion of physical performance in athletes. - M.: Soviet Sport, 2005. - 312 р.
18 Lysenko EH Manifestation stability reactions cardiorespiratory system of qualified athletes in the conditions of maximum consumption 02 / Sports Medicine. - M., 2008.- №1.- pp 42 - 47.
19 Mohan, R., M. Glesson, Grinhaf PL Biochemistry of muscle activity and physical exercise. - Kiev, Olympic Literature, 2001. - 295 р.
20 Mikhailov, AB Cardiac factors limiting the performance of athletes // physiotherapy and sports medicine. - M., 2009.- №7.- S. 26 - 29
1 Сәтбаева Х.Қ., Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б. Адам физиологиясы. Алматы: Рауан, 2005. – 238 с.
2 Төлеуханов С.Т. Қалыпты физиология (биологиялық жүйелердің мезгілдік құрылымдар бөлімі): Оқу құралы. – Алматы: Қазақ университеті, 2006. – 140 б.
3 Худияров Ғ.Б., Рахымжанов А., Бисейітов М. Спортшының спорттық циклдағы жаттығуларды құру мәселелері ⁄⁄ М. Әуезов атындағы Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік университетінің ғылыми еңбектері.- Шымкент, 2009. - №1. - Б. 178-181.
4 Денисенко Ю.П. Физиологические механизмы адаптации спортсменов к экстремальным воздействиям // Теория и практика физической культуры. — 2009. - №11.- С. 27-32.
5 Дорошкевич М. П., Нашкевич М. А., Муравьева Д. М. и др. Основы валеологии и школьной гигиены: Учебное пособие для вузов. – М.: Спорт Академ Пресс, 2003. - 238 с.
6 Солодков А. С. Физиология человека. Общая. Спортивная. Возрастная / под ред. Солодков А.С., Сологуб Е. Б. – М.: Терра-Спорт Олимпия Пресс, 2001. – 520 c.
7 Белоцерковский, З.Б. Эргометрические и кардиологические критерии физической работоспособности у спортсменов / З.Б. Белоцерковский. - М.: Советский спорт, 2005. - 312с.
8 Роженцов В.В., Полевщиков М.М. Утомление при занятиях физической культурой и спортом. - М.: Советский спорт, 2006. - 280 c.
9 Тулеуханов С.Т., Гумарова Л.Ж., Жумабаева Г.М. Сезонные особенности хроноадаптации организма к стрессу // ХХ съезд Физиологического общества им. И.П. Павлова. – М.: Издательский дом “Русский врач”, 2007. – С. 448.
10 Wasserman K., Hansen J.E., Sue D.Y.et.al. Exercise testing and interpretation // Lippincott Williams&Wilkins. - 2005. - 586 с.
11 Astrand P-O., Rodahl K., Dahl H., et al. Textbook of work physiology: physiological bases of exercise. - Windsor (Canada): Human Kinetics, 2003.
12 Gorostiaga E.M., Izquirdo M., Ruesta M, et al. Strengh training effects on physical performance and serum hormones in young soccer players // Eur 3 Appl Physiol. – 2004, May. - 91(5-6). - Р. 698-707.
13 Физиология человека: учеб. пособие. В 2 ч. / под ред. А.И. Кубарко. -Минск: Высш. шк., 2011. - Ч. 2. - 623 с.
14 Мустафина Т.К. Спорттық медицина. Оқулық. - А., Рауан, 1997. – 238 с.
15 Лябах Е.Б. Снабжение кислородом мышц человека при работе в горах / Е.Б.Лябах, И.Н.Маньковская // Спортивная медицина. - 2008. -№1.- С. 120-126.
16 Макарова Г.А. Лабораторные показатели в практике спортивного врача / Г.А.Макарова, Ю.А.Холявко. - М.: Советский спорт, 2006. – 200 с.
17 Белоцерковский З.Б. Эргометрические и кардиологические критерий физической работоспособности у спортсменов. – М.: Советский спорт, 2005. – 312 c.
18 Лысенко E.H. Проявление устойчивости реакций кардиореспираторной системы у квалифицированных спортсменов в условиях достижения максимального уровня потребления 02 / Спортивная медицина. - М., 2008.- №1.- С. 42 - 47.
19 Мохан Р., Глессон М., Гринхаф П.Л. Биохимия мышечной деятельности и физической тренировки. - Киев: Олимпийская литература, 2001. - 295 c.
20 Михайлова A.B. Кардиальные факторы, лимитирующие работоспособность спортсменов // Лечебная физкультура и спортивная медицина. – М., 2009.- №7.- С. 26 - 29.
References
1 Satbaeva H.K., Utepbergenova A.A., Nyldybaeva J.B. Human Physiology. - Almaty: Rauan, 2005. – 238 p.
2 Tuleukhanov S.T. Normal physiology (temporal organization of biological systems): Tutorial. - Almaty: Kazakh University, 2006. – 140 p.
3 Hudiyarov Ғ.B., Rahymzhanov A., Biseyіtov M. Organization exercises in sports cycle of an athlete // Scientific papers of the South Kazakhstan State University named after M.Auezov. – Shymkent, 2009. - №1. - Р. 178-181.
4 Denisenko Y.P. Physiological mechanisms of adaptation to extreme influences athletes // Theory and Practice of Physical Culture. - 2009. - №11.- Р. 27-32
5 Darashkevich M.P., Nashkevich M.A., Muraveva D.M. et al. Basics valeology and school health: A manual for schools. – M.: Sport Academic Press, 2003. - 238 p.
6 Solodkov A. Human Physiology. General. Sport. Age / ed. Solodkov AS, Sologub EB - M.: Terra Sports Olympia Press, 2001. - 520 р.
7 Belotserkovskii, Z.B. Ergometric and cardiological criteria for physical performance in athletes / ZB Belotserkovskii. - M .: Soviet Sport, 2005. – 312 р.
8 Rozhentsov V.V., Polevschikov M.M. Fatigue during physical education and sports. - M.: Soviet Sport, 2006. - 280 р.
9 Tuleuhanov ST, Gumarova L.Zh., Zhumabaeva GM Seasonal characteristics of the organism to stress hronoadaptatsii // XX Congress of Physiological Society. IP Pavlova. - M .: Publishing House "Russian doctor", 2007. - P. 448
10 Wasserman K., Hansen J.E., Sue D.Y.et.al. Exercise testing and interpretation // Lippincott Williams&Wilkins. - 2005. - 586 с.
11 Astrand P-O., Rodahl K., Dahl H., et al. Textbook of work physiology: physiological bases of exercise. - Windsor (Canada): Human Kinetics, 2003.
12 Gorostiaga E.M., Izquirdo M., Ruesta M, et al. Strengh training effects on physical performance and serum hormones in young soccer players // Eur 3 Appl Physiol. – 2004, May. - 91(5-6). - Р. 698-707.
13 Human Physiology: Proc. allowance. At 2 pm. / Ed. AI Kubarko. -Minsk: Executive. wk., 2011. - Part 2. – 623 р.
14 Mustafina T.K. Sports medicine. Textbook. - A. Rauan, 1997. - 238 p.
15 Lyabakh EB Supply of oxygen to the muscles of man at work in the mountains / E.B.Lyabah, I.N.Mankovskaya // Sports Medicine. - 2008. -№1.- S. 120-126.
16 Makarova GA Laboratory findings in the practice of sports doctor / G.A.Makarova, Yu.A.Holyavko. - M.: Soviet Sport, 2006. - 200 p.
17 Belotserkovskii ZB Ergometric and cardiac criterion of physical performance in athletes. - M.: Soviet Sport, 2005. - 312 р.
18 Lysenko EH Manifestation stability reactions cardiorespiratory system of qualified athletes in the conditions of maximum consumption 02 / Sports Medicine. - M., 2008.- №1.- pp 42 - 47.
19 Mohan, R., M. Glesson, Grinhaf PL Biochemistry of muscle activity and physical exercise. - Kiev, Olympic Literature, 2001. - 295 р.
20 Mikhailov, AB Cardiac factors limiting the performance of athletes // physiotherapy and sports medicine. - M., 2009.- №7.- S. 26 - 29
Загрузки
Как цитировать
Kulbaeva, M. S., Tuleukhanov, S. T., Ablayhanova, N. T., Isabaeva, M. A., & Bayshanova, A. A. (2016). Әртүрлі жас аралығындағы жасөспірімдердің жүктемеден алдын және жүктемеден кейінгі систолалық қысымын зерттеу. Вестник КазНУ. Серия биологическая, 63(1), 305–309. извлечено от https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/1045
Выпуск
Раздел
Современные проблемы биомедицины и биофизики
