Қызыл иек қан тамырларындағы экзотоксикоз əсерінен туындаған морфологиялық өзгерістер. Морфологические изменения возникающие под влиянием экзотоксикоза на микрокапиллярах десны

Авторлар

  • Z. B. Tungushbaeva Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Қазазстан, Алматы қ.
        71 36

Кілттік сөздер:

қан тамырлар, қызыл иектің шырышты қабығы, эндотелиоциттер, кровеносные сосуды, микрокапилляры, десны, эндотелиоциты, экзотоксикоз, кадмий,

Аннотация

Қызыл иектің шырышты қабығының қан тамырларындағы эндотелиоциттердің ультрақұрылымдық ұйымдасуын зерттеу, жасушалардың едəуір ісінгенін анықтады. Оның салдарынан кейбір органоидтар ісініп, көлемдік тығыздықтары артқан. Мысалы, түйіршікті эндоплазмалық тор – 79%, митохондриялар – 40%. Митохондриялардың электрондық тығыздықтары кеміп, кристалдарының саны кеміген. Сонымен қатар тіркелген рибосомалардың сандық тығыздығы 54%, бос полисомалық рибосомалардың сандық тығыздықтары 60%, базальді микропиноцитоздық везикулалар 45%, люминальді 47%, цитоплазмалық везикула 70% төмендегені көрініс берді. Сонымен, хлорлы кадмиймен тұрақты түрде əсер ету, қызыл иектің шырышты қабығының құрылымында өзгерістер тудырады, ондай өзгерістерге жасушаның ісінуі, ақуызды синтездейтін органоидтар концентрациясының төмендеуі жəне микропиноцитоздық везикулалар санының кемігені жатады. Ультраструктурное исследование эндотелиоцитов кровеносных капилляров слизистой оболочки десны животных через сутки после кадмиевой интоксикации, показало истончение эндотелиальной выстилки и отек интерстиции, возрастание объемной плотности гранулярного эндоплазматического ретикулума на 79%. Также возрастала объемная плотность митохондрии на 40%, что происходило за счет набухания данных органоидов, о чем свидетельствовало снижение их электронной плотности и уменьшение количества крист. Снижались численные плотности прикрепленных рибосом на 54%, свободных полирибосом на 60%, а также объемные плотности базальных микропиноцитозных везикул на 45%, люминальных на 47%, цитоплазматических везикул – на 70%.

Библиографиялық сілтемелер

1 Лисовский В.А., Зандукели З.Я., Мухин И.М., Грухин Ю.А., Голощапов О.Д., Мироненко А.Н. Экология и питание. – СПб: Лениниздат, 1998. – 325 с.

2 Неменко Б.А., Грановский Э.Н. Загрязнения окружающей среды тяжелыми металлами и здоровья населения. - Алматы, 1999. - 154 с.

3 Шабалина Л.П. Вопросы гигиены труда и промышленной токсикологии при получении и применении кадмия. – М.: Знание, 1967. - С. 3-26.

4 Лазеров Н.В. Вредные химические вещества в промышленности. - Л., 1971. - 211 с.

5 Шардарбекова Г.У. Современное состояние вопроса о влиянии кадмия и его производных на организм человека и животных // Вестник КазНМУ. – 2003. - № 2(20). - С.135-140.

6 Milloning G. Electron Microscopy . - New York: Academic Press, 1962. - Р. 8.

7 Reynolds E.S.I. Electron Microscopy // Cell Biol. - 1963. - Vol.17. - Р. 208-212.

Жүктелулер

Как цитировать

Tungushbaeva, Z. B. (2015). Қызыл иек қан тамырларындағы экзотоксикоз əсерінен туындаған морфологиялық өзгерістер. Морфологические изменения возникающие под влиянием экзотоксикоза на микрокапиллярах десны. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 54(2), 89–91. вилучено із https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/268

Шығарылым

Бөлім

ФИЗИОЛОГИЯ ЧЕЛОВЕКА И ЖИВОТНЫХ, БИОФИЗИКА