ҰЗЫНҚАРА (КЕТПЕН) ЖОТАСЫНЫҢ БИІКТІК ӨСІМДІКТЕРІНІҢ ТАРАЛУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.26577/bb202510215
        0 0

Кілттік сөздер:

Өсімдік бірлестігінің топтары, биіктік белдеулері, аудандастыру, Ұзынқара - Кетпен

Аннотация

Мақалада Ұзынқара жотасының өсімдік жамылғысын трассалық және жартылай стационарлық зерттеу процесінде зерттеу нәтижелері берілген. Мақалада Ұзынқара жотасының өсімдіктер жамылғысының нақты профильдер бойынша талдауы көрсетіліп, өсімдік жамылғысының биіктік белдеуі заңдылықтары бойынша қолда бар барлық деректер жинақталған. Біз зерттеген аумақтың флорасы салыстырмалы түрде бай және 120 тұқымдас пен 596 тұқымдасқа жататын жоғары тамырлы өсімдіктердің 1890 түрін қамтиды. Жалпы флораның 67,8%-ға жуығын көпжылдық шөптесін гемикриптофиттер құрайды. Өте үлкен үлес (21%-дан астам) жазғы-жасыл жас өсімдіктерден (біржылдық-екіжылдықтар) - терофиттерден, яғни. жеделдетілген даму циклі бар өсімдіктер. Бұл белгі – біржылдық және екі жылдық өсімдіктердің көптігі және эфемерлер мен эфемероидтардың көп болуы – бүкіл Орталық Азияның тау флорасына тән. Бұл аумақта өсімдіктер қауымының өзіндік спецификалық түріне сәйкес келетін келесі биіктік белдеулерін анықтадық. Ұзынқара жотасының макрорельефі таулы бөлігімен және тау етегімен бейнеленген. Белдеу аймағына биік таулы аймақтар – альпі және субальпілік белдеулер, орта таулар, тау етегіндегі-далалық ойпаңдар, тау етегіндегі жартылай шөл және шөлейттер жатады. Альпі және субальпі ...

Авторлардың биографисы

Г.А. Садырова, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы

– биология ғылымдарының докторы, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің география және экология факультетінің ЮНЕСКО-ның тұрақты даму кафедрасының доценті (Алматы, Қазақстан, электрондық пошта: gulbanu-s@mail.ru).

Г. Садыр, Алматы Менеджмент Университеті, Қазақстан, Алматы

филология ғылымдарының кандидаты, Алматы Менеджмет Университеті, аға оқытушысы (Алматы, Қазақстан, электрондық пошта: g.sadyr@almau.edu.kz).

А.К. Тыныбаева, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы

химия ғылымдарының кандидаты, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің география және экология факультетінің ЮНЕСКО-ның тұрақты даму кафедрасының аға оқытушысы (Алматы, Қазақстан, электрондық пошта: Ainur.Tanybaeva@kaznu.kz.).

Т.А. Базарбаева, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Қазақстан, Алматы

биология ғылымдарының кандидаты, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің география және қоршаған орта факультеті ЮНЕСКО-ның тұрақты даму кафедрасының доценті (Алматы, Қазақстан, электрондық пошта: Tursunkul.Bazarbayeva@kaznu.kz.).

С.М. Джамилова, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Қазақстан, Алматы

ғылым магистрі, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық факультеті жаратылыстану-география факультеті биология кафедрасының аға оқытушысы (Алматы, Қазақстан, электрондық пошта: dsm1750@gmail.com).

К.М. Гайсина, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Қазақстан, Алматы

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық факультеті жаратылыстану-география факультеті биология кафедрасының PhD докторанты (Алматы, Қазақстан, e-mail: k.gaissina@abaiuniversity.edu.kz)

Г.С. Камиева, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Қазақстан, Алматы

ғылым магистрі, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық факультеті жаратылыстану-география факультеті биология кафедрасының аға оқытушысы (Алматы, Қазақстан, e-mail: kamievags@mail.ru).

Н.А. Бекенова, Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті, Қазақстан, Алматы

Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық факультеті жаратылыстану-география факультеті биология кафедрасының биология ғылымдарының кандидаты, доцент (Алматы, Қазақстан, e-mail: bekenova.nazym24@mail.ru).

Жүктелулер

Как цитировать

Садырова G., Садыр G., Тыныбаева A., Базарбаева T., Джамилова S., Гайсина K., Камиева G., & Бекенова N. (2025). ҰЗЫНҚАРА (КЕТПЕН) ЖОТАСЫНЫҢ БИІКТІК ӨСІМДІКТЕРІНІҢ ТАРАЛУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 102(1), 46–60. https://doi.org/10.26577/bb202510215

Шығарылым

Том 102 № 1 (2025): Вестник КазНУ. Серия биологическая

Бөлім

БОТАНИКА

Статті цього автора (авторів), які найбільше читають