КӨК ТҮСТІ ӘРТҮРЛІ РЕҢДІ ЖАКЕТТІК ЕЛТІРІЛІК ТИПТІ ҚОЗЫЛАРДЫҢ ГИСТОМОРФОЛОГИЯЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2023.v95.i2.013Кілттік сөздер:
қаракөл, реңі, мүйізді қабаты, емізікі қабаты, торлы қабаты.Аннотация
Қазіргі кезде нарық экономикасы жағдайында қаракөл елтірісінің сапасын арттыруға кедергі келтіріп отырған бірқатар мәселелер бар. Оның бірі қаракөл қойының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, селекциялық асылдандыру жұмыстарының тиімді әдістерін, әліде болса жетілдіру керектігі және әр түрлі - түсті қозылардың тері-жүн жабындысының гистоморфологиялық құрылымдарын терең зерттеу және қаракөл қойларының өнімділік сапасын арттыру.
Аталған зерттеудің мақсаты - көк түсті қаракөл қойларынан туылған әр түрлі реңді жакет елтірілік типті қозылардың гистоморфологиялық көрсеткіштерін зерттеу.
Зерттеу нәтижесінде терінің торлы қабатының қалыңдығы бойынша да қара - көк түсті жакетті елтірілік типті маржан реңділерінде – 532,2 мкм, қара көк реңділерінде – 537,7 мкм құрады немесе ашық - көк түсті жакет елтірілік типтеріндегі қозылардың сүт реңділер мен орташа - көк түсті көгілдір реңділерге қарағанда сәйкесінше 43,4 (8,78%) және 46,5 мкм (9,47%) қалың болатындығы анықталды (Р<0,05).
Екінші реттік жүн ұяшықтарының диаметрі орташа - көк түсті, қорғасын реңді қозыларында қара - көк түсті қаракөк реңді және болат реңді қозыларға қарағанда тиісінше 1,48% және 7,44% қалыңдау екендігін көруге болады. Екінші реттік жүн ұяшықтарының диаметрінің ауытқу коэффициенті Сv=15,6-20,5 аралығында болды. Екінші реттік жүн ұяшықтарының саны бойынша ашық - көк түсті болат реңді жакет елтірілік типтері қозыларында орташа - көк түсті, көгілдір реңді және маржан реңді қозыларға қарағанда тиісінше 6,04% және 9,79% (Р<0,05) көп болатынын көруге болады. Тер бездерінің саны бойынша май бездері саны бойынша ара қатынасы (ТБ/МБ) ашық көк түсті қозыларында 1,90 – 1,95 дана, орташа - көк түсті қозыларында 1,95 – 2,03 және қара - көк түсті қозыларында 1,89 – 1,91 дана аралығында болатыны анықталды.
Целью настоящего исследования является изучение гистоморфологических особенностей ягнят разных расцветок жакетного смушкового типа, полученных от серых каракульских овец.
По результатам исследования у тёмно-серых ягнят жакетного типа перламутровой расцветки толщина ретикулярного слоя кожи составила 532,2 мкм у темно-серых - 537,7 мкм, или на 43,4% (8,78%) и 46,5 мкм (9,47%) толще, чем у ягнят светло-серой окраски молочной расцветки и средне- серой окраски голубой расцветки жакетного смушкового типа (P <0,05).
Видно, что у ягнят средне-серой окраски свинцовой расцветки диаметр вторичных волосяных фолликулов на 1,48% и 7,44% толще, чем у ягнят темно-серой окраски стальной и голубой расцветок соответственно. Коэффициент отклонения диаметра волосяных вторичных фолликул шерсти колебался в пределах Cv = 15,6-20,5.
По количеству вторичных волосяных фолликул видно, что у ягнят светло-серой окраски стальной расцветки жакетного смушкового типа на 6,04% и 9,79% больше, чем у ягнят светло-серой окраски голубой и перламутровой расцветок (Р<0,05). По соотношению числа потовых и сальных желез (СЖ/ПЖ) установлено, что у светло-серых ягнят составляет в пределах 1,90-1,95 штук, у средне-серых ягнят 1,95-2,03 и у темно-серых ягнят 1,89-1,91.
Библиографиялық сілтемелер
Aktas A., Daglioglu S., et al. Examination of structural features of skin in sheep breeds fetuses with histological methods // Kafkas Unis Vet Derg. 2009; 15; - P. 391-6.
Banks W.J. Applied Veterinary Histology. William and Wilkins, Baltimore London. (1993); - P. 341– 371.
Bragulla H.H., Hombergwer D.G. Structure and Functions of Keratin Proteins in Simple Stratified Keratinized and Cornified epithelium // J. Anat. 214: (2009); - P. 516–550
Bovell D.L, Corbett A.D., Holme S., Macdonalld A., Harker M. The absence of apocrine glands in the human axilla has disease pathogenetic implications including axillare hyperhidrosis // Bri. J. dermatol. 150 (6): (2007); - P. 1278–1286 .
Carter H.B. Groups of hair follicles in sheep //New in sheep breeding. – M., -1957. –P. 48-51.
Colville T., Bassert J.M. Clinical Anatomy and physiology for veterinary Technicians. 2nd ed. (2008); - P. 131–138.
Diomidova N.A. Features of the structure and development of the skin in gray karakul lambs //Tr. IMZn AN USSR, issue 7, -1952. – P. 114-119.
Diomidova N.A. Individual features of the structure and development of the skin and hair follicles in karakul lambs // Karakul breeding and fur farming. – 1957. - №1. – P. 24-26.
Diomidova N.A., Panfilova V.P., Suslina E.S. Methodology for the hair follicles in sheep. –M., - 1960. – 39 p.
Edmonds R Coopes S The importance of elastin distribution and morphology in ovine leather // J Aqeic. 2012. https://orion.euetii.upc.es/3web/catA3/journal/repo/2012/V63N3/ eng/01.pdf.
Erezhepov S. Age-related changes in the thickness of the skin and hair follicles in Karakul sheep of various astrakhan types //Sheep, goats, woolen business.– 2015. № 4. – P. 48-49.
Erezhepov S. Conjugation of the histostructure of the skin with economically useful traits of Karakul lambs //Sheep, goats, woolen business.– 2016. № 4. – P. 30-31.
Erezhepov S. Histostructure of the skin of karakul lambs of flat astrakhan type, obtained form various options of selecting karakul seep according to the astrakhan type //Sheep, goats, woolen business.– 2015. № 4. – P. 51-51.
Genkovski D., Gerchev G. Study of the skin Histological structure in ewes from Staroplaninska and Thoroughbred. Biotechnology in animal husbandry Belgrade – Zemun. 23 (5–6). (2007); - P. 191–197.
Gbolagunte G.D., Hambolu J.O., Akpavie S.O. Pathology and leather surface
Appearance of disease aficted Nigerian small ruminant skins //AU JT. 2009; 4: - P. 271-83.
James G.M., Jeffery M. Lookinbill and Marks' principles of dermatology 4thed. (2006); - P. 6.
Junqurira L.C., Carneiro J., Basic Histology. The McGraw– Hill companies, USA, (2005); - P. 370-380.
Kaladinov O. Histomorphological features of the skin of karakul lambs of different astrakhan types // Research, results. – 2007. № 3. – P. 86-88.
Kydyrbaeva A.E.,Nurkalykova B. Histological structure of the skins of karakul lambs of different types of fur // - Almaty. –Bulletin. – 2001. № 9. – P. 7-8.
Kydyrbaeva A.E., Esentureeva G.E. The glandular apparatus of the skin of karakul lambs //Scientific Review. Biological Sciences. – 2017. № 1. –P. 107-112.
Krause W.J., Cutts J.H. Concise text of Histology 2nd ed. (1986); - P. 273-282.
Lakhanova K.M. Age-related changes in the histostructure of the skin of Karakul ewes //Vestnik nauki Kazakh. GAU im. S.Seifullin. – 2009. № 1. –P. 102-105.
Mobini B Histological feature of the skin at diferent regions and in diferent ages of Lori-Bakhiari sheep // Leban Sci J/J Sci Liban. 2015; 16: - P. 89.
Montagna W. The structure and function of skin // 2nd ed. Academic Press. New York USA. (1962); - P. 351-369.
Munger B.L, Brusilow S.W. The histophysiology of rat planter sweat gland Anat. Res. 19: (1971); - P. 6-7.
Narbota B.E., Saniyazova A.Zh. Morphometry of hair follicles of karakul lambs //Modern aspects of the development of agriculture in the southwestern region of Kazakhstan. – 2018. – P. 118-122.
Oznurlu Y., Celik I., Sur E., Telatar T., Ozparlak H. Comparative Skin Histology of the White New Zealand and Angora Rabbits // J Anim Vet Adv. 2009; 8: - P. 1694-1701.
Ombaev A., Ilyasov A. Technology of complete processing of animal skins // -Almaty, LLP Publishing house Bastau . -2007. – 168 p.
Richard W., Hunter J., Savin J., Dahl M. Clinical dermatology (4thed) malden massachuesttes USA // Black net publishing. (2008); - P. 268
William J., Timothy B., Dirk E.. Andrews' Disease of the skin: clinical Dermatology (10th ed). Saunders. (2005); - P. 2.
