BERBERIS HETEROPODA ТҰҚЫМДАРЫНЫҢ IN VITRO КОЛЛЕКЦИЯСЫН ЖӘНЕ КРИОГЕНДІ БАНКІН ҚҰРУ
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2022.v93.i4.01Кілттік сөздер:
Berberis heteropoda;, тұқым;, сұйық азот;, стратификация;, зертханалық өнгіштігі;, in vitro культурасы;, криогенді банк.Аннотация
Berberis heteropoda Schrenk тұқымдарының 8 формасын әртүрлі өңдеу түрлерінің әсері зерттелді. Осы түрдегі жаңа жиналған тұқымдарының зертханалық өнгіштігі (ЗӨ) 5% аспады. Тұқымның өнуін ынталандыру үшін келесі өңдеу түрлері қолданылды: -196°C температурада 20 сағат бойы сұйық азоттың (СА) әсер етуі; 4°С температурада 8 апта бойы ылғалды перлитте стратификация; сонымен қатар 20 сағат бойы СА-та алдын ала батыру стратификациясы. СA-пен өңдегеннен кейін ЗӨ орта есеппен 2,8 есе өсті. 1-5 және 8 үлгілерде СA әсерінен бұрын да, одан кейін де өну байқалмады, бұл үлкен тұқымдардағы судың жоғары болуына байланысты. Айта кету керек, стратификация тұқымның өну энергиясын жылдамдатты, сонымен қатар стратификациядан кейінгі ЗӨ орташа есеппен 21,6% құрады, бұл қосымша өңдеусіз тұқымдардың ЗӨ-ден 5 есе жоғары.
Алынған өркендер 30 г/л сахароза, 0,8 мг/л 6-бензиламинопурин, 0,02 мг/л индолил май қышқылы, 0,1 мг/л гибберелл қышқылы, 1 мг/л аскорбин қышқылы, 1 мг/л кальций пантотенаты, 4 г/л агар, 1,75 г/л джелрайт, рН 5,7 бар Мурасиге және Скуга қоректік ортаға in vitro культурасына енгізілді. Арнайы 523 қоректік ортада тексеруден кейінгі өркендердің өміршеңдігі 46,4% құрады. B. heteropoda 8 үлгідегі тұқымдары -196°С температурада криогенді банкке, 3 үлгі -20°С температурада ұзақ сақтауға қойылды.
Библиографиялық сілтемелер
Abd E., Wahab A.E., Ghareeb D.A., Sarhan E.E., Abu-Serie M.M., El Demellawy M.A. In vitro biological assessment of Berberis vulgaris and its active constituent, berberine: antioxidants, antiacetylcholinesterase, anti-diabetic and anticancer effects // BMC Complement Altern Med. 2013. Vol. 13(1), – No. 218. P. 13-18.
Bareke T. Biology of seed development and germination physiology // Plants & Agriculture Research. 2018. Vol. 8. Issue 4. Р. 336-346.
Begenov A., Mukhitdinov N., Ametov A., Nazarbekova S., Kuatbayev A., Tynybekov B., Abidkulova K., Ydyrys A. Assessment of the Current Status of Populations of Kazakh Rare Plants (Berberis iliensis M. Pop)/ // World Applied Sciences Journal. 2014. Vol. 30 (1). P. 105-109.
Bewley J.D., Black M. Physiology and biochemistry of seeds in relation to germination. – Berlin; Heidelberg; New York, 1982. Vol. 2. 375 p.
Chekalin S.V., Pozharskij A.S., Ishaeva A.N. “Barbarisy Jugo-vostochnogo i Juzhnogo Kazahstana / pri uchastii N.A. Ismailovoj, V.A. Masalovoj, S.V. Nabievoj, T.I. Rechickoj, G.S. Zhunusova, A.I. Eliseevoj / [Barberries of Southeastern and Southern Kazakhstan]”. Almaty: TOO «Luxe media Group», (2017): 92 (In Russian)
Dowsett C.A., James T., Trivedi P. Adaption of a technique for the accelerated ageing of weed seeds to evaluate their longevity // New Zealand Plant Protection. 2012. Vol. 65. P. 69-73.
Dumet D., Benson E.E., Engelmann F., Hiroko T. The use of physical and biochemical studies to elucidate and reduce cryopreservation-induced damage in hydrated desiccated plant germplasm // Ed. Int. Plant Genetics Resources Institute. 2000. – P. 43-56.
“Flora Kazahstana / pod red. N.V. Pavlova /. [Flora of Kazahstan].” Alma-Ata: Izd-vo AN KazSSR, T. III, (1960): 459 (In Russian)
Gao Y., Wang F., Song Y., Liu H. The status of and trends in the pharmacology of berberine: a bibliometric review // Chinese medicine. – 2020. - No 15(1). P. 1-13.
Hosry L.E., Boyer L., Garayev E.E., Mabrouki F., Bun S.S., Debrauwer L., Auezova L., Cheble E., Elias R. Chemical composition, antioxidant and cytotoxic activities of roots and fruits of Berberis libanotica // Nat. Prod. Commun. 2016. P. 645-648.
Kalmarzi R.N., Naleini S.N., Ashtary-Larky D., Peluso I., Jouybari L., Rafi A., Ghorat F., Heidari N., Sharifian F., Jalal Mardaneh P., Aiello P., Helbi S., Kooti W. Anti-inflammatory and immunomodulatory effects of barberry (Berberis vulgaris) and its main compound // Oxid. Med. Cell. Longev. – 2019. P. 1-10.
“Krasnaia kniha Kazakhstana. Rasteniia [Red book of Kazakhstan. Plants]” Vol. 2. Astana: TOO «ArtPrintXXI» (2014): 452 (In Russian)
Kushnarenko S.V., Muhitdinova Z.R., Aralbaeva M.M. “Kriokonservacija semjan: Metodicheskie rekomendacii [Cryopreservation of seeds: Guidelines].” Almaty: Tipografija “TST-Company”, (2011): 33 (In Russian)
Kushnarenko S.V., Salnikov E., Nurtazin M., Mukhitdinova Z., Rakhimbaev I., Reed B.M. Characterization and Cryopreservation of Malus sieversii Seeds // The Asian and Australasian Journal of Plant Science and Biotechnology. 2010. Vol. 4 (Special Issue 1). P. 5-9.
Lakin G.F. “Biometrija: Uchebnoe posobie dlja biol. spec. vuzov / 4-e izd., pererab. i dop. [Biometrics: Textbook for biological specialties of universities / 4th edition, revised and enlarged].” M.: Vyssh. shkola, (1990): 352 (In Russian)
Li L., Zhu H. M., Yan Q., Li S.Y., Li F. The antibacterial activity of Berberis heteropoda Schrenk and its effect on irritable bowel syndrome in rats // Chin. J. Nat. Med. 2020. No. 18. P. 356-68.
Nikolaeva M.G. Razumova M.V., Gladkova V.N. “Spravochnik po prorashhivaniju pokojashhihsja semjan [A guide to germinating of dormant seeds].” Leningrad: Nauka, (1985): 348 (In Russian)
Popov A.S. “Kriogennoe hranenie kul'tur kletok rastenij [Cryogenic storage of plant cell cultures].” Kul'tura kletok rastenij. M: Nauka, (1981): 150-162 (In Russian)
Romadanova N.V., Karasholakova L.N., Eshbakova K.A., Özek G., Özek T., Yur S., Kushnarenko S.V. Phytochemical analysis and antioxidant activity of Berberis iliensis M. Pop and Berberis integerrima Bunge fruits pulp // Res. on Crops. 2021. Vol. 22(4). P. 940-947.
Romadanova N.V., Karasholakova N., Mahmutova I.A., Ishmuratova M.Ju, Kopytkova L.A., Kabulova F.D., Kushnarenko S.V. “Sohranenie geneticheskogo materiala nekotoryh vidov barbarisa v kriobanke [Preservation of some barberry species genetic material in a cryobank].” // Vestnik Karagandinskogo Univeriteta. No. 3(95). (2019): 20-26 (In Russian)
Romadanova N.V., Mishustina S.A., Karasholakova L.N., Aralbaeva M.M., Rahimbaev I.R., Kushnarenko S.V. “Sozdanie kollekcii in vitro dikorastushhih vidov Berberis sp. [Creation of an in vitro collection of wild Berberis sp.].” Bjulleten' Gosudarstvennogo Nikitskogo botanicheskogo sada. No. 121. (2016): 69-76. (In Russian)
Romadanova, N.V. “Biotehnologija poluchenija ozdorovlennyh sazhencev jabloni: monografija. [Biotechnology for obtaining virus free apple planting stocks: a monograph].” Almaty, (2020): 132 (In Russian)
Romadanova N.V., Mishustina S.A., Matakova G.N., Kuhsnarenko S.V., Rakhimbaev I.R., Reed B.M. In vitro collection of Malus shoot cultures for cryogenic bank development in Kazakhstan // Acta Horticulturae, March 2016 – Vol. 1113. – Р. 271-277.
Romadanova N.V., Mishustina S.A., Karasholakova L.N., Aralbaeva M.M., Kabulova F.D., Abidkulova K.T., Kushnarenko S.V. “Vvedenie v kul'turu in vitro dikorastushhih vidov Berberis flory Kazahstana i Uzbekistana [Introduction to in vitro culture of wild Berberis species of the flora of Kazakhstan and Uzbekistan].” Vestnik KazNU im. al'-Farabi, serija biologicheskaja, No 3 (65), 2015. – S. 346-354.
SYSTAT (2007) SYSTAT 12.0, SYSTAT Software, Inc, San Jose, CA, pp. Statistics software.
Tang J, Feng Y., Tsao S., Wang N., Curtain R., and Wang Y. Berberine and Coptidis Rhizoma as novel antineoplastic agents: a review of traditional use and biomedical investigations // J. Ethnopharmacol. 2009. Vol. 126. – P. 5-17.
Viss, P.R., Brooks E.M., Driver J.A. A simplified method for the control of bacterial contamination in woody plant tissue culture // In Vitro Cell. Dev. Biol. 1991. Vol. 27. P. 42.
