ARTEMISIA HEPTAPOTAMICA POLJAK. ЭНДЕМ ТҮРІНІҢ ЖАСТЫҚ ҚҰРАМЫ, САНЫ, ТЫҒЫЗДЫҒЫ
DOI:
https://doi.org/10.26577/eb.2021.v88.i3.01Аннотация
Мақалада Солтүстік Тянь-Шань аймағында кездесетін Artemisia heptapotamica Poljak. эндем түрінің тіршілік ету ортасы, жастық құрамы, саны, тығыздығы және таралу ареалы сипатталды. Өсімдіктердің эндем түрлері ең әлсіз объектілер болып табылады. Олардың тіршілік ету ортасы тар, көбінесе антропогендік факторлардың әсеріне төтеп бермейді, сондықтан оларды зерттеу қазіргі таңда қолға алынуда.
Зерттеу мақсатына сәйкес ценопопуляциялардың саны, тығыздығы, жастық құрамын анықтау А.А.Уранов, О.В.Смирнов және Т.А.Работнов әдістері бойынша жүргізілді. Зерттеуге негізгі 3 популяция алынды, олар - Бартоғай су қоймасы, Іле Алатауы (популяция 1), Шоңжы маңы, Іле Алатауы (популяция 2), Көкпек ауылы, Іле Алатауы (популяция 3) ценопопуляциялары. Барлық ценопопуляцияларда 10 үлгі алаңшалары, 1м2 салынды және түрдің саны, биіктігі, жайылу диаметрі, гүл саны, гүлдердің ұзындығы, топырақ типі және де қауымдастық типі анықталды.
Библиографиялық сілтемелер
Abad MJ, Bedoya LM, Apaza L, Bermejo P. (2012) The Artemisia L. genus:areview ofbioactiveessentialoils. Molecules,
№17(3), pp. 2542-2566.
Akeroyd J (2002). A rational look at extinction. Plant Talk, Vol. 28. pp. 35-37.
Atazhanova G.A. (2004) Perspektivy ispol’zovaniya v meditsinskoy praktike efirnykh masel rasteniy flory Kazakhstana.
Khimiya i primeneniye prirodnykh i sinteticheskikh biologicheski aktivnykh soyedineniy. – Almaty: Kompleks, pp. 230-235.
Bora, K.S., Sharma, A. (2011) The genus Artemisia: a comprehensive review. Pharm. Biol, №49, pp. 101–109.
Dudchenko L. G., Koz’yakov A. S., Krivenko V. V. (1989) Pryano-aromaticheskiye i pryano-vkusovyye rasteniya. Spravochnik.
Otv. red. K. M. Sytnik. – K.: Naukova dumka, p. 304, 100 000 ekz.
Flora Kazakhstana (1966) Alma – Ata: Nauka, Vol. 9, pp. 76 – 140.7 Flora SSSR (1964). M. Izd – vo AN SSSR, Vol. 26,
p. 78.
Global strategy for plant conservation (2002). Kew, p 62.
Kiyak V. G. (2011) Small plant populations: problems and prospects of research. V. G. Kiyak, Botany and Mycology: problems
and prospects for 2011-2020, pp. 18-20.
Markov M. V. (1962) Obshchaya geobotanika. M. Vysshaya shkola.
Materials of the project workshop: Planning for the conservation of biological diversity at the national level to support the
implementation of The strategic plan of the Convention on biological diversity in the Republic of Kazakhstan for 2010-2011(2012)
. The UNDP project on National biodiversity Strategy and databases. – Almaty.
Mirkin B. M., Rozenberg G. S. (1978) Fitotsenologiya. M, Nauka.
Mukhitdinov N.M. (2011) Geobotany [textbook]. Almaty Daur, pp. 300-344.
Mukhitdinov N.M. (2007) Basics of biogeocenology [textbook]. Almaty, Al-Farabi Kazakh National University, pp. 110-
Mukhitdinov N.M., Almerekova Sh.S., Serbaeva A.D. (2019) Cenopopulation of plants (textbook). Al-Farabi Kazakh National
University, pp. 102-130.
Natsional’naya strategiya i plan deystviy po sokhraneniyu bioraznoobraziya (1999) Kokshetau.
Okhrana okruzhayushchey sredy v Respublike Kazakhstan: statisticheskiy sbornik (2000) Agentstvo Respubliki Kazakhstan
po statistike.
Rabotiov T.A. (1950) Zhiznennyy tsikl mnogoletnikh travyanistykh rasteniy v lugovykh tsenozakh. – Tr. bot. in-ta AN
SSSR, Geobotanika, M.~L. Izd- vo AN SSSR. № 3, Vol 6.
Rabotnov T.A. (1960) Metoda izucheniya semennogo razmnozheniya travyanistaya rasteniy v soobshchestvakh. kn. “Polevaya
geobotanika”, M.-L. Izd-vo AN SSSR. Vol. II.
Rabotnov T.A. (1903) Fitotsenologiya. Ied-vo MU.
Pavlov N.V. (1938) Flora Tsentral’nogo Kazakhstana. M. L. Izd-vo AN SSSR, Vol. 3, pp. 400-428.
Smirnova O.V. (1969) Chislennost’ i vozrastnoy sostav populyatsiy nekotorykh komponentov travyanogo pokrova dubrav.
V kn. “Voprosy morfogeneza tsvetkovykh rasteniy y stroshshya ikh populyatsiy”, M. “Nauka”.
Smirnova O.V. (1960) Ob”yem schetnoy yedinitsy pri izuchenii tsenopopulyatsiy rasteniy razlichnykh biomorf. V kn. “Tsenopopulyatsii
rasteniy (osnovnyye ponyatiya i struktura)”. M. “Nauka”.
Uranov A.A. , Serebryakova T.I. (1976) Plant cenopopulations (basic concepts, structure). M., Science M., Nauka.
Valles, J., McArthur, E.D. (2001) Artemisia systematics and phylogeny: Cytogenetic and molecular insights. In: McArthur,
E. D., Fairbanks, D. J. (comp.) Shrubland Ecosystem Genetics and Biodiversity: Proceedings, 13–15 June 2000, Provo, UT. Proc.
RMRS-P-21. U.S. – Ogden: Department of Agriculture, Forest Service, Rocky Mountain Research Station, pp. 67–74.
Who O. (2003) Traditional Medicine. №134.
