Балалар мен жасөспірімдердің қалыпты жағдайдағы және динамикалық жүктемеден кейінгі жүрек-қантамыр жүйесінің жасқа сай ерекшеліктері
106 33
Кілттік сөздер:
сердечно-сосудистая система, гемодинамические показатели, частота сердечных сокращений, систолический объем крови, минутный объем крови, артериальное давление.Аннотация
Гемодинамикалық көрсеткіштері физиологиялық жүйелердің жасқа сай ерекшеліктерімен белгіленеді, әсіресе қанайналу жүйесі. Жас кезеңдерінде жүрек-қантамыр жүйесі онтогенездің түрлі этаптарында негізінен зат және энергия алмасудың арнайы өзгерістерімен қамтамасыз етілген бірнеше ерекшеліктер арқылы сипатталады. Балалар жүрегінің еті энергияны көп жұмсайды. Сондықтан, жүрек етіндегі тотықтану процестері қызу жүреді. Жүрек бұлшық еті оттегіні көп мөлшерде тұтынады. 3 сынып және 10 сыныпта оқитын қыз балалар мен осы жастағы ұл балалардың қалыпты жағдайдағағы және динамикалық жүктемеден кейінгі гемодинамикалық көрсеткіштерін салыстырғанда келесі нәтижелер анықталды. 3 сынып және 10 сыныпта оқитын қыз балалар мен осы жастағы ұл балалардың қалыпты жағдайға қарағанда динамикалық жүктемеден кейінгі гемодинамикалық көрсеткіштерін салыстырғанда систолалық артерия қысымы, диастолалық артерия қысымы, жүректің жиырылу жиілігі және қанның минуттық көлемі жоғарғы дәрежені, ал қанның систолалық көлемі төменгі дәрежені көрсетті.Библиографиялық сілтемелер
Әдебиеттер
1. Зайнеев М.М. Состояниеандрогенной и глюкокортикоиднойфункциинадпочечников у детей 8-15 лет в процессеадаптации к учебнойнагрузке / Шайхелисламова М.В., Дикопольская Н.Б., Валеев И.Р., Ситдикова A.A., Святова Н.В., Зайнеев М.М. // Рос.физиол.журн. им. И.М.Сеченова, 2004. -Т.90. -№8.-с.414.
2. Ванюшин Ю.С. Компенсаторно-адаптационные реакции кардиореспираторных систем // Автореф. Дисс.докт.биол.наук. Казань, 2001.
3. Данилова Н.Н., Крылова А.Л. Физиология высшей неврной деятельности. - М.: Наука,1989. – 263 с.
4. Физиология человека: В 4-х томах.Перв. с англ./ Подред.Р.Шмидта и Г.Тевса.– М.:Мир,1986. - Т. 3. - 288 с.; Т.4. –312 с.
5. Сәтбаева Х.Қ., Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б. Адам физиологиясы. Алматы: Рауан, 2005. – 238 с.
6. Ермолаев Ю.А.Возрастная физиология:Учебноепособиедлястудентоввысш. и сред.проф.учеб.заведенийфиз.культ. – М.: Спорт Академ Пресс, 2001. – 443 с.
7. Морман Д.Физиология сердечно-сосудистой системы. - СПб.: Питер, 2000. - С. 12–82, 139–141.
8. Физиология человека : учеб.пособие / А.А. Семенович. - Минск: Высш. шк., 2009. - 544 с. - С. 308––330.
9. Доцоев Л.Я., Усынин, A.M., Вагнер Н.И., Тутатчиков А.Т. Функциональное состояние учащихся 11-12 лет в условиях интенсивных учебных нагрузок по данным анализа вариабельности сердечного ритма // Физиология человека. 2003. - Т.29.- №4.- С62-
10. Батенкова И.В. Особенности функционирования сердечно - сосудистой системы младших школьников в условиях реализации различных педагогических систем: / Батенкова И.В. // Автореф. дис. канд. биол. наук. -Казань, 2001. 22 с.
REFERENCEs
1. Zajneev M.M. Sostojanieandrogennoj i gljukokortikoidnojfunkciinadpochechnikov u detej 8-15 let v processeadaptacii k uchebnojnagruzke / Shajhelislamova M.V., Dikopol'skaja N.B., Valeev I.R., Sitdikova A.A., Svjatova N.V., Zajneev M.M. // Ros.fiziol.zhurn. im. I.M.Sechenova, 2004. -T.90. -№8.-s.414.
2. VanjushinJu.S. Kompensatorno-adaptacionnyereakciikardiorespiratornyhsistem // Avtoref. Diss.dokt.biol.nauk. Kazan', 2001.
3. Danilova N.N., Krylova A.L. Fiziologijavysshejnevrnojdejatel'nosti. - M.: Nauka,1989. – 263 s.
4. Fiziologijacheloveka: V 4-h tomah. Perv.sangl. / Pod red. R. ShmidtaiG.Tevsa. – M.: Mir, 1986. - T. 3. - 288 s.; T.4. – 312 s.
5. Sәtbaeva H.Қ., Өtepbergenov A.A., NіldіbaevaZh.B. Adam fiziologijasy. Almaty: Rauan, 2005. – 238 s.
6. ErmolaevJu.A. Vozrastnajafiziologija: Uchebnoeposobiedljastudentovvyssh. isred. prof. ucheb. zavedenijfiz. kul't. – M.: Sport Akadem Press, 2001. – 443 s.
7. Morman D. Fiziologijaserdechno-sosudistojsistemy. - SPb.: Piter, 2000. - S. 12–82, 139–141.
8. Fiziologijacheloveka :ucheb. posobie / A.A. Semenovich. - Minsk: Vyssh. shk., 2009. - 544 s. - S. 308––330.
9. DocoevL.Ja., Usynin, A.M., Vagner N.I., Tutatchikov A.T. Funkcional'noesostojanieuchashhihsja 11-12 let v uslovijahintensivnyhuchebnyhnagruzokpodannymanalizavariabel'nostiserdechnogoritma // Fiziologijacheloveka. 2003. - T.29.- №4.- S62-
10. Batenkova I.V. Osobennostifunkcionirovanijaserdechno - sosudistojsistemymladshihshkol'nikov v uslovijahrealizaciirazlichnyhpedagogicheskihsistem: / Batenkova I.V. // Avtoref. dis. kand. biol. nauk. -Kazan', 2001. 22 s.
1. Зайнеев М.М. Состояниеандрогенной и глюкокортикоиднойфункциинадпочечников у детей 8-15 лет в процессеадаптации к учебнойнагрузке / Шайхелисламова М.В., Дикопольская Н.Б., Валеев И.Р., Ситдикова A.A., Святова Н.В., Зайнеев М.М. // Рос.физиол.журн. им. И.М.Сеченова, 2004. -Т.90. -№8.-с.414.
2. Ванюшин Ю.С. Компенсаторно-адаптационные реакции кардиореспираторных систем // Автореф. Дисс.докт.биол.наук. Казань, 2001.
3. Данилова Н.Н., Крылова А.Л. Физиология высшей неврной деятельности. - М.: Наука,1989. – 263 с.
4. Физиология человека: В 4-х томах.Перв. с англ./ Подред.Р.Шмидта и Г.Тевса.– М.:Мир,1986. - Т. 3. - 288 с.; Т.4. –312 с.
5. Сәтбаева Х.Қ., Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б. Адам физиологиясы. Алматы: Рауан, 2005. – 238 с.
6. Ермолаев Ю.А.Возрастная физиология:Учебноепособиедлястудентоввысш. и сред.проф.учеб.заведенийфиз.культ. – М.: Спорт Академ Пресс, 2001. – 443 с.
7. Морман Д.Физиология сердечно-сосудистой системы. - СПб.: Питер, 2000. - С. 12–82, 139–141.
8. Физиология человека : учеб.пособие / А.А. Семенович. - Минск: Высш. шк., 2009. - 544 с. - С. 308––330.
9. Доцоев Л.Я., Усынин, A.M., Вагнер Н.И., Тутатчиков А.Т. Функциональное состояние учащихся 11-12 лет в условиях интенсивных учебных нагрузок по данным анализа вариабельности сердечного ритма // Физиология человека. 2003. - Т.29.- №4.- С62-
10. Батенкова И.В. Особенности функционирования сердечно - сосудистой системы младших школьников в условиях реализации различных педагогических систем: / Батенкова И.В. // Автореф. дис. канд. биол. наук. -Казань, 2001. 22 с.
REFERENCEs
1. Zajneev M.M. Sostojanieandrogennoj i gljukokortikoidnojfunkciinadpochechnikov u detej 8-15 let v processeadaptacii k uchebnojnagruzke / Shajhelislamova M.V., Dikopol'skaja N.B., Valeev I.R., Sitdikova A.A., Svjatova N.V., Zajneev M.M. // Ros.fiziol.zhurn. im. I.M.Sechenova, 2004. -T.90. -№8.-s.414.
2. VanjushinJu.S. Kompensatorno-adaptacionnyereakciikardiorespiratornyhsistem // Avtoref. Diss.dokt.biol.nauk. Kazan', 2001.
3. Danilova N.N., Krylova A.L. Fiziologijavysshejnevrnojdejatel'nosti. - M.: Nauka,1989. – 263 s.
4. Fiziologijacheloveka: V 4-h tomah. Perv.sangl. / Pod red. R. ShmidtaiG.Tevsa. – M.: Mir, 1986. - T. 3. - 288 s.; T.4. – 312 s.
5. Sәtbaeva H.Қ., Өtepbergenov A.A., NіldіbaevaZh.B. Adam fiziologijasy. Almaty: Rauan, 2005. – 238 s.
6. ErmolaevJu.A. Vozrastnajafiziologija: Uchebnoeposobiedljastudentovvyssh. isred. prof. ucheb. zavedenijfiz. kul't. – M.: Sport Akadem Press, 2001. – 443 s.
7. Morman D. Fiziologijaserdechno-sosudistojsistemy. - SPb.: Piter, 2000. - S. 12–82, 139–141.
8. Fiziologijacheloveka :ucheb. posobie / A.A. Semenovich. - Minsk: Vyssh. shk., 2009. - 544 s. - S. 308––330.
9. DocoevL.Ja., Usynin, A.M., Vagner N.I., Tutatchikov A.T. Funkcional'noesostojanieuchashhihsja 11-12 let v uslovijahintensivnyhuchebnyhnagruzokpodannymanalizavariabel'nostiserdechnogoritma // Fiziologijacheloveka. 2003. - T.29.- №4.- S62-
10. Batenkova I.V. Osobennostifunkcionirovanijaserdechno - sosudistojsistemymladshihshkol'nikov v uslovijahrealizaciirazlichnyhpedagogicheskihsistem: / Batenkova I.V. // Avtoref. dis. kand. biol. nauk. -Kazan', 2001. 22 s.
Жүктелулер
Как цитировать
Srailova, G. T., Maulenova, M. A., & Askarova, Z. A. (2016). Балалар мен жасөспірімдердің қалыпты жағдайдағы және динамикалық жүктемеден кейінгі жүрек-қантамыр жүйесінің жасқа сай ерекшеліктері. ҚазҰУ Хабаршысы. Биология сериясы, 63(1), 330–335. вилучено із https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/1050
Шығарылым
Бөлім
Современные проблемы биомедицины и биофизики
