СКРИНИНГ МИРОВОЙ КОЛЛЕКЦИИ СОИ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ ДНК-МАРКЕРОВ / ДНҚ-МАРКЕРЛЕРІН ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ СОЯНЫҢ ӘЛІМДІК КОЛЛЕКЦИЯСЫНЫҢ СКРИНИНГІ

Авторы

  • Sh. N. Anuarbek Институт биологии и биотехнологии растений КН МОН РК, г. Алматы, Казахстан
  • L. А. Volkova Институт биологии и биотехнологии растений КН МОН РК, г. Алматы, Казахстан
  • Ye. K. Turuspekov Институт биологии и биотехнологии растений КН МОН РК, г. Алматы, Казахстан
  • S. I. Abugalieva Институт биологии и биотехнологии растений КН МОН РК, г. Алматы, Казахстан
        167 107

Ключевые слова:

соя, группы спелости, генетическое разнообразие, SSR-маркеры, пісудің топтары, генетикалық алуантүрлілік, SSR-маркерлер.

Аннотация

Әлемнің 12 елінің селекциясының 120 сорттары мен линияларынан құралған сояның (Glycine max (L.) Merrill) коллекциясы пісудің I, 0, 00 және 000 топтарына сәйкес, гүлдеуі мен дамуы уақыттарының әртүрлілігі ДНҚ-маркерлерін қолдану арқылы талданды. Аталған жұмыста фотопериодпен, гүлдеумен және пісіп-жетілумен байланысқан 25 микросателлитті маркерлер қолданылды. Барлығы 98 аллель анықталды. Орташа тиімді аллельдер саны 2,9 тең. Шеннон мен Нейдің генетикалық алуантүрлілік индекстері, сонымен қатар PIC есептелді. Олар өз кезегінде 1,046, 0,557 және 0,509 тең. Гүлдеудің және дамудың басқа да спецификалық гендері бойынша алынған коллекцияның генетикалық алуантүрлілігінің нәтижелерді және далалық мәліметтерді қоса алғандағы барлық нәтижелер селекционерлермен бірге, Қазақстанның әртүрлі аймақтарындағы сояның төзімділігі мен бейімделуін арттыруға бағытталған бағдарламаларда қолданылады. Коллекция сои (Glycine max (L.) Merrill) состоящая из 120 сортов и линий селекции 12 стран, характеризующаяся различным временем цветения и созревания, соответствующих группам спелости I, 0, 00 и 000, проанализирована с использованием ДНК-маркеров. В работе использовано 25 микросателлитных маркеров, связанных с фотопериодом, цветением и созреванием. Обнаружено 98 аллелей, со средним эффективным количеством аллелей, равным 2,9. Расcчитаны индексы генетического разнообразия Шеннона, Нея и PIC, равные 1,046; 0,557 и 0,509, соответственно. Полученная информация, наряду с результатами анализа генетического разнообразия коллекции по специфическим генам цветения и развития сои и полевых данных, будет использована совместно с селекционерами в программах, направленных на повышение адаптивности и продуктивности сои в различных регионах Казахстана.

Биографии авторов

Sh. N. Anuarbek, Институт биологии и биотехнологии растений КН МОН РК, г. Алматы, Казахстан

Әнуарбек Шынар Нұрланқызы – «Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты» молекулалық генетика лабораториясының стажер-зерттеуші

L. А. Volkova, Институт биологии и биотехнологии растений КН МОН РК, г. Алматы, Казахстан

Волкова Любовь Алексеевна - «Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты» молекулалық генетика лабораториясының ғылыми қызметкері

Ye. K. Turuspekov, Институт биологии и биотехнологии растений КН МОН РК, г. Алматы, Казахстан

Туруспеков Ерлан Кенесбекович – биология ғылымдарының кандидаты, қауымдастырылған профессор «Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты» ШЖҚ РМК Бас директорының ғылыми жұмыс бойынша орынбасары

S. I. Abugalieva, Институт биологии и биотехнологии растений КН МОН РК, г. Алматы, Казахстан

Абугалиева Сауле Изтелеуовна – биология ғылымдарының докторы, қауымдастырылған профессор, «Өсімдіктер биологиясы және биотехнологиясы институты» ШЖҚ РМК, молекулалық генетика лабораториясының меңгерушісі

Библиографические ссылки

ЛИТЕРАТУРА

1. Кудайбергенов М.С., Дидоренко С.В. Состояние, проблемы и перспективы развития семеноводства масличных и зернобобовых культур в республике Казахстан // Международный симпозиум «Состояние и перспективы развития семеноводства в Казахстане», Алмалыбак, 2012.-С. 102-108.
2. Сидорик И.В., Кожахметов А.С., Дидоренко С.В. Перспективы возделывания сои в Костанайской области // Вестник сельскохозяйственной науки Казахстана, 2013, №5. – С.7-11.
3. Сеферова И.В. Эколого-географическая оценка биологического потенциала скороспелых сортов и осеверение сои / И. В. Сеферова, Т. В. Мисюрина, М. А. Никишкина // Сельскохозяйственная биология. – 2007. – № 5. – С. 42-47.
4. Jia H., Jiang B., Wu C., Lu W., Hou W., et al. Maturity Group Classification and Maturity Locus Genotyping of Early-Maturing Soybean Varieties from High-Latitude Cold Regions //PLoS ONE. – 2014. – Vol. 9, №4. – P. e94139. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0094139
5. Ristova D., Šarcevic H., Šimon S., Mihajlov L., Pejic I. Genetic Diversity in Southeast European Soybean Germplasm Revealed by SSR markers // Agriculturae Conspectus Scientificus. – 2010. – Vol. 75. - №1. – P. 21-26.
6. Вишнякова М.А. Исходный материал для современных направлений селекции сои в коллекции ВИР Электронный ресурс./ М.А. Вишнякова, М.А. Бурляева, И.В. Сеферова и др. http://vir.nw.ru/glycine/vladik.htm, 2004.
7. Li W., Han Y., Zhang D., Yang M., Teng W., Jiang Z., Qiu L., Sun G. Genetic diversity in soybean genotypes from north-eastern China and identification of candidate markers associated with maturity rating // Plant Breeding. – 2008. – Vol. 127. – N. 5. – P. 494–500.
8. Molnar S.J.,Rai S., Charette M. and CoberE.R. Simple sequence repeat (SSR) markers linked to E1, E3, E4, and E7 maturity genes in soybean //Genome. – 2003. - Vol.46. – P. 1024-1036. doi/abs/10.1139/g03-079
9. Varshney R.K., Graner A., Sorrells M.E. Genic microsatellite markers in plants: Features and applications // TRENDS in Biotechnology. – 2005. – Vol. 23. - №1. – P. 48-55. http://dx.doi.org/10.1016/j.tibtech.2004.11.005
10. Cregan, P., Jarvik T., Bush A., Shoemaker R., Lark K., Kahler A., Kaya N., Van Toai T., Lohnes D., Chung J., Specht J. An integrated genetic linkage map of the soybean genome // Crop Science. - 1999. – Vol. 39. – P.1464–1490.
11. Zuo Q., Wen Z., Zhang S., Hou J., Gai J., Yu D., Xing H. QTL Identification of the Insensitive Response to Photoperiod and Temperature in Soybean by Association Mapping // Journal of Integrative Agriculture. – 2013. – Vol. 12. – N.8. – P. 1423–1430. doi:10.1016/S2095-3119(13)60554-7.
12. Абугалиева С.И., Волкова Л.А., Жидовинова А.В., Ледовской Ю.С., Туруспеков Е.К. Генотипирование сортов сои Казахстана с использованием ISSR-маркеров // Вестник КазНУ. Серия биологическая. 2010. - №4. – С.8-11.
13. Абугалиева С.И., Волкова Л.А., Нурланова А.А., Жанпеисова А.С., Туруспеков Е.К. ДНК-фингерпринтинг сортов сои Казахстана с использованием микросателлитных маркеров // Биотехнология. Теория и практика. – 2013. - №3. – С. 26-34. http://dx.doi.org/10.11134/ btp.3.2013.4
14. Абугалиева С.И. Генетическое разнообразие сои (Glycine max (L.) Merrill) // Биотехнология. Теория и практика. - 2013. - №4. – С. 13-19. http://dx.doi.org/10.11134/ btp.4.2013.2.
15. Delaporta S.L., Wood J., Hicks J.B. A plant DNA minipreparation. Version II // Plant Mol. Biol. Rep. – 1983. – Vol. 4. – P. 19-21.
16. Botstein D., White R.L., Skolnick M., Davis R.W. Construction of a genetic linkage map in man using restriction fragment length polymorphisms // American Journal of Human Genetics. – 1980. – Vol.32. – P.314-331.
17. Magurran A. Measuring Biological Diversity. Malden, 2004. MA: Blackwell Publishing. 215 p.

REFERENCES

1. Kudaibergenov M.С., Didorenko S.V. State, problems and prospects of development of seed farming of oil-bearing and leguminous crops in the Republic of Kazakhstan // The international symposium "A state and prospects of development of seed farming in Kazakhstan", Almalybak, 2012. - P. 102-108.
2. Sidorik I.V., Kozhakhmetov A.S., Didorenko S.V. Prospects of cultivation of soy in the Kostanay region// The Bulletin of agricultural science of Kazakhstan, 2013, N5. – P.7-11.
3. Seferova I.V. Ecological and geographical assessment of biological potential of early ripening varieties and moving of soybean to the North / I.V. Seferova, Т. V. Misyurina, М.А. Nikishina // Agricultural biology. – 2007. – Vol.5. – P. 42-47.
4. Jia H., Jiang B., Wu C., Lu W., Hou W., et al. Maturity Group Classification and Maturity Locus Genotyping of Early-Maturing Soybean Varieties from High-Latitude Cold Regions //PLoS ONE. – 2014. – Vol. 9, №4. – P. e94139. http://dx.doi.org/10.1371/journal.pone.0094139
5. Ristova D., Šarcevic H., Šimon S., Mihajlov L., Pejic I. Genetic Diversity in Southeast European Soybean Germplasm Revealed by SSR markers // Agriculturae Conspectus Scientificus. – 2010. – Vol. 75. - №1. – P. 21-26.
6. Vishnyakova M.А. Initial material for the modern directions of selection of soy in the VIR collection. Electronik source // Vishnyakova M.А., М.А. Burlyaeva, I.V. Seferova. http://vir.nw.ru/glycine/vladik.htm, 2004.
7. Li W., Han Y., Zhang D., Yang M., Teng W., Jiang Z., Qiu L., Sun G. Genetic diversity in soybean genotypes from north-eastern China and identification of candidate markers associated with maturity rating // Plant Breeding. – 2008. – Vol. 127. – N. 5. – P. 494–500.
8. Molnar S.J.,Rai S., Charette M. and CoberE.R. Simple sequence repeat (SSR) markers linked to E1, E3, E4, and E7 maturity genes in soybean //Genome. – 2003. - Vol.46. – P. 1024-1036. doi/abs/10.1139/g03-079
9. Varshney R.K., Graner A., Sorrells M.E. Genic microsatellite markers in plants: Features and applications // TRENDS in Biotechnology. – 2005. – Vol. 23. - №1. – P. 48-55.
http://dx.doi.org/10.1016/j.tibtech.2004.11.005
10. Cregan, P., Jarvik T., Bush A., Shoemaker R., Lark K., Kahler A., Kaya N., Van Toai T., Lohnes D., Chung J., Specht J. An integrated genetic linkage map of the soybean genome // Crop Science. - 1999. – Vol. 39. – P.1464–1490.
11. Zuo Q., Wen Z., Zhang S., Hou J., Gai J., Yu D., Xing H. QTL Identification of the Insensitive Response to Photoperiod and Temperature in Soybean by Association Mapping // Journal of Integrative Agriculture. – 2013. – Vol. 12. – N.8. – P. 1423–1430. doi:10.1016/S2095-3119(13)60554-7.
12. Abugalieva S.I., Volkova L.A., Zhidovinova A., Ledovskoy Yu., Turuspekov Ye.K. Genotyping of soybean cultivars form Kazakhstan by using ISSR markers // Bulletin of KazNU. Biology. 2010. – Vol.4. – P.8-11.
13. Abugalieva S.I., Volkova L.A., Nurlanova A., Zhanpeisova A., Turuspekov Ye.K. DNA fingerprinting of Kazakhstan’s soybean using microsatellites // Biotechnology. Theory and practice. – 2013. – Vol. 3. – P. 26-34. http://dx.doi.org/10.11134/btp.3.2013.4
14. Abugalieva S.I. Genetic diversity of soybean (Glycine max (L.) Merrill) // Biotechnology. Theory and practice. – 2013. – Vol.4. – P. 13-19. http://dx.doi.org/10.11134/btp.4.2013.2.
15. Delaporta S.L., Wood J., Hicks J.B. A plant DNA minipreparation. Version II // Plant Mol. Biol. Rep. – 1983. – Vol. 4. – P. 19-21.
16. Botstein D., White R.L., Skolnick M., Davis R.W. Construction of a genetic linkage map in man using restriction fragment length polymorphisms // American Journal of Human Genetics. – 1980. – Vol.32. – P.314-331.
17. Magurran A.E. Measuring Biological Diversity. Malden, 2004. MA: Blackwell Publishing. 215 p.

Загрузки

Как цитировать

Anuarbek, S. N., Volkova L. А., Turuspekov, Y. K., & Abugalieva, S. I. (2016). СКРИНИНГ МИРОВОЙ КОЛЛЕКЦИИ СОИ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ ДНК-МАРКЕРОВ / ДНҚ-МАРКЕРЛЕРІН ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ СОЯНЫҢ ӘЛІМДІК КОЛЛЕКЦИЯСЫНЫҢ СКРИНИНГІ. Вестник КазНУ. Серия биологическая, 65(3), 110–117. извлечено от https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/1104

Выпуск

Раздел

МОЛЕКУЛЯРНАЯ БИОЛОГИЯ И ГЕНЕТИКА

Наиболее читаемые статьи этого автора (авторов)