ҚҰРАҚСУ КӨЛДЕРІНІҢ ҚАЗІРГІ КЕЗДЕГІ ИХТИОФАУНАСЫНЫҢ ҚҰРАМЫ (АҚСУ ӨЗЕНІ, БАЛҚАШ КӨЛІ БАССЕЙНІ)

Аннотация

Құрақсу көлдер жүйесіне Рай көлдері, Баклан көлі, Сарыкөл жəне Қоқышкөл кіреді, олар Алматы облысы, Ақсу ауданы, Ақсу өзені сағаларының екі жағында (Балқаш көлі бассейні) ұзынынан созылып орналасқан. Барлық көлдер тұйық жəне ағыссыз, өзеннің сол жəне оң жағалауынан шамамен 2-3-тен 5-6 км-ге дейінгі қашықтықта орналасқан. Құрақсу көлдер жүйесіне, 2010 жылы жүргізілген зерттеулердің нəтижесі көрсеткендей, мұнда келесідей – тұқытəрізділер, жайынтəрізділер, тұқытістəрізділер жəне алабұғатəрізділер отрядтарына жататын, 4 тұқымдасқа біріктірілген, 10 түрлі балықтың (тыран, ақмарқа, мөңке, ақ амур, сазан, амур шабағы, каспий қаракөзі, жайын, медака, балқаш алабұғасы, көксерке) өкілдері мекендейтіні анықталды. Олардың арасында амур шабағы мен медаканың кəсіптік маңызы жоқ. Ихтиофаунаның басым бөлігін каспий қаракөзі, сазан жəне көксерке балықтары құрады. Ауланған кəсіптік балықтардың түрлеріне ұзындық, салмақтық, жастық жəне жыныстық сипаттамаларын қарастыратын биологиялық талдаулар жасалынды. Бұл көрсеткіштер осы балықтардың қолайлы жағдайда тіршілік ететіндігін растады. Жүргізілген шабақтық сүзгі ауларының талдауы көрсеткендей Құрақсу көлдерінде балықтар популяцияларының табиғи көбеюі анықталды жəне бұл көлдерде көктемгі уылдырық шашу кезеңінде кəсіптік балықтардың уылдырық шашуына қолайлы жағдайдың бар екендігін көрсетті. Сондай-ақ Құрақсу көлдер жүйесінің балық өнімділігі қарастырылды жəне Баклан көлінің балық өнімділігі біршама жоғары болды. Республикамыздың ішкі суалабтарындағы жергілікті маңызы бар суқоймалардың балық өнімділігін арттыру мақсатында, кəсіптік балық қорларын тиімді пайдалану мақсатында ғылыми негізделген ұсыныстар берілді. Кураксуская система озер включает Райские озера, оз. Бакланье, Сарыколь и Кокышколь, которые расположены последовательно по обе стороны устья р. Аксу (басс. оз.Балхаш), Аксуского района, Алматинской области. Все озера замкнутые, бессточные, расположены справо и слево от реки на расстоянии примерно от 2-3 до 5-6 км. Самым большим среди них является оз. Бакланье. Результаты исследований Кураксуской системы озер, проведенных в 2010 году, показали, что там обитает 10 видов (лещ, жерех, карась, белый амур, сазан, амурский чебачок, вобла, сом, медака, балхашский окунь, судак) рыб, относящихся к 4 семействам следующих отрядов: карпообразные, сомообразные, карпозубообразные и окунеобразные, среди которых только амурский чебачок и медака относятся к непромысловым объектам. Доминирующими промысловыми видами ихтиофауны во всех озерах были вобла, сазан и судак. Проведен биологический анализ промысловых видов рыб, включающий размерные, весовые, возрастные, половые характеристики, которые свидетельствуют о благоприятных условиях обитания гидробионтов. В исследованных водоемах в весенний нерестовой период по результатом лова мальковым бреднем изучено природное воспроизводство популяций рыб. Также рассматривается рыбопродуктивность озер Кураксуской системы, при этом наибольшей рыбопродуктивностью характеризуется оз. Бакланье. В целях увеличения рыбопродуктивности внутренних водоемов местного значения даны научно-обоснованные рекомендации по рациональному использованию промысловых рыб.