Обогащение университетская коллекция фасоли и изучение ее морфогенетических особенностей. Университеттік үрмебұршақ коллекциясын толықтыру және морфогенетикалық ерекшіліктерін зерттеу

Авторы

  • Z. Aytasheva al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan
  • A. Rysbekova al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan
  • S. Baiseyitova al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan
  • B. Zhumabayeva al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan
  • E. Djangalina al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan
  • Zh. Urazova al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan
  • Q. Tagaev al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan
        60 21         60 26

Ключевые слова:

фасоль обыкновенная, Phaseolus vulgaris L., зрелость семян, прорастание,

Аннотация

В статье приводятся результаты изучения основных морфогенетических особенностей коллекции фасоли из разных почвенно-климатических зон. Коллекция выращивалась в горных и степных зонах Алматинской области. Было установлено, что сортообразец "Луна" чешской коллекции является самым раннеспелым.Проведенный кластерный анализ по морфогенетическим признакам позволил установить различия по всхожести между казахстанскими и чешскими линиями фасоли. Местная линия "Назым" ближе к чешкой линии "Зузка", в то время как местная линия "Талгат" является более отдаленной от двух других чешских сортов "Катка" и "Луна". С использованием местной линии "Актатти», было исследовано влияние нового отечественного биорганоминерального удобрения на ряд морфогенетических признаков и показано увеличение урожая на 25%. Коллекция фасоли была обогащена шестью французскими сортами. Мақалада әр түрлі топырақ-климаттық аудандарда өсірілген үрмебұршақ коллекциясының негізгі морфогенетикалық ерекшеліктерін зерттеудің нәтижелері келтірген. Коллекция Алматы облысында таулы және далалық аймақтарында өсірілген. Чех коллекциясының «Луна» сортүлгісінің ерте жетілу мерзімі анықталды. Морфогенетикалық белгілері бойынша жүргізілген кластерлық талдау казақстан және чех линияларының арасында өну қабілеті бойынша айырмашылықтарды табылды. Жергілікті «Назым» линиясы чех линиясы "Зузка" сортына жақын, ал жергілікті "Талгат" линиясы басқа чех сорт линиялары "Катка" и "Луна" қарағанда алшақ. Жергілікті "Актатти» линиясының бір қатар мофогенетикалық белгілеріне жаңа отандық биорганикалық тыңайтқыштың әсері зерттелініп, түсімнің 25%-ке асқаны көрсетілді. Үрмебұршақ коллекциясына алты француз сорты қосылды.

Библиографические ссылки

1. Bodnar G.V., Lavrinenko G.T. (1977). Grain legume crops. Moscow, USSR: Kolos, 256.

2. Zhukovsky P.N. (1971). Crops and their relations. Leningrad, USSR: Kolos, 791.

3. Popov V.P., Martynov O.L. (2001). Morphological and biological peculiarities of few cultivars for common bean in the South of Moscow Region. Proceedings of Russian Acad. Agric. Sci. No. 4: 21-23.

4. Zerfus V.M., Schitov A.G., Kozlova G.Ya. (1997). Factors determining the formation of symbiotic apparatus and its impact on grain legumes productivity in Western Siberia. Agrochemistry. No. 12: 27-31.

5. N.I. Korsakov e.a. (1975). Methodical Instructions on The Study of The Collection for Grain Legume Crops. JL: All-Union Institute of Plant Research, 59.

6. Asfaw A., Blair M.W., Almekinders C. (2009). Genetic diversity and population structure of common bean (Phaseolus vulgaris L.) landraces from the East African highlands. Theor. Appl. Genet. Vol. 120 (No. 1): 1-12.

7. Dospekhov B.A. (1985). Field experiment techniques (with fundamentals of statistic treatment of research data). Moscow, Agropromizdat, 351.

8. Bisgaard S. (2008). "Must a Process be in Statistical Control before Conducting Designed Experiments?". Quality Engineering, ASQ. Vol. 20 (No.2): 143 – 176.

9.Isemura T, Kaga A, Konishi S, Ando T, Tomooka N, Han OK, Vaughan DA.Genome dissection of traits related to domestication in azuki bean (Vigna angularis) and comparison with other warm-season legumes. Ann Bot. 2007 Nov;100(5):1053-1071.

10. Beattie AD, Michaels TE, Pauls KP. (2003). Predicting progeny performance in common bean (Phaseolus vulgaris L.) using molecular marker-based cluster analysis. Genome. Vol. 46(No. 2):259-267.

11. Wang HF , Zong XX , Guan JP , Yang T , Sun XL , Ma Y , Redden R.(2012). Genetic diversity and relationship of global faba bean (Vicia faba L.) germplasm revealed by ISSR markers. Theor. Appl. Genet. Vol. 124(No. 5):789-
797.

12.Kumar V., Sharma S., Sharma A.K., Kumar M., Sharma S., Malik S., Singh K.P., Sanger R.S., Bhat K.V. (2008). Genetic diversity in Indian common bean (Phaseolus vulgaris L.) using random amplified polymorphic DNA markers. Physiol.Mol. Biol. Plants. Vol. 14 (No. 4):383-387.

13.Zhang X., Blair M.W., Wang S. (2008). Genetic diversity of Chinese common bean (Phaseolus vulgaris L.) landraces assessed with simple sequence repeat markers. Theor. Appl. Genet. Vol. 117(No. 4):629-640.

14.Nowosielski J , Podyma W , Nowosielska D . (2002). Molecular research on the genetic diversity of Polish varieties and landraces of Phaseolus coccineus L. and Phaseolus vulgaris L. using the RAPD and AFLP methods. Cel Mol. Biol. Lett.;Vol. 7 (No. 2B):753-762.

Загрузки

Как цитировать

Aytasheva, Z., Rysbekova, A., Baiseyitova, S., Zhumabayeva, B., Djangalina, E., Urazova, Z., & Tagaev, Q. (2015). Обогащение университетская коллекция фасоли и изучение ее морфогенетических особенностей. Университеттік үрмебұршақ коллекциясын толықтыру және морфогенетикалық ерекшіліктерін зерттеу. Вестник КазНУ. Серия биологическая, 60(2), 11–14. извлечено от https://bb.kaznu.kz/index.php/biology/article/view/113